Η δημοτικότητα που έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια, στο εξωτερικό, η αστική μελισσοκομία, φαίνεται, σύμφωνα με ερευνητές πως δεν βοήθησε στην αναπλήρωση των πληθυσμών των μελισσών που χάνονται στην ύπαιθρο, λόγω της αλόγιστης χρήσης φυτοφαρμάκων, των μονοκαλλιεργειών αλλά και άλλων παραγόντων.

Με έκθεσή τους η οποία δημοσιεύεται στο Plos one, διαπιστώνουν επίσης ότι οι μέλισσες που εκτρέφονται στην πόλη, όχι μόνο δεν επιβιώνουν καλύτερα, όπως πιστεύαμε μέχρι σήμερα αλλά έχουν τρεις φορές λιγότερες πιθανότητες να τα καταφέρουν σε σχέση με τις μέλισσες που βρίσκονται στους αγρούς. Αυτό εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τη μακροπρόθεσμη προοπτική των μελισσών που εκτρέφονται στα αστικά κέντρα, καθώς και την ίδια την ιδέα της αστικής μελισσοκομίας, η οποία είχε σκοπό, μεταξύ άλλων, να γεφυρώσει το χάσμα που δημιουργήθηκε από την έντονη αστικοποίηση και τη μείωση των βοσκοτόπων των μελισσών.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας ανέλυσαν 15 άγριες αποικίες που ζούσαν σε δέντρα ή βράχους χωρίς ανθρώπινη επαφή και άλλες 24 που τις διαχειρίζονταν μελισσοκόμοι σε αστικές, ημιαστικές και αγροτικές περιοχές μέσα και γύρω από την πόλη Ράλεϊ. Διαπίστωσαν ότι στις αποικίες κοντά στα αστικά κέντρα, τυχόν ασθένειες εξαπλώνονταν πιο εύκολα. Επίσης οι αποικίες που βρίσκονταν υπό τον έλεγχο των μελισσοκόμων παρουσίαζαν μεγαλύτερη συχνότητα σε ασθένειες από τις άγριες.

Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου, David Tarpy, δήλωσε ότι «Αυτό μπορεί να συμβαίνει επειδή οι αποικίες των μελισσών στις πόλεις έχουν λιγότερες περιοχές διαθέσιμες για τροφή, με αποτέλεσμα να αλληλεπιδρούν με περισσότερες μέλισσες και συχνότερα απ’ ότι συμβαίνει στην ύπαιθρο.» Ενώ μπορεί να συμβάλει σ’ αυτό το γεγονός και οι υψηλότερες θερμοκρασίες που επικρατούν στις πόλεις.

«Οι μέλισσες είναι σημαντικοί επικονιαστές και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στα οικοσυστήματα και την οικονομία μας. Τώρα ξέρουμε τι συμβαίνει, το επόμενο βήμα είναι να αρχίσουμε τις εργασίες για την κατανόηση του γιατί συμβαίνει» δήλωσε ο Steve Frank, ερευνητής του Πανεπιστημίου. «Συνολικά, βρήκαμε ότι η πιθανότητα επιβίωσης των εργατριών μελισσών που ζούσαν στα αστικά κέντρα, μειώθηκε τουλάχιστον κατά τρεις φορές σε σχέση με τις εργάτριες μέλισσες της υπαίθρου.»

Η μείωση του πληθυσμού των μελισσών παγκοσμίως, αλλά και η αποτυχία, όπως φαίνεται της αναπλήρωσης μέρους των πληθυσμών τους στις πόλεις από το κίνημα της αστικής μελισσοκομίας, προκαλεί πανικό στους περιβαλλοντολόγους. Όλα αυτά πάντως έρχονται σε αντίθεση με όσα γνωρίζαμε έως σήμερα. Και ο Jean Paucton (πατέρας της αστικής μελισσοκομίας) αλλά και ο Nicolas Géant υποστήριζαν ότι οι μέλισσες στην πόλη επιβιώνουν καλύτερα λόγω της χαμηλής παρουσίας φυτοφαρμάκων στα πολεοδομικά συγκροτήματα σε αντίθεση με τις εντατικές μονοκαλλιέργειες των κάμπων.

Εν πάση περιπτώσει η υπόθεση χρίζει περαιτέρω έρευνας και ανάλυσης. Ολόκληρη την έρευνα μπορείτε να την δείτε δημοσιευμένη στο επιστημονικό περιοδικό Plos one.

Στράτος Σαραντουλάκης

Ενώ οι μέλισσες σε όλο τον κόσμο πεθαίνουν με ταχύτατους ρυθμούς, κυψέλες ξεφυτρώνουν σε στέγες, βεράντες, κήπους και πάρκα του Παρισιού. Η μικρότερη έκθεση των μελισσών σε φυτοφάρμακα αλλά και μια ευρύτερη ποικιλία φυτών και δέντρων, σε αντίθεση με τις μονοκαλλιέργειες της Γαλλικής επαρχίας βοηθούν τις αποικίες των μελισσών να επιβιώσουν εδώ. 

Ο Jean Paucton διατηρούσε μέλισσες στη στέγη της Όπερας του Παρισιού για περισσότερα από 25 χρόνια. Αρχικά δεν πίστευε ότι οι μέλισσες θα καταφέρουν να επιβιώσουν στο περιβάλλον της πόλης, αλλά πολύ γρήγορα παρατήρησε ότι όχι μόνο τα κατάφεραν αλλά ήταν και παραγωγικές. Εγκατέστησε συνολικά 450.000 μέλισσες στην οροφή του κτηρίου! «Μέσα σε λίγα χρόνια έγινα ο πιο διάσημος μελισσοκόμος στον κόσμο, το μέλι μου έφτασε να πουλιέται μέχρι και στο Fauchon για 120 ευρώ το κιλό.» Η ακριβότερη τιμή παγκοσμίως! 

Ο συνταξιούχος μελισσοκόμος δηλώνει ότι οι μέλισσες που ζουν στο κέντρο του Παρισιού παρουσιάζουν καλύτερη υγεία απ’ αυτές που διατηρεί στην επαρχία. Σύμφωνα με τον ίδιο στην επαρχία έχει χάσει μέχρι και το 50% των αποικιών του, μέσα σε ένα χρόνο, ενώ το ποσοστό στην πόλη δεν ξεπέρασε ποτέ το 5%. Μάλιστα μερικές χρονιές στην πόλη δεν παρατήρησε καθόλου απώλειες. «Η συγκομιδή είναι κάθε χρόνο και χειρότερη στην ύπαιθρο» λέει. «Δεν υπάρχουν αγρότες πια. Υπάρχουν μόνο γεωργικές επιχειρήσεις που χρησιμοποιούν αλόγιστα φυτοφάρμακα. Οι μέλισσες ευδοκιμούν στις πόλεις, επειδή υπάρχει ποικιλία φυτών και δεν υπάρχουν αυτά τα φυτοφάρμακα.»

Ξαφνικά όμως ζητήθηκε απ’ τον Paucton να μαζέψει τις κυψέλες του και να φύγει από την οροφή της Οπερά Γκαρνιέ. Δεν ήταν ευπρόσδεκτος εκεί πια. Ο λόγος; Σύμφωνα με τους διοικούντες την Όπερα ήταν πια πολύ μεγάλος σε ηλικία για να κάνει τον «ακροβάτη». Μια απόφαση όμως που δίχασε τον κόσμο. Έφυγε ο Paucton με τη θέλησή του ή τον ανάγκασαν; Ο Christophe Tardieu, αναπληρωτής διευθυντής της Όπερας δήλωσε ότι «ο λόγος για την αποχώρησή του είναι καθαρά ζήτημα ασφαλείας. Δεν μπορούμε να αφήσουμε έναν 77χρονο, με προβλήματα υγείας, να ανεβοκατεβαίνει στις στέγες.» Όμως η άλλη πλευρά υποστηρίζει ότι ένα κιγκλίδωμα θα ήταν αρκετό ώστε να λυθεί το πρόβλημα και ότι ο πραγματικός λόγος είναι το κέρδος που θέλησαν να επωμιστούν.

Η αλήθεια είναι ότι οι μέλισσες δεν θα εξαφανιστούν από τη στέγη της Όπερας. Σύμφωνα με τον Christophe Tardieu νέα μελίσσια θα εγκατασταθούν εκεί αλλά αυτή τη φορά μια εταιρία θα αναλάβει την επίβλεψη… Η πλευρά του Paucton όμως κατακρίνει αυτή την απόφαση λέγοντας ότι η Όπερα έχει σκοπό να βγάλει πολλά χρήματα από αυτή την ιστορία διαθέτοντας αυτό το διάσημο πλέον μέλι κατά αποκλειστικότητα μέσα απ’ το κατάστημα δώρων.

Σήμερα το Γκραν Παλέ, η Παναγία των Παρισίων ακόμα και η Γαλλική Ραδιοφωνία αντέγραψαν την ιδέα της Όπερας. Ο μελισσοκόμος Nicolas Géant επιβεβαίωσε τον Paucton σε μια συνέντευξη στη Libération λέγοντας κι αυτός ότι «οι μέλισσες ζουν καλύτερα στην πόλη από ό, τι στην ύπαιθρο» Ένα παράδοξο που εξηγείται από τη χαμηλή παρουσία φυτοφαρμάκων στα πολεοδομικά συγκροτήματα. Η επιτυχία του τριετούς προγράμματος ανάπτυξης και διάδοσης της αστικής μελισσοκομίας στη Γαλλία, του μεγαλύτερου παγκοσμίως τέτοιου εγχειρήματος, πυροδότησε την ελπίδα της αναγέννησης της Γαλλικής μελισσοκομίας. Η παγκόσμια γεωργία, άλλωστε, εξαρτάται σημαντικά από την επικονίαση των μελισσών.

Όπως και στις Ηνωμένες Πολιτείες και στη Βρετανία, όπου οι αποικίες των μελισσών πεθαίνουν, έτσι και στη Γαλλία περίπου 300.000 με 400.000 κυψέλες χάθηκαν από το 1995 ως το 2007. Κυριότερη αιτία τα φυτοφάρμακα, η ρύπανση και οι ασθένειες των μελισσών, τις οποίες πλέον οι μέλισσες δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν όπως στο παρελθόν λόγω της κακής διατροφής και της εξασθένισης. Στην Ευρώπη, περίπου το 84% των καλλιεργειών εξαρτάται άμεσα από τα έντομα επικονιαστές και ιδιαίτερα από τις μέλισσες. Η Γαλλία θεωρείται ο μεγαλύτερος παραγωγός γεωργικών προϊόντων στην Ευρώπη. Έχουμε αποδείξεις πια ότι οι επικονιαστές βρίσκονται σε παρακμή παγκοσμίως και αυτό έχει επίπτωση στην παγκόσμια γεωργία. Κάθε νέο μελίσσι, κάθε νέο περιβάλλον που αποδεικνύεται φιλόξενο για τις μέλισσες είναι μια αχτίδα φωτός.

Έπειτα από την ανατροπή του νόμου περί απαγόρευσης διατήρησης μελισσών εντός των ορίων της πόλης, το 2010 στη Μεγάλη Βρετανία, περισσότεροι από 100 νέοι άνθρωποι τοποθέτησαν κυψέλες σε πάρκα, ταράτσες σπιτιών και γραφείων, σχολεία, εκκλησίες κ.α. Μέσα σε μόλις τρία χρόνια, το 2013, ο αριθμός των εγγεγραμμένων μελών στο Σύλλογο Βρετανών Μελισσοκόμων είχε διπλασιαστεί, φτάνοντας τους 20.000!

Το 2010 στη Μ. Βρετανία ανατράπηκε ο νόμος που απαγόρευε τις μέλισσες εντός των ορίων της πόλης. Ιδού το αποτέλεσμα! pic.twitter.com/XyUA7ax6eA

— Ορεινό Μέλι (@oreinomeli) December 13, 2016

Οι κάτοικοι των αστικών κέντρων βρήκαν ένα νέο χόμπι το οποίο σιγά-σιγά μετατράπηκε σε περιβαλλοντικό κίνημα. Η Camilla Goddard είναι μία νέα μελισσοκόμος της πόλης με οικολογική συνείδηση, η οποία διατηρεί μέλισσες σε μια πανεπιστημιούπολη αλλά και στην οροφή μιας εταιρείας καλλυντικών στο Covent Garden, στο κεντρικό Λονδίνο. Πιστεύει ότι μ’ αυτό τον τρόπο συνεισφέρει στη διάσωση του πλανήτη.

«Βάζοντας μία μόνο κυψέλη, αμέσως εισάγεις 50.000 επικονιαστές σε μια αστική περιοχή, που πριν ήταν έρημη. Κάτι τέτοιο μπορεί να έχει τεράστιο αντίκτυπο στο περιβάλλον. Μου αρέσει η ιδέα, ότι απλά ως ένα μεμονωμένο άτομο μπορώ να επηρεάσω σε τόσο μεγάλο βαθμό τα πράγματα προς τη θετική πλευρά, όταν συνήθως νιώθεις σε όλα τα θλιβερά που βλέπεις γύρω σου, ότι δεν μπορείς να κάνεις κάτι ουσιαστικό» λέει η Camilla.

Η Camilla Goddard

Η 27χρονη δικηγόρος, Vivian Wang, που διατηρεί 12 κυψέλες στον 12ο όροφο μιας πολυκατοικίας του Μανχάταν, λέει ότι «Είναι ένας μοναδικός τρόπος για να επανασυνδεθείτε με τη φύση!» Στη Μελβούρνη, στην Αυστραλία, η Ένωση Μελισσοκόμων της πόλης αριθμεί πλέον 160 μέλη και δέχονται συνεχώς νέες αιτήσεις. Πέρυσι, ο Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός στο Βόρειο Λονδίνο αντιμετώπισε το ίδιο ακριβώς φαινόμενο, φτάνοντας τα 170 μέλη. Η Βουλή των Αντιπροσώπων του Βερολίνου, ο καθεδρικός ναός και το πλανητάριο φιλοξενούν κυψέλες ως μέρος μιας πρωτοβουλίας εμπνευσμένης από τον Jean Paucton, ο οποίος διατηρεί μέλισσες στη στέγη της Όπερας του Παρισιού για σχεδόν 25 χρόνια!

Ο Paucton ενέπνευσε επίσης τον Ian Wallace, ο οποίος έχει πέντε κυψέλες στην οροφή του πολυκαταστήματος Fenwick, στην πιο φιλική για τις μέλισσες πόλη του Ηνωμένου Βασιλείου. «Είχα ακούσει για παρόμοια προγράμματα στο Λονδίνο και το Παρίσι και σκέφτηκα ότι αφού είναι καλό γι ‘αυτούς τότε θα είναι καλό και για το Νιούκασλ.» είπε ο Ian Wallace.

Προσωπικά μπορώ να σας πω ότι υπάρχει άνθρωπος ο οποίος έχει κατάστημα στην Ερμού, στην Αθήνα και στην οροφή του κτηρίου διατηρεί 3 μελίσσια! Μάλιστα το λιγοστό μέλι που παράγουν αυτά τα μελίσσια το χαρίζει σε φίλους του. Μένει να δούμε αυτό το κίνημα να αναπτύσσεται και στην Ελλάδα!

Στράτος Σαραντουλάκης

Ένα μίνι ντοκιμαντέρ που εξερευνά το κίνημα της αστικής μελισσοκομίας στη Νέα Υόρκη εστιάζοντας στις ιστορίες του Τιμ Ονίλ, δημιουργού του Borough Bees blog και της Καζούμι Τεράντα μιας αρχάριας μελισσοκόμου.

Urban Beekeeping: NYC from Adrian Bautista on Vimeo.

Μία φοιτήτρια του Πανεπιστημίου του Λάφμπορο στην Αγγλία σχεδίασε μία «έξυπνη» κυψέλη με σκοπό να κάνει τη μελισσοκομία απλούστερη και πιο προσιτή. Η Έλι Μακλάουντ έχει αναπτύξει μια αυτόνομη κυψέλη που απευθύνεται σε αρχάριους, με την ελπίδα ότι θα εμπνεύσει περισσότερους ανθρώπους να ασχοληθούν με τη μελισσοκομία και θα ενισχύσει τον πληθυσμό των μελισσών, ο οποίος έχει μειωθεί μαζικά τα τελευταία χρόνια.

Η Μακλάουντ ήθελε να δημιουργήσει ένα μελίσσι που κάνει τη μελισσοκομία πιο προσιτή, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τις προκλήσεις που είχε αντιμετωπίσει η δική της οικογένεια στη φροντίδα των μελισσών. «Έχουμε μελίσσι στο σπίτι εδώ και περίπου πέντε χρόνια, με τον πατέρα μου να είναι ο κύριος μελισσοκόμος. Το περασμένο καλοκαίρι, δύο κυψέλες κατέρρευσαν και δεν καταλάβαμε γιατί ή πώς θα μπορούσαμε να το αποτρέψουμε», δήλωσε η Μακλάουντ.

Η Μακλάουντ ήθελε να κάνει το χόμπι της πιο προσιτό, αφαιρώντας την ανάγκη για εξειδικευμένο εξοπλισμό και μεγάλους ανοιχτούς χώρους, αλλά και να διασφαλίσει ότι η κυψέλη είναι το καλύτερο δυνατό περιβάλλον για τις μέλισσες. Το τελικό προϊόν μειώνει τον κίνδυνο για τους χρήστες, ελαττώνοντας την άμεση επαφή όσο το δυνατόν περισσότερο, χάρις σε ένα αφαιρούμενο επάνω τμήμα. Οι χρήστες μπορούν επίσης να παρατηρήσουν τις μέλισσες τους εύκολα, μέσα από το διαφανές πλαστικό περίβλημα της κυψέλης.

«Το πάνω μέρος διαθέτει ένα ενσωματωμένο σύστημα συλλογής μελιού», δήλωσε η Μακλάουντ. «Αυτό χρησιμοποιεί φυγόκεντρο δύναμη για να απελευθερώσει το μέλι από την κηρήθρα. Το μέλι στη συνέχεια συλλέγεται σε μία ξεχωριστή, ειδικά σχεδιασμένη χοάνη. Εκεί το μέλι περνά μέσα από δύο διαφορετικά φίλτρα για να αφαιρεθούν ανεπιθύμητα κομμάτια, όπως κερί και νεκρές μέλισσες. Ο μελισσοκόμος είναι τότε ελεύθερος να συλλέξει το μέλι με άνεση», πρόσθεσε.

Η κυψέλη αποτελείται κυρίως από μορφοποιημένο πολυαιθυλένιο, ιδανικό για τη δημιουργία καλύτερης μόνωσης, και διαθέτει επίσης ένα ενσωματωμένο σύστημα αυτοελέγχου. Το σύστημα μετράει τη θερμοκρασία και την υγρασία, συγκρίνει τα δεδομένα με άλλες κυψέλες, και είναι επίσης εξοπλισμένο με ένα μικρόφωνο, επιτρέποντας στους χρήστες να παρακολουθούν την υγεία των μελισσών τους μέσω μίας εφαρμογής στο κινητό, η οποία παρέχει επίσης συμβουλές και υπενθυμίσεις.

πηγή: Ναυτεμπορική

Μελίσσια στις ταράτσες τους αποφάσισαν να τοποθετήσουν ορισμένα από τα μεγαλύτερα ξενοδοχεία του Σαν Φρανσίσκο στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ, ενώνοντας τις δυνάμεις τους για την αύξηση του πληθυσμού των μελισσών.

Με τον αριθμό των μελισσών στις ΗΠΑ να έχει μειωθεί κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια, οι ιθύνοντες των ξενοδοχείων σκέφτηκαν να δημιουργήσουν έναν «αυτοκινητόδρομο» για τα έντομα στον ουρανό, δεκάδες μέτρα πάνω από τους πολυσύχναστους δρόμους της 13ης μεγαλύτερης πόλης των ΗΠΑ, όπως περιγράφει το Associated Press.  Κάποια από τα μελίσσια, μάλιστα, τοποθετήθηκαν σε ουρανοξύστες, με τις μέλισσες να… απολαμβάνουν μία μάλλον ζηλευτή θέα.

Η υλοποίηση της ιδέας ξεκίνησε την περασμένη χρονιά, ενώ φέτος συμμετέχουν στη δράση περισσότερα ξενοδοχεία, με τις μέλισσες που πετούν πάνω από το Σαν Φρανσίσκο να φτάνουν τα «μερικά» εκατομμύρια, σύμφωνα με το αμερικανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο. Η μέλισσα ζει στη Γη το λιγότερο 15 εκατομμύρια χρόνια και θεωρείται από τους πιο παλιούς κατοίκους της. Είναι από τα ελάχιστα είδη των εντόμων τα οποία ο άνθρωπος προσπάθησε να εκμεταλλευτεί, εκτιμώντας ότι μπορεί να αποκομίσει οικονομικά οφέλη, πέρα από τροφή.

πηγή: Ναυτεμπορική