Έπειτα από έναν παρατεταμένο χειμώνα, εξαιτίας του οποίου χάθηκε ένας ανοιξιάτικος μήνας ανάπτυξης, ο Μάρτιος, τα μελίσσια που ξεχειμώνιασαν στο βουνό, άργησαν να αναπτυχθούν και κατά συνέπεια να γίνουν παραγωγικά, με αποτέλεσμα να χαθούν οι ελπίδες για ανοιξιάτικα μέλια, ενώ οδήγησαν σε μια αργοπορημένη είσοδο στα έλατα.

Παρ’ όλα αυτά και παρά τα σκαμπανεβάσματα, τα έλατα δούλεψαν μετά από χρόνια και μάλιστα αρκετά ικανοποιητικά, ακόμα και για εμάς τους αργοπορημένους, δίνοντάς μας έναν καλό, τηρουμένων των αναλογιών, τρύγο. Το μεγαλύτερο μέρος των μελισσιών όμως προετοιμαζόταν για τη βελανιδιά καθώς δεν προλάβαιναν να είναι έτοιμα πιο πριν.

Και πράγματι όσοι επιχείρησαν να μπουν νωρίς στη βελανιδιά τρύγησαν αρκετό μέλι. Δυστυχώς για μια ακόμη χρονιά μια βροχή αρκούσε για να χαλάσει τη μελιτοφορία στις αρχές Ιουλίου, με αποτέλεσμα τα μελίσσια που έφυγαν απ’ τα έλατα για να πάνε στη βελανιδιά να μην προλάβουν πολλά πράγματα.

Παρά τις δυσκολίες πάντως το βουνό φέτος έδωσε εξαιρετικής ποιότητας μέλι. Αμέσως μετά τον τρύγο τα μελίσσια μεταφέρθηκαν στα πεδινά ώστε να βρουν γύρες και να γίνουν οι απαραίτητες θεραπείες για τη βαρρόα, η οποία φέτος ταλαιπωρεί αρκετά τα μελίσσια. Οι βροχές του Αυγούστου ήταν πολύτιμες και ευπρόσδεκτες, γεμίζοντας μας ελπίδες για ένα ολάνθιστο φθινόπωρο.

 

 

 

Στις αρχές του φθινοπώρου μεταφέραμε τα μελίσσια μας στις κατάφυτες πλαγιές της οροσειράς της Πίνδου, γύρω από τη λίμνη Πουρναρίου, σε υψόμετρο 450 μέτρων. Ο αρχικός μας στόχος ήταν η ανθοφορία της ερείκης, η οποία όμως ενώ βοήθησε τα μελίσσια να αναπτυχθούν, δεν έδωσε μέλι ώστε να πάρουμε. Μετά τον Οκτώβρη το μόνο φυτό που μπορεί να δώσει μέλι είναι αυτό της κουμαριάς.

Το μέλι της κουμαριάς.

Από την κουμαριά προκύπτει ένα σπάνιο και πολύ ιδιαίτερο μέλι με χαρακτηριστική υπόπικρη γεύση, σκουροχάλκινο χρώμα και αρωματικές νότες πικρής καραμέλας. Είναι σπάνιο γιατί η συλλογή του είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Δεν εξαρτάται ούτε από τους χειρισμούς του μελισσοκόμου, αλλά ούτε και από τις μέλισσες. Λίγο μετά τη συγκομιδή του κρυσταλλώνει αποκτώντας μια πολύ ξεχωριστή βουτυρένια υφή. Η υπόπικρη γεύση του, στην οποία οφείλει και την διεθνή ονομασία του ως “bitter honey” αποδίδεται στο γλυκοζίδιο αρβουτίνη.

Το μελισσοκομείο στη λίμνη Πουρναρίου, στην Πίνδο, απ’ όπου τρυγήσαμε το μέλι της κουμαριάς.

Το μέλι κουμαριάς εμφανίζει υψηλή περιεκτικότητα σε φαινόλες, τανίνες, που έχουν αντισηπτικές ιδιότητες για το ουροποιητικό σύστημα και έντονη αντιοξειδωτική δράση η οποία έχει αποδοθεί στις υψηλές συγκεντρώσεις 2,5-υδροξυφαινυλαοξικό οξύ (homogentisic acid). Οι θερμίδες που εμπεριέχει το μέλι κουμαριάς είναι λιγότερες από τα άλλα μέλια λόγω του χαμηλού ποσοστού γλυκόζης και φρουκτόζης και έτσι συνίσταται σε περιπτώσεις δίαιτας. Το συγκεκριμένο μέλι χρησιμοποιείται στο εξωτερικό από μεγάλους σεφ για τη δημιουργία γκουρμέ πιάτων, καθώς συνδυάζοντας την υπόπικρη γεύση του αναδεικνύουν τις αντιθέσεις.

Το μελισσοκομείο στη λίμνη Πουρναρίου, στην Πίνδο, απ’ όπου τρυγήσαμε το μέλι της κουμαριάς.

Μπορείτε να κρατήσετε σε μια “ημικρυσταλλωμένη” κατάσταση το μέλι, αφήνοντάς το κοντά στο καλοριφέρ ή δίπλα στο τζάκι. Έτσι θα του δώσετε μια μοναδική κρεμώδη υφή στην οποία μπορείτε να βουτήξετε ώριμα και παλαιωμένα κίτρινα τυριά, αναδεικνύοντας την δυναμική της αντίθεσης των γεύσεων. Επίσης μπορείτε να δοκιμάσετε την κουμαριά σε αφέψημα φασκόμηλου, το οποίο είναι και αυτό πικρό, ώστε να διαπιστώσετε την αρμονία των δύο γεύσεων. Τέλος το μέλι κουμαριάς είναι εκπληκτικό όταν συνδυαστεί με φρέσκια γύρη στο γιαούρτι.

Δοκιμάστε το!

Μόλις μπήκε το φθινόπωρο και αφού πληροφορηθήκαμε ότι το πεύκο έχει αρχίσει να δίνει, επιλέξαμε τα πιο δυνατά μας μελίσσια, τα φορτώσαμε και ξεκινήσαμε για την Χαλκιδική. Αυτή ήταν η πιο μακρινή (460χλμ από την Άρτα).

Ξεφορτώσαμε το ξημέρωμα και οι μέλισσες έπιασαν αμέσως δουλειά. Είχαν καιρό να βρεθούν σε περιοχή όπου η φύση θα τους προσέφερε απλόχερα τέτοια αφθονία τροφής και οι μέλισσες αυτές τις ευκαιρίες δεν τις αφήνουν να πάνε χαμένες· τα δέντρα πραγματικά έσταζαν. Το μέλι που τρυγήσαμε είναι εξαιρετικής ποιότητας, σκουρόχρωμο, με ιδιαίτερο άρωμα και όχι πολύ γλυκιά γεύση, λόγω της χαμηλής συγκέντρωσης σακχάρων.

Το πευκόμελο είναι ένα μέλι μοναδικό παγκοσμίως, καθώς παράγεται αποκλειστικά στη λεκάνη της Νοτιοανατολικής Μεσογείου. Προέρχεται από τις μελιτώδεις εκκρίσεις του «εργάτη» του πεύκου. Θεωρείται ένα απ’ τα θρεπτικότερα μέλια, χάρη στα πολλά ιχνοστοιχεία και ανόργανα άλατα που περιέχει. Είναι πλουσιότερο από τα ανθόμελα σε ιχνοστοιχεία, έχει λιγότερες θερμίδες ενώ είναι ιδανικό για τις παθήσεις του λαιμού και τις αναιμίες.

Δοκιμάστε το!

Η γύρη είναι η πλουσιότερη φυτική τροφή σε πρωτεΐνες. Θεωρείται το ψωμί των μελισσών, περιέχει πρωτεΐνες σε πολύ μεγάλη περιεκτικότητα που την έχουν μεγάλη ανάγκη για τον εξωσκελετό τους, για την παραγωγή βασιλικού πολτού και για να ταΐσουν τον γόνο τους.

Φρέσκια, ανοιξιάτικη γύρη από λαψάνα, πορτοκαλιά, γαϊδουράγκαθο, παπαρούνα και άλλα φυτά.

Γιατί γύρη;
Μελετώντας την γύρη διαπιστώνουμε ότι συγκριτικά με άλλα γεωργικά προϊόντα είναι πολύ ανώτερη σε θρεπτικά συστατικά. Οι πολύτιμες θρεπτικές και ιαματικές ιδιότητες της την αναδεικνύουν σαν αγνή και φυσική τροφή υψηλής διατροφικής αξίας. Το βασικότερο όλων είναι ότι η γύρη παρουσιάζει υψηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη R, η οποία αυξάνει την αντίσταση των τριχοειδών αγγείων, προστατεύοντας έτσι τον οργανισμό από τις εγκεφαλικές αιμορραγίες, μειώνει τους υψηλούς σφυγμούς της καρδιάς και συμβάλει θετικά σε μεγάλο ποσοστό στην μακροζωία των ανθρώπων που την καταναλώνουν.

Σε ίση ποσότητα γύρης και μοσχαρίσιου κρέατος, η γύρη υπερέχει 5 φορές περισσότερο σε ισολευκίνη, λευκίνη και μεθιονίνη, 6 φορές πιο πολύ φαινυλαλανίνη και τρυπτοφάνη. Από τα παραπάνω εξάγεται το συμπέρασμα ότι μία κουταλιά γύρη καθημερινώς, καλύπτει τον οργανισμό μας με τα ωφέλιμα αμινοξέα.

Το χρώμα της γύρης ποικίλει από μαύρο, της παπαρούνας, σε ροζ και κόκκινο του πολύκομπου, το ανοικτό κίτρινο του αγριοράδικου και της ακονιζιάς στο κρεμ της αχλαδιάς, το λευκό του βαμβακιού και το μοβ του γαϊδουράγκαθου.

Θεραπευτικές ιδιότητες
Ανάλογα βέβαια με το είδος του φυτού που προέρχεται χαρακτηρίζεται και η περιεκτικότητα της γύρης σε ασκορβικό οξύ, καρωτίνες, χλωρογονικά και τριτερπενικά οξέα. Η γύρη της παπαρούνας, μηλιάς, αχλαδιάς και βυσσινιάς περιέχει β καροτίνη. Η γύρη της ιτιάς, της αχλαδιάς και του τριφυλλιού περιέχουν σε μεγάλη δόση φλαβονοϊδή που κατεβάζουν την χοληστερίνη, έχουν ανανεωτική, αντισκληρωτική, σπασμολυτική και προστατευτική επίδραση. Επίσης είναι κατάλληλη για την αρτηριοσκλήρυνση, δρα σπασμολυτικά στους λείους μυς του πεπτικού και του κυκλοφορικού συστήματος.

Η γύρη ρυθμίζει την λειτουργία του στομάχου και του πεπτικού συστήματος, διότι τα ένζυμα αμυλάση και καταλάση που περιέχει διεγείρουν την έκκριση των στομαχικών υγρών και συμβάλλουν στην ομαλοποίηση των περισταλτικών κινήσεων των εντέρων. Το δε αντιβιοτικό που περιέχει η γύρη παρουσιάζει δράση εναντίον της παθογόνου χλωρίδας του εντέρου, και αποτελεί έναν σημαντικό παράγοντα στη θεραπεία του.

Κυψέλη συλλογής γύρης την άνοιξη.

Πιστεύουμε ότι
Η γύρη πρέπει να διατίθεται στη φυσική της μορφή, δηλαδή νωπή, καθώς η αποξηραμένη γύρη είναι κατά 20-40% λιγότερο θρεπτική ενώ παρουσιάζει και απώλειες πολύτιμων αντιβιοτικών, ενζύμων και άλλων δραστικών ουσιών. Η νωπή γύρη, ανάλογα με την φυτική της προέλευση, έχει ιδιάζουσα ευχάριστη, ελαφρώς γλυκιά, λουλουδένια γεύση σε αντίθεση με την αποξηραμένη που είναι πιο πικρή.

Πως καταναλώνεται;
Μια γεμάτη κουταλιά της σούπας (20gr) κάθε πρωί με άδειο στομάχι. Στην περίπτωση νωπής, οι δόσεις πρέπει να είναι λίγο μικρότερες. Η κατανάλωση γύρης πρέπει να ξεκινήσει με μικρή ποσότητα μέχρι να συνηθίσει το στομάχι. Προτείνεται μια κοφτή κουταλιά του γλυκού καθημερινά για μια περίπου εβδομάδα, και σταδιακά ανά εβδομάδα, αύξηση σε μια γεμάτη κουταλιά της σούπας. Ο πλέον συνιστώμενος τρόπος είναι να καταναλώνεται αυτούσια, να μασιέται και να αναμιγνύεται με σίελο πριν την κατάποση για τα μέγιστα οφέλη. Η κατανάλωση γύρης θα πρέπει να συνεχιστεί χωρίς διακοπή για 2 – 4 μήνες ανάλογα με τις ανάγκες και την αντίδραση κάθε ατόμου ξεχωριστά, ώστε να δείξει τις ευεργετικές επιδράσεις της.

Πως διατηρείται;
Η αποξηραμένη γύρη διατηρείται σε γυάλινα σκουρόχρωμα βάζα, αποκλειστικά στο ψυγείο (0-4C) έως και 2 χρόνια. Εκτός ψυγείου μέχρι 3 μήνες.  Η νωπή διατηρείται μόνο στην κατάψυξη έως και 2 χρόνια.

Νωπή γύρη.

Στο Ορεινό Μέλι θα βρείτε νωπή γύρη σε συσκευασίες των 250gr & 500gr. Τηλεφωνικές παραγγελίες: 26810 35121 – 35161. Περισσότερα εδώ.

πηγές από: wikipedia, melissomania

Μέχρι το τέλος σχεδόν του 18ου αιώνα η εξαγωγή μελιού απ’ την κηρήθρα ήταν μία πολύ δύσκολη διαδικασία. Απαιτούσε την σύνθλιψη της κηρήθρας με αποτέλεσμα την καταστροφή της. Αυτό ανάγκαζε τις μέλισσες να ξαναχτίζουν απ’ την αρχή με αποτέλεσμα να σπαταλούν πολύ νέκταρ. Αρχικά η κυψέλη κινητών πλαισίων του Langstroth το 1852 και ο μελιτοεξαγωγέας που λειτουργούσε με τη μέθοδο της φυγοκέντρισης του Francesco De Hruschka που παρουσίασε το 1865 σε ένα μελισσοκομικό συνέδριο στην Τσεχία, άλλαξαν ριζικά την ιστορία της μελισσοκομίας.

Χειροκίνητος μελιτοεξαγωγέας τεσσάρων πλαισίων.

Λένε πως ο Hruschka συνέλαβε την ιδέα της εξαγωγής του μελιού με τη φυγόκεντρο δύναμη, παρακολουθώντας τον γιο του να παίζει με μία κηρήθρα, την οποία περιέστρεφε πάνω απ’ το κεφάλι του, με αποτέλεσμα να πετάγεται το μέλι. Έτσι εμπνεύστηκε τον μελιτοεξαγωγέα (αυτός στην εικόνα δεν διαφέρει και πολύ) ο οποίος δεν κατέστρεφε τις κηρήθρες, οι οποίες επέστρεφαν στα μελίσσια για να ξαναγεμίσουν αργότερα πάλι με μέλι.

Με την ανθοφορία της πορτοκαλιάς να έχει φτάσει στο τέλος της και τα δέντρα κουρασμένα από τον βαρύ φετινό χειμώνα, να μην έχουν αποδώσει τα μέγιστα, αποφασίσαμε ό,τι πλαίσια με μέλι υπήρχαν στα μελίσσια να το τρυγήσουμε. Η επιλογή των πλαισίων γίνεται με βάση την ωριμότητα του μελιού. Όταν οι μέλισσες το φέρουν στην κατάλληλη μορφή, το σφραγίζουν. Τα πλαίσια τινάζονται ώστε να φύγουν οι μέλισσες, οι οποίες συνήθως αρνούνται να το εγκαταλείψουν. Αφού συλλέξουμε τα πλαίσια με ένα μαχαίρι απολεπισμού ή πυρούνα ξεσφραγίζονται και μπαίνουν στον μελιτοεξαγωγέα.

Μαχαίρι απολεπίσματος με το οποίο ξεσφραγίζεται η κηρήθρα ώστε να απελευθερωθεί το μέλι.

Εκεί τα πλαίσια αρχίζουν να περιστρέφονται, αρχικά αργά γιατί λόγω του βάρους του μελιού υπάρχει κίνδυνος να ξεκολλήσουν οι κηρήθρες. Το μέλι ρέει από μια κάνουλα και συλλέγεται σε ένα βαρέλι αφού πρώτα περάσει από μία σήτα όπου φιλτράρεται από ξένα σώματα (κεριά, τυχόν μέλισσες κτλ).

Χειροκίνητος μελιτοεξαγωγέας εν λειτουργία. Το μέλι, καθώς περιστρέφεται το πλαίσιο, τινάζεται στα τοιχώματα και μαζεύεται στη βάση.

Το μέλι στη συνέχεια πρέπει να ωριμάσει για περίπου 20 μέρες και να γίνει η διαύγαση. Στο μέλι συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο απ’ το λάδι. Λόγω του ειδικού του βάρους οτιδήποτε ξένο ανεβαίνει στην επιφάνεια (στο λάδι πηγαίνει στον πάτο). Έτσι είτε το αφαιρούμε με μία κουτάλα, είτε αντλούμε από κάτω.

Η πορτοκαλιά δίνει ένα ανοιχτόχρωμο αρωματικό πολύ γλυκό μέλι. Φέτος όμως είναι η τρίτη συνεχόμενη χρονιά που δεν δίνει αποδόσεις στην Άρτα. Έτσι το μέλι έχει μια πιο ήπια γεύση κλασικού ελληνικού ανοιξιάτικου ανθόμελου.