Φέτος αντιμετωπίσαμε ένα πρωτοφανές πογκρόμ από δασαρχεία και αστυνομία για την τοποθέτηση των μελισσιών στα δάση. Δεν γλίτωσε ούτε το πειραματικό μελισσοκομείο του Ινστιτούτου Μεσογειακών και Δασικών Οικοσυστημάτων (ΙΜΔΟ) που είχε στηθεί για επιστημονική έρευνα.

Τι κι αν ο νόμος του 1930 (4856/1930 Άρθρο 22), που βρίσκεται ακόμα σε ισχύ, αναφέρει ότι οι αρμόδιες γεωργικές υπηρεσίες (σήμερα δασικές) ΔΕΝ δύνανται να απαγορεύουν στους μελισσοκόμους την τοποθέτηση μελισσιών σε δημόσιο τόπο την εποχή της άνθισης; Η αυθαιρεσία της δημόσιας διοίκησης φέτος ξεπέρασε κάθε προηγούμενο.

Το Δασαρχείο Θεσσαλονίκης στηριζόμενο στο νόμο 998/1979 που απαγορεύει την ανέγερση οποιουδήποτε κτίσματος ή κατασκευάσματος εντός των δασών, θεώρησε το μελίσσι ως αυθαίρετο κατασκεύασμα και έστειλε μέχρι και στο ΙΜΔΟ “πρόσκληση κατεδάφισης των μελισσιών” !

Στην Παραμυθιά 60 μελισσοκόμοι δέχτηκαν μηνύσεις από την αστυνομία. Στα Ιωάννινα το δασαρχείο επέβαλε 300€ πρόστιμο σε πολλούς μελισσοκόμους. Το ίδιο και στην Καρδίτσα. Κάθε Δασαρχείο έβγαζε και μια δική του Δασική Αστυνομική Διάταξη βασιζόμενη στο νόμο 86/1969 που δίνει εξουσιοδότηση στους Δασάρχες να εκδίδουν κανονιστικές διατάξεις για ρύθμιση υλοτομίας, βοσκής, όχι όμως και μελισσοκομίας (!), θέτοντας και διαφορετικούς όρους.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα το Δασαρχείο Θεσσαλονίκης με την ΑΠ 389948/27.07.2023 που ορίζει ότι τα μελίσσια πρέπει να βρίσκονται 30μ από σπίτια, Ιδιωτική γη, εργοτάξια, μονές, βρύσες και άλλα και το Δασαρχείο Ξάνθης με την ΑΠ 476753/08.09.2023 που ορίζει 50μ. Όλοι αυτοί οι Δασάρχες αυθαιρετούν στα όρια της παρανομίας.

Ακόμα κι όταν ο Μελισσοκομικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης αντέδρασε, έβαλε δικηγόρο και ζήτησε ανάκληση της διάταξης, το Δασαρχείο επέμενε ότι είναι αρμόδιο και ότι τα μελίσσια εμποδίζουν.

Η κ. Σοφία Γούναρη ερευνήτρια του ΕΛΓΟ-ΔΗΜΗΤΡΑ ίσως έχει την εξήγηση για όλα αυτά. Όπως γράφει σε άρθρο της στη Μελισσοκομική Επιθεώρηση, μέχρι τέλος του έτους είναι να ψηφιστεί ένας νόμος σύμφωνα με τον οποίο το κράτος θα επιδοτεί ιδιωτικές εταιρείες (ξυλοβιομηχανίες) οι οποίες θα είναι υπεύθυνες για την υλοτομία και τον καθαρισμό των δασών. Η απομάκρυνση αυτής της βιομάζας (σάπιοι κορμοί, πευκοβελόνες κτλ) θα μεταφράζεται σε δικαιώματα CO2, τα οποία οι εταιρείες αυτές θα μπορούν να πουλούν στο “χρηματιστήριο ρύπων”.

Ουσιαστικά δηλαδή σε επιχειρήσεις όπως διυλιστήρια, τσιμεντοβιομηχανίες κτλ που θέλουν να μειώσουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα, ώστε να μην πληρώνουν πρόστιμο γι αυτό. Προφανώς τα μελίσσια σε αυτό το σχέδιο αποτελούν εμπόδιο.

Η μέλισσα είναι απολύτως απαραίτητη στο δάσος. Το 65% των φυτών συνολικά και το 86% των δασικών ειδών επικονιάζονται από τις μέλισσες. Η διατήρηση της βιοποικιλότητας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από αυτές.

Το άρθρο αυτό κλείνει με την τρομακτική για το οικοσύστημα διαπίστωση του συναδέλφου μελισσοκόμου Μόσχου Ντιώνια:

«Αυτό που παρατηρώ εδώ και πολλά χρόνια στη συλλογή γύρης, είναι ότι χρόνο με το χρόνο στις παγίδες συνολικά, μειώνεται σταδιακά ο αριθμός των χρωμάτων των γυρεόκοκκων, ακριβώς στην ίδια περιοχή συλλογής. Η ποσότητα ακολουθεί και αυτή καθοδική πορεία και για να σας δώσω ένα παράδειγμα, από 30 κιλά ανά 100 μελίσσια την ημέρα, φτάσαμε στα 7. Το χρονικό διάστημα συλλογής από 30 μέρες τον χρόνο, έπεσε στις 10. Για το θέμα στάθηκα αρκετά στο σεμινάριο στη Λαμία με αρκετούς προβληματισμούς. Η μέλισσα λοιπόν που είναι ο καλύτερος δείκτης του περιβάλλοντος, με αυτή μόνο την παρατήρηση, μας δείχνει τη σταδιακή κατάρρευση των οικοσυστημάτων. Ο μελισσοκόμος σε αυτή την κρίση απαντά με περισσότερες μεταφορές, με πολλά έξοδα και πολλές φορές χωρίς αποτέλεσμα. Ας αφήσουν λοιπόν οι δολοφόνοι της μελισσοκομίας τις απαγορεύσεις τοποθέτησης μελισσιών στα οικοσυστήματα και να ετοιμάσουν όσο είναι ακόμη καιρός τις θέσεις υποδοχής των μελισσοσμηνών.»

Επιμέλεια: Στράτος Σαραντουλάκης

Οι Αυστραλοί μελισσοκόμοι θα πρέπει να μάθουν πλέον να ζουν με το θανατηφόρο άκαρι βαρρόα, όπως και όλος ο υπόλοιπος κόσμος, μετά από μια ιστορική εθνική απόφαση, να στραφούν από την εκρίζωση σε μια διαχειριστική προσέγγιση.

Η βαρρόα είναι ένα άκαρι με καταγωγή από την Νοτιοδυτική Ασία, όπου ενδημούσε ως μόνιμο παράσιτο στην Ινδική μέλισσα Apis cerana. Η φυσική επιλογή οδήγησε έπειτα από την πάροδο εκατομμυρίων ετών τον ξενιστή και το παράσιτο σε μια κατάσταση ισορροπίας. Από το 1940 και μετά όμως άρχισε να εξαπλώνεται και στον υπόλοιπο κόσμο με αποτέλεσμα να μεταδοθεί και στην Ευρωπαϊκή μέλισσα Apis mellifera, με καταστροφικές όπως αποδείχτηκε συνέπειες.

Η Αυστραλία μέχρι πρότινος παρέμενε η μοναδική ήπειρος χωρίς βαρρόα. Οι Αυστραλιανές αρχές είχαν καταφέρει 3 φορές στο παρελθόν να εξαφανίσουν το παράσιτο, όταν αυτό εντοπίστηκε εκεί (2016, 2019 και 2020), χρησιμοποιώντας ακραία μέτρα όπως κάψιμο χιλιάδων μελισσιών, καραντίνες και απαγόρευση μετακινήσεων. Του προγράμματος εξάλειψης και επιτήρησης ηγούνταν το Υπουργείο Πρωτογενούς Βιομηχανίας .

Αυτή τη φορά το άκαρι εντοπίστηκε στο λιμάνι του Νιούκαστλ, στη Νέα Νότια Ουαλία, στις 22 Ιουνίου του 2022. Πάνω από 14.000 κυψέλες υποβλήθηκαν σε ευθανασία τους επόμενους τέσσερις μήνες σε μια προσπάθεια των αρχών να σταματήσουν την εξάπλωση, η οποία κόστισε συνολικά 100 εκατομμύρια δολάρια.

Παρά τις προσπάθειες για την εξάλειψη του παρασίτου τους τελευταίους 14 μήνες , τα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν πλέον ότι αυτό δεν είναι δυνατό. Η Εθνική Ομάδα Διαχείρισης (NMG) που είναι το όργανο λήψης αποφάσεων για εθνικά προγράμματα εξάλειψης εξωτικών παρασίτων και ζωικών ασθενειών, έλαβε ομόφωνα απόφαση να περάσουν πλέον από την εκρίζωση στη διαχείριση.

Πρόσφατα εκδόθηκαν από τα Δασαρχεία Πολυγύρου, Θεσσαλονίκης, κ.λπ., Δασικές Απαγορευτικές Διατάξεις (Περί Μελισσοσμηνών) οι οποίες υποτίθεται ότι ρυθμίζουν θέματα για την τοποθέτηση γενικά των μελισσοσμηνών. Θεωρώ το θέμα πολύ σοβαρό και γι αυτό διατυπώνω τις κατωτέρω απόψεις.

Για την τοποθέτηση των μελισσοσμηνών γενικά και εντός δασών και δασικών εκτάσεων στη παράγραφο 13 του άρθρου 19 του ν. 3208/2003 αναφέρονται «Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας κλπ καθορίζονται οι περιοχές τοποθέτησης μελισσοσμηνών, οι αποστάσεις από Εθνικούς και επαρχιακούς δρόμους, κατοικημένες περιοχές και κατοικημένες οικίες καθώς και οι κυρώσεις για τις παραβάσεις των εν λόγω διατάξεων, τα όργανα επιβολής και η σχετική διαδικασία. Με την έναρξη ισχύος της παραπάνω απόφασης καταργούνται οι διατάξεις του άρθρου 7 του ν. 6238/1934 (ΦΕΚ 25Α) και ν. 4856/1930 (ΦΕΚ 316 Α).»

Μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί η εν λόγω απόφαση με συνέπεια για την τοποθέτηση των μελισσοσμηνών να ισχύουν οι διατάξεις των Νόμων της 10ετίας του 1930. Προφανώς ο Νομοθέτης είχε αντιληφθεί, εδώ και 20 χρόνια, την ανάγκη άλλης πιο σύγχρονης ρύθμισης της τοποθέτησης των μελισσοσμηνών και εξουσιοδότησε τους ανωτέρω Υπουργούς για την έκδοση οικείας απόφασης.

Σαφώς δεν εξουσιοδότησε τους Δασάρχες κάθε περιοχής για την ρύθμιση του θέματος και να εκδίδουν Δασικές Απαγορευτικές Διατάξεις. Και από όσα γνωρίζω δεν υπάρχει άλλη μεταγενέστερη εξουσιοδότηση.

Είναι γνωστό ότι η Δασική Απαγορευτική Διάταξη εκδίδεται πάντα μετά από εξουσιοδοτική διάταξη Νόμου και ρυθμίζει ειδικά δασικά θέματα, π.χ. καυσοξύλευσης, θήρας κ.λπ. Στους παραβάτες επιβάλλονται διοικητικές και ποινικές κυρώσεις. Οι διοικητικές κυρώσεις είναι συνήθως χρηματικά πρόστιμα που επιβάλλονται όπως ο νέος Νόμος ορίζει και οι αντιρρήσεις του κατηγορουμένου πρέπει να εκδικαστούν στα Διοικητικά  Δικαστήρια και όχι στο Πταισματοδικείο όπως γινόταν παλαιότερα. Για τους λόγους αυτούς η έκδοση  Δασικών Απαγορευτικών Διατάξεων πρέπει να αντιμετωπίζεται με πολύ σοβαρότητα και να είναι απόλυτα τεκμηριωμένες.

Κατά την άποψή μου η έκδοση, χωρίς σαφή εξουσιοδότηση Νόμου, από τον Δασάρχη Δασικής Απαγορευτικής Διάταξης για την τοποθέτηση των μελισσοσμηνών, ένα θέμα που ρυθμίζεται από Νόμο, είναι πράξη άκυρη, παράνομη, και καταχρηστική και μπορεί για τους υπογράφοντες Δασάρχες να αγγίζει τα όρια της παράβασης καθήκοντος. Για αυτό δεν ασχολούμαι με τα ανεδαφικά επί μέρους θέματα που υποτίθεται ότι ρυθμίζουν οι διατάξεις που έχουν εκδοθεί.

Καλό θα ήταν οι Δασάρχες και η Δασική Υπηρεσία να ασχοληθούν και να μελετήσουν πως παράγονται τα δασικά προϊόντα το μέλι, η γύρη και η πρόπολη από τους μελισσοκομικούς πόρους των δασικών οικοσυστημάτων. Δυστυχώς το αντικείμενο αυτό δεν διδάσκεται στις Δασολογικές σχολές με συνέπεια να υπάρχει άγνοια και εχθρική αντιμετώπιση της άσκησης της μελισσοκομίας στα δάση και δασικές εκτάσεις. Και αυτό αποδεικνύεται από το περιεχόμενο των Δασικών Απαγορευτικών Διατάξεων που έχουν εκδοθεί από τα Δασαρχεία.

Είναι γνωστό ότι η μελισσοκομία ασκείται σχεδόν αποκλειστικά εντός των δασών και δασικών εκτάσεων αφού το 80% του μελιού που παράγεται στη χώρα, περίπου 15.000 τόνοι, είναι δασόμελα και είναι το αποτέλεσμα της αξιοποίησης από την μέλισσα των μελισσοκομικών πόρων των δασικών οικοσυστημάτων.

Αφού οι μελισσοκόμοι αξιοποιούν τους μελισσοκομικούς πόρους των δασικών οικοσυστημάτων κάλλιστα μπορεί να χαρακτηρισθούν δασεργάτες και προστάτες των δασών αφού εκεί εργάζονται και τρόπο τινά το δάσος είναι το «σπίτι» τους. Αρκεί κατάλληλα να οργανωθούν και ενημερωθούν από την Δασική και Πυροσβεστική Υπηρεσία. Οι πυρκαγιές των πευκοδασών (χαλεπίου, τραχείας) είναι ο μεγαλύτερος εχθρός της μελισσοκομίας γιατί έχουμε καταστροφή κυψελών – ζωικού κεφαλαίου αφενός και αφετέρου των δασών όπου εργάζεται και παράγει η μέλισσα. Και δυστυχώς κάθε χρόνο έχουμε τεράστιες και αδικαιολόγητες σε έκταση πυρκαγιές (Εύβοια, Ρόδος, κ.λπ.). Για το μέγεθος της ζημιάς αρκεί να αναφερθεί μόνο ένα παράδειγμα αυτό της Βορείου Ευβοίας όπου με την καταστροφή των δασών καταστράφηκαν περίπου 4.000 τόνοι πευκόμελου που συλλεγόταν ετησίως.

Η μελισσοκομία ασκείται στα δασικά οικοσυστήματα χωρίς επέμβαση δηλαδή για την παραγωγή μελιού δεν χρειάζεται να υλοτομηθούν δένδρα και το αντίθετο γίνεται για την παραγωγή καυσόξυλων. Απεναντίας η μέλισσα ως επικονιαστής συμβάλλει θετικά στην βελτίωση της βιοποικιλότητας των δασικών οικοσυστημάτων.

Χρειάζεται λοιπόν οι Δασολόγοι και η Δασική Υπηρεσία να ασχοληθούν εντατικά με την προστασία, βελτίωση και διαχείριση των μελισσοκομικών πόρων των δασικών οικοσυστημάτων. Ταυτόχρονα με έργα υποδομής (δρόμοι, χώροι μελισσοκομείων, ποτίστρες εντόμων και αγρίων ζώων, φυτεύσεις μελισσοκομικών δένδρων, κ.λπ.) να βελτιώσουν τις συνθήκες άσκησης της μελισσοκομίας και διευκόλυνσης των μελισσοκόμων. Παράλληλα με τις άλλες πολλαπλές χρήσεις των δασών (υλοτομία, βοσκή, νερό, προστασία εδαφών, ψυχαγωγία, μελισσοκομία, κ.λπ.) πρέπει να εφαρμόζεται το δόγμα της Δασοπονίας δηλαδή της κατά χώρο και χρόνο τάξης κάθε δραστηριότητας που πιθανώς ασκείται εντός των δασών και δασικών εκτάσεων.

Ενδεχομένως σε κάποια δάση να τεθεί ως κυρίαρχος δασοπονικός σκοπός η άσκηση της μελισσοκομίας, π.χ. το πευκοδάσος της Θάσου για παραγωγή πευκόμελου ή τμήμα του ελατοδάσους του Μαινάλου όπου παράγεται το μέλι ΠΟΠ τύπου βανίλιας ελάτης.

Τουλάχιστον ας μιμηθούμε τους γείτονες μας Τούρκους που έχουν οριοθετήσει τουλάχιστον 500 μελισσοκομικά δάση προς εξυπηρέτηση της μελισσοκομίας.

Χρειάζεται λοιπόν να συνταχθούν ειδικές δασοτεχνικές μελέτες για την προστασία, διαχείριση και βελτίωση των μελισσοκομικών πόρων των δασικών οικοσυστημάτων με παράλληλη βελτίωση των συνθηκών άσκησης της μελισσοκομίας με στόχο την αύξηση παραγωγής των μοναδικών Ελληνικών μελισσοκομικών προϊόντων προς όφελος της Εθνικής οικονομίας και να σταματήσει η εισαγωγή μελιού αμφιβόλου ποιότητας να «βαφτίζεται» ως εγχώριο με τις γνωστές δυσάρεστες συνέπειες για των παραγωγό μελισσοκόμο και καταναλωτή. Και αυτό σίγουρα δεν επιτυγχάνεται με την έκδοση Δασικών Απαγορευτικών Διατάξεων με το απαράδεκτο περιεχόμενό τους.

Επιτακτική συνεπώς προβάλλει η ανάγκη για αλλαγή Δασικής Πολιτικής για την άσκηση της μελισσοκομίας από την Δασική Υπηρεσία με στόχο την προστασία και βελτίωση των μελισσοκομικών πόρων των δασικών οικοσυστημάτων με παράλληλη βελτίωση των συνθηκών άσκησης της μελισσοκομίας με στόχο την αύξηση παραγωγής μελισσοκομικών προϊόντων και προστασία των μελισσοκομικών πόρων.

Δυστυχώς αυτά είναι όνειρα θερινής νυκτός γιατί η Δασική Υπηρεσία είναι πλέον υπό διάλυση.

Χαλκίδα, Αύγουστος 2023

Ηλίας Καπράλος,
Δασολόγος

Εχθές (24 Ιουλίου 2023) καταγράφηκε η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ στην επιφάνεια της θάλασσας της Μεσογείου, καθώς η θερμοκρασία έφτασε τους 28,4°C, την υψηλότερη τιμή στην ιστορία, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ των 28,25ºC που σημειώθηκε κατά τον ευρωπαϊκό καύσωνα του Αυγούστου του 2003.

Δεν έχουμε μετρήσει ποτέ τόσο υψηλή θερμοκρασία σε οποιαδήποτε εποχή του χρόνου και είναι ακόμη Ιούλιος. Αξίζει να σημειωθεί ότι συνήθως βλέπουμε το ετήσιο μέγιστο τον Αύγουστο. Ταυτόχρονα θερμοκρασία ρεκόρ σημειώθηκε και στο Καϊμάκτσαλαν στα 2050μ υψόμετρο καθώς ο υδράργυρος άγγιξε τους 25,4°C. Η θερμοκρασία αυτή αποτελεί ρεκόρ για το σταθμό, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ των 24,6°C που καταγράφηκε στις 5 Αυγούστου του 2021.

Τα τελευταία 5 χρόνια καταγράφουμε μέσω των ζυγαριών, τη θερμοκρασία καθημερινά και ανά ώρα σε όλα τα μελισσοκομεία και σε βουνό και σε κάμπο. Εχθές καταρρίφθηκε κάθε ρεκόρ καθώς καταγράφηκε θερμοκρασία 47°C σε μελισσοκομείο στα 450μ υψόμετρο!

Ποτέ ξανά στο παρελθόν δεν έχουμε καταγράψει τέτοιες θερμοκρασίες, παρότι κάθε Αύγουστο ένα κοπάδι βρισκόταν στον κάμπο της Άρτας, σε χέρσο κτήμα. Πριν από δύο εβδομάδες, την Τρίτη 4η Ιουλίου, η Αμερικανική Υπηρεσία Παρατήρησης των Ωκεανών και της Ατμόσφαιρας (NOAA), κατέγραψε την υψηλότερη μέση θερμοκρασία αέρα και επιφάνειας του πλανήτη που έχει καταγραφεί ποτέ. 17,18°C.

Η θερμοκρασία αυτή ξεπέρασε κατά πολύ το προηγούμενο ρεκόρ, τους 17,01°C που είχαν μετρηθεί την προηγούμενη μέρα στις 3 Ιουλίου. Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι τα ρεκόρ αυτά κινδυνεύουν να καταρριφθούν σύντομα.

Οι μέλισσες σε αυτές τις συνθήκες έχουν ανάγκη από νερό ώστε να ρυθμίζουν τη θερμοκρασία στο εσωτερικό της κυψέλης τους. Κάτι που επίσης θα πρέπει να προσέξει ο μελισσοκόμος είναι να βάψει λευκά τα καπάκια ώστε να αντανακλούν το φως του ήλιου.

Ακόμα και το 1/3 των κυψελών κινδυνεύει να χαθεί τα επόμενα χρόνια στην ΕΕ, ενώ τα φαινόμενα νοθείας στο μέλι έχουν οδηγήσει τους μελισσοκόμους σε απόγνωση, οι οποίοι καλούνται τώρα να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους και να διεκδικήσουν ριζικές αλλαγές. Οι συγκλονιστικές αποκαλύψεις της τελευταίας μελέτης της Κομισιόν, η οποία καταγράφει το μέγεθος της απάτης με την εισαγωγή νοθευμένων παρτίδων μελιού στις ευρωπαϊκές αγορές, ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι.

Ήδη, οι ευρωπαίοι μελισσοκόμοι ήρθαν αντιμέτωποι με την κλιματική αλλαγή, η οποία επηρέασε την παραγωγή μελιού το 2022. Αυτό σε συνδυασμό με την αύξηση των τιμών, οδήγησαν σημαντικές ευρωπαϊκές αγορές όπως η Ουγγαρία, η Ισπανία και η Ιταλία να υπολειτουργούν ή ακόμα και να σταματήσουν να λειτουργούν.

Στροφή στο φθηνό μέλι

Ειδικότερα, όπως επισήμανε η Ομάδα Εργασίας για το μέλι των Copa – Cogeca σε διαδικτυακή συνέντευξη Τύπου, η αύξηση των τιμών πώλησης δεν μεταφέρεται στην αγορά, η οποία προτιμά το φθηνότερο εισαγόμενο μέλι, κυρίως αυτό από την Κίνα, αλλά στο μέλλον γιατί όχι και από το Βιετνάμ και την Ινδία. «Έτσι, η ΕΕ θα μπορούσε να χάσει το ένα τρίτο των κυψελών της τα επόμενα χρόνια, πράγμα που σημαίνει περαιτέρω εισαγωγές», επισήμαναν χαρακτηριστικά.

Οι λύσεις για την αντιμετώπιση αυτής της μαζικής απάτης είναι γνωστές και πρέπει να εφαρμοστούν στην επικείμενη αναθεώρηση της οδηγίας της ΕΕ για το μέλι. Στο πλαίσιο αυτό, οι Copa – Cogeca απηύθυναν έκκληση για κινητοποίηση σε όλους τους μελισσοκόμους της ΕΕ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με το hashtag #HoneYstlabellingNow.

Τι δείχνουν τα στοιχεία

Η δημοσίευση από την Κομισιόν μελέτης που αποδεικνύει την μαζική απάτη σε αυτά τα εισαγόμενα μέλια έφερε γενική αναστάτωση στους ευρωπαίους μελισσοκόμους, οι οποίοι πλέον ζητούν άμεσα να παρθούν μέτρα. Σύμφωνα με τη μελέτη, από τα 320 δείγματα που ελήφθησαν από τις αρμόδιες αρχές τα 147 (46%) ήταν ύποπτα για μη συμμόρφωση με τις διατάξεις της ευρωπαϊκής οδηγίας για το μέλι.

Το ποσοστό αυτό ήταν σημαντικά υψηλότερο από αυτό που σημειώθηκε το 2015-17 (14%). Τα περισσότερα ύποπτα δείγματα (66 από τα 89) προερχόταν από την Κίνα (74%), αν και το μέλι καταγωγής Τουρκίας είχε το υψηλότερο σχετικό ποσοστό ύποπτων δειγμάτων σε ποσοστό 93% (τα 14 από τα 15).

Περισσότεροι από τους μισούς (57%) των επιχειρηματιών είχαν εξάγει μέλι ύποπτο για νοθεία με ξένα σάκχαρα.

Όμως, οι επίσημες μέθοδοι που χρησιμοποιούνται σήμερα δεν είναι κατάλληλες για τον εντοπισμό της απάτης. Σύμφωνα με τις Copa – Cogeca, ένας πλήρης πίνακας συχνά επικαιροποιημένων τεχνικών είναι απαραίτητος για την ανάδειξη του μέγιστου αριθμού απάτης. Αν ληφθεί επίσης υπόψη ότι η προσθήκη σιροπιού ζάχαρης δεν καλύπτει όλους τους τύπους νοθείας, όπως τα ανώριμα μέλια, οι ψευδείς ονομασίες ή η προσθήκη χρωστικών ουσιών, τότε το μέγεθος της απάτης θα ήταν ακόμα μεγαλύτερο.

Απαιτούνται γρήγορες απαντήσεις

«Η κατάσταση είναι εξαιρετικά ανησυχητική και χρειαζόμαστε μια γρήγορη απάντηση από τους ιθύνοντες της ΕΕ. Όλοι οι ευρωπαίοι μελισσοκόμοι συμφωνούν για το πρόβλημα αλλά και για την ανάγκη εξεύρεσης λύσεων», επισημαίνει ο Stanislav Jas, πρόεδρος της ομάδας εργασίας των Copa – Cogeca για το μέλι.

Υπό το φως της τρέχουσας αναθεώρησης της οδηγίας για το μέλι, οι Ευρωπαίοι μελισσοκόμοι και οι συνεταιρισμοί τους ζητούν επισήμανση της χώρας προέλευσης, ενίσχυση της ιχνηλασιμότητας, καθώς και ένα σύγχρονο εναρμονισμένο ευρωπαϊκό πλαίσιο για τον εργαστηριακό έλεγχο του μελιού.

Γι’ αυτό, Copa – Cogeca καλεί όλους τους ευρωπαίους μελισσοκόμους να συγκεντρωθούν γύρω από το hashtag #HoneYstlabellingnow και να εξηγήσουν την κατάστασή τους μέσω των κοινωνικών δικτύων, να δώσουν παραδείγματα απομιμήσεων και να ζητήσουν, μαζί με την Οργάνωση, την επισήμανση της χώρας προέλευσης σε όλα τα εισαγόμενα μέλια, όπως χαρακτηριστικά επισήμανε ο πρόεδρος της ομάδας μελιού.

Το άκαρι βαρρόα εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο λιμάνι του Νιούκαστλ, στη Νέα Νότια Ουαλία, στην Αυστραλία, τη μοναδική ήπειρο μέχρι σήμερα που παρέμενε χωρίς βαρρόα.

Οι Αρχές επιβεβαίωσαν ότι τα ακάρεα εντοπίστηκαν στις 22 Ιουνίου, σε ορισμένες κυψέλες που βρίσκονταν, μέσω του προγράμματος επιτήρησης και ανίχνευσης, γύρω απ’ το λιμάνι. Στη συνέχεια περίπου 400 μελίσσια υποβλήθηκαν σε ευθανασία. Πρόθεσή τους ήταν να εξαλείψουν τα ακάρεα και να βεβαιωθούν ότι δεν θα μολυνθεί ολόκληρη η ήπειρος.

Η περιοχή χωρίστηκε σε ζώνες και μπήκε σε καραντίνα. Τα μελίσσια που βρίσκονται 10λμ γύρω απ’ τα σημεία που εντοπίστηκαν τα ακάρεα καταστρέφονται. Ως περιοχή παρακολούθησης ορίστηκε η περιοχή 25χλμ γύρω και μέχρι τα 50χλμ απαγορεύεται η μετακίνηση των μελισσιών.

Η βαρρόα είναι ένα άκαρι με καταγωγή από την Νοτιοδυτική Ασία, όπου ενδημούσε ως μόνιμο παράσιτο στην Ινδική μέλισσα Apis cerana. Η φυσική επιλογή οδήγησε έπειτα από την πάροδο εκατομμυρίων ετών τον ξενιστή και το παράσιτο σε μια κατάσταση ισορροπίας. Από το 1940 και μετά όμως άρχισε να εξαπλώνεται και στον υπόλοιπο κόσμο με αποτέλεσμα να μεταδοθεί και στην Ευρωπαϊκή μέλισσα Apis mellifera, με καταστροφικές όπως αποδείχτηκε συνέπειες. Στην Ελλάδα εμφανίστηκε γύρω στα 1978.

Η ίδια η βαρρόα δεν σκοτώνει τις μέλισσες, τις εξασθενεί όμως τόσο ώστε να είναι ευάλωτες σε άλλους παράγοντες, όπως για παράδειγμα ο ιός των παραμορφωμένων φτερών (Deformed Wing Virus), ή ο ιός οξείας παράλυσης (Acute Bee Paralysis Virus) των οποίων η βαρρόα είναι φορέας.

Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι το 1981 στην Ελλάδα το πρόβλημα πήρε ανεξέλεγκτες διαστάσεις με 220.000 μελισσοσμήνη να καταστρέφονται ολοκληρωτικά. Όπως είναι φυσικό επικρατεί πανικός, όμως οι συνάδελφοι Αυστραλοί θα πρέπει να κρατήσουν την ψυχραιμία τους καθώς πλέον διαθέτουμε αρκετή γνώση σχετικά με την αντιμετώπιση του παρασίτου.

 

 

 

Ένα πρωτοφανές και αυθόρμητο κίνημα μελισσοκόμων ξέσπασε εχθές σε όλη την Ελλάδα. Ο Ένας Σύλλογος μετά τον άλλο ανακοίνωνε κινητοποιήσεις, για την τεράστια αύξηση του κόστους παραγωγής, που ξεπερνάει το 100% και σε συνδυασμό με τις χαμηλές – εξευτελιστικές τιμές διαμορφώνουν οι έμποροι-διακινητές μας έφτασε στο όριο της επιβίωσης.

Επίσης η οργή για το κράτος που αρνείται πεισματικά την αναγραφή της χώρας προέλευσης στο μέλι, ενώ με τη νομοθεσία του, όπως για παράδειγμα με το μη καθορισμό κατώτατου ορίου γυρεοκόκκων στο μέλι, ευνοεί τις Ελληνοποιήσεις και τη νοθεία.

Ένα κράτος που έβαλε όριο στις πωλήσεις του μελισσοκόμου 10 κιλά μέλι ανά κυψέλη ή 1200 κιλά συνολικά ανά έτος, που είναι και το χαμηλότερο όριο στην Ευρώπη και μάλιστα μόνο εντός περιφερειακής ενότητας, κάτι που είναι άδικο για τους μελισσοκόμους της περιφέρειας.

Ένα κράτος που δεν έθεσε κατώτατες εγγυημένες τιμές που θα ανταποκρίνονταν στο κόστος παραγωγής και θα διασφάλιζαν εισόδημα επιβίωσης, με αποτέλεσμα να πωλείται “μέλι” συσκευασμένο στο σούπερ μάρκετ κάτω απ’ το κόστος, με 3€.

Ένα κράτος που τιμωρεί τον παραγωγό με απαγόρευση πώλησης για 1-2 έτη ακόμα και για λάθη κατά την εγγραφή στο Ηλεκτρονικό Μητρώο, ενώ του απαγορεύει την ανάπτυξη της μελισσοκομικής εκμετάλλευσης από ένα ποσοστό και πάνω.

Ένα κράτος που ετοιμάζεται να δώσει το Ελληνικό Σήμα στους εμπόρους διακινητές και όχι αποκλειστικά στο μελισσοκόμο που είναι αυτός που παράγει το Ελληνικό μέλι.

Ένα κράτος που απαγορεύει στο μελισσοκόμο την είσοδο στο δάσος και τον αντιμετωπίζει ως «εν δυνάμει» εμπρηστή. Ποιον; Αυτόν που ζει από το δάσος και αποτελεί την ασπίδα προστασία του.

Ένα κράτος που δεν έχει θεσπίσει ακόμα ποιοτικά κριτήρια για τα μέλια βελανιδιάς, κουμαριάς, πολύκομπου και παλιουριού, με αποτέλεσμα να είναι αδύνατη η εμπορία τους.

Ένα κράτος που σκοτώνει τη μέλισσα, προτείνοντας να είναι αποδεκτές απώλειες μελισσών από φυτοφάρμακα έως και 23%.

Για όλους αυτούς τους λόγους οι μελισσοκόμοι βγήκαν στους δρόμους.

Για να φωνάξουν ότι δεν πάει άλλο. Ότι κουραστήκαμε να ακούμε ότι έχουμε δίκιο και να παίρνουμε μόνο υποσχέσεις.

Ουδέποτε στο παρελθόν είχαν πραγματοποιηθεί τέτοιου μεγέθους κινητοποιήσεις μελισσοκόμων στην Ελλάδα. Κάθε πόλη και μια εστία. Ο αγώνας θα κλιμακωθεί την Τετάρτη όπου θα πραγματοποιηθούν μαζικές πια συγκεντρώσεις στο Σύνταγμα στην Αθήνα και στην πλατεία Αριστοτέλους στη Θεσσαλονίκη.

 

Την Πέμπτη 23 Φεβρουαρίου οι μελισσοκόμοι όλης της Ελλάδας κατεβαίνουμε στον δρόμο για να διεκδικήσουμε το δίκιο μας. Κουραστήκαμε να ακούμε υποσχέσεις. Δεν πάει άλλο ΦΤΑΝΕΙ η απαξίωση του μελισσοκόμου!

Απαιτούμε:

Υποχρεωτική αναγραφή της χώρας προέλευσης στο μέλι, είτε συσκευάζεται εδώ, είτε εισάγεται συσκευασμένο. Δεν κατανοούμε για ποιο λόγο το κράτος το αρνείται πεισματικά εδώ και χρόνια. Ποιον συμφέρει αυτό; Τον καταναλωτή ή τον παραγωγό;

Με την απόφαση του ΥπΑΑΤ 127/2004 το ίδιο το κράτος ευνοεί τις ελληνοποιήσεις. Απαιτούμε εδώ και τώρα καθορισμό κατώτερου ορίου συνολικών γυρεοκόκκων στο Ελληνικό μέλι ώστε να μειωθούν οι ελληνοποιήσεις. Αυτή τη στιγμή με την υπάρχουσα νομοθεσία με 2 κιλά Ελληνικό μέλι μπορείς να ελληνοποιήσεις 1000 κιλά εισαγόμενου.

Να θεσπιστούν επιτέλους ποιοτικά κριτήρια για τα μέλια βελανιδιάς, κουμαριάς, πολύκομπου και παλιουριού καθώς δε μπορούμε να τα εμπορευθούμε.

Το Ελληνικό Σήμα να δοθεί αποκλειστικά στο μελισσοκόμο και όχι στους εμπόρους-διακινητές.

Δίωξη των εμπόρων που διακινούν μέλια με παραπλανητικές ετικέτες και να τιμωρηθούν οι ένοχοι για το καραμελόχρωμα στο μέλι οι οποίοι τώρα με διάφορα τεχνάσματα προσπαθούν να αποδείξουν ότι το καραμελόχρωμα μπορεί να βρεθεί μέχρι και σε αγνό μέλι…

Θεσμοθέτηση της γυρεοσκοπικής ανάλυσης ως εργαστηριακό έλεγχο στο μέλι. Δεν κατανοούμε για ποιο λόγο το κράτος αρνείται την εργαστηριακή ανάλυση. Ποιον ευνοεί αυτό; Τον καταναλωτή ή τον παραγωγό;

Αφαίρεση των απαράδεκτων άρθρων του Μελισσοκομικού Μητρώου, τα οποία προβλέπουν μέχρι και απαγόρευση εργασίας για 1-2 έτη, ακόμα και για λάθη κατά την εγγραφή, ενώ απαγορεύουν την ανάπτυξη της μελισσοκομικής εκμετάλλευσης από ένα ποσοστό και πάνω.

Να μας επιτραπεί η είσοδος στα δάση και να βγουν από την πυροσβεστική διάταξη τα άρθρα που ορίζουν τις αποστάσεις που πρέπει να έχει μία κυψέλη από δέντρα και θάμνους. Είναι πρακτικά ανεφάρμοστα. Οι μελισσοκόμοι ζούμε από το δάσος και είμαστε η ασπίδα προστασίας του. Δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπιζόμαστε ως «εν δυνάμει» εμπρηστές.

Λήψη μέτρων για τη μείωση του υψηλού κόστους παραγωγής, λόγω της αύξησης σε όλα τα μελισσοκομικά εφόδια και κατάργηση του ΕΦΚ αλλά και της ρήτρας αναπροσαρμογής στο αγροτικό ρεύμα.

Κατάργηση της απόφασης του ΥπΑΑΤ 144/15067 (ΦΕΚ 466/2019), με την οποία τέθηκε ανώτατο όριο στις πωλήσεις του μελισσοκόμου (έως 10 κιλά ανά κυψέλη ή 1200 κιλά ανά έτος συνολικά) που είναι και το χαμηλότερο σε όλη την Ευρώπη.

Αποσύνδεση του κανονισμού 852/2004 από το ΠΔ 79/2007 καθώς ουσιαστικά αναιρεί την εξαίρεση του κανονισμού και μπλοκάρει τον μελισσοκόμο από το να διαθέσει την παραγωγή του ως πρωτογενή.

Να επιτρέπεται η κίνηση των μελισσοκομικών φορτηγών αυτοκινήτων στο παράπλευρο οδικό δίκτυο.

Ανοχή τέλος!