Το Εργαστήριο Μελισσοκομίας και Σηροτροφίας του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πραγματοποίησε μια έρευνα για τη βιολογική δράση των Ελληνικών μελιών και της Ελληνικής πρόπολης.

Στα πλαίσια αυτής της εργασίας, της οποίας ηγήθηκαν οι Τανανάκη Χ., Δήμου Μ., Θρασυβούλου Α., συλλέχθηκε μεγάλος αριθμός δειγμάτων ελληνικών μελιών και έπειτα από την αποτίμηση των μικροσκοπικών και φυσικοχημικών χαρακτηριστικών επιλέχθηκαν 48 δείγματα αμιγών κατηγοριών μελιού: πευκόμελο, πορτοκαλιάς, βελανιδιάς, ελάτης, βαμβακιού, ερείκης, καστανιάς, θυμαριού και παλιουριού. Στη συλλογή αυτή προστέθηκαν και 6 δείγματα Manuka που κυκλοφορούν στην Ευρωπαϊκή αγορά.

Σε όλα τα δείγματα πραγματοποιήθηκαν οι ακόλουθες αναλύσεις: αντιοξειδοτική δράση (μέθοδος FRAP), ολικές φαινόλες (μέθοδος Folin-Ciocalteu), χρώμα (χρωματικές παράμετροι L*, a*, b*), αγωγιμότητα (αγωγιμομετρικά) και πλήρης γυρεοσκοπική ανάλυση (μέθοδος Louveaux).

Όπως φαίνεται κι απ’ τα διαγράμματα διαπιστώθηκε ότι το μέλι με την υψηλότερη αντιοξειδωτική δράση ήταν αυτό που παράχθηκε από μελιτώματα βελανιδιάς. Μάλιστα είναι χαρακτηριστικό ότι η αντιοξειδωτική δράση του μελιού βελανιδιάς βρέθηκε τρεις φορές μεγαλύτερη απ’ αυτή του θυμαρίσιου μελιού και εννέα φορές απ’ αυτή του μελιού πορτοκαλιάς, που είναι ιδιαίτερα αγαπητά στους καταναλωτές λόγω του ευχάριστου αρώματος τους.

Αντίστοιχα ήταν τα πράγματα και στις ολικές φαινόλες με υψηλότερο να είναι το περιεχόμενο για το μέλι βελανιδιάς. Αρνητική συσχέτιση βρέθηκε μεταξύ της χρωματικής παραμέτρου L* και των μελετώμενων βιολογικών δράσεων, γεγονός που συνεπάγεται ότι τα σκουρόχρωμα μέλια έχουν υψηλότερη αντιοξειδωτική δράση και φαινολικό περιεχόμενο. Θετική ήταν η συσχέτιση της ηλεκτρικής αγωγιμότητας και των βιολογικών δράσεων με τα μέλια με την υψηλότερη αγωγιμότητα να παρουσιάζουν και πιο έντονη δράση.

Όλη η έρευνα αναλυτικά παρουσιάστηκε στο 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο Επαγγελματικής Μελισσοκομίας που έλαβε χώρα στην Αλεξανδρούπολη.

Ειρήνη Κοντοπίδου: Τις γλυκαντικές ύλες τις χρησιμοποιώ κυρίως στα ροφήματα καφέ. Προτιμώ και προτείνω τις φυσικές γλυκαντικές ύλες, όπως η στέβια. Αν (περιστασιακά) καταναλώσω κάποιο αναψυκτικό, θα προτιμήσω πάλι κάποιο που να περιέχει στέβια για να απολαύσω τη γλυκιά γεύση χωρίς να «φορτώσω» τον οργανισμό μου με κενές θερμίδες. Στα σπιτικά γλυκίσματα, αντί για ζάχαρη προσθέτω μέλι, πετιμέζι ή χαρουπόμελο.

Κωνσταντίνα Αποστολοπούλου: Προσωπικά, προτιμώ την καστανή ζάχαρη. Αν και οι θερμίδες που δίνουν η λευκή και η καστανή ζάχαρη είναι περίπου ίδιες, η καστανή ζάχαρη περιέχει κάποια ιχνοστοιχεία και βιταμίνες κυρίως του συμπλέγματος Β, ενώ η λευκή ζάχαρη δεν περιέχει θρεπτικά συστατικά– μας δίνει μόνο κενές θερμίδες. Επειδή όμως η ποσότητα της καστανής ζάχαρης που καταναλώνουμε είναι συνήθως μικρή, μην περιμένετε ότι θα καλυφτεί μεγάλο ποσοστό αυτών των θρεπτικών συστατικών. Θα συμβούλευα όσους επιθυμούν να μειώσουν ή να ελέγξουν τις θερμίδες που προσλαμβάνουν, αλλά και τα άτομα με Σακχαρώδη Διαβήτη, να καταφεύγουν σε ολιγοθερμιδικές γλυκαντικές ύλες χωρίς ανησυχία, αφού οι Διεθνείς Οργανισμοί έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι είναι ασφαλείς για κατανάλωση εντός των τιμών Αποδεκτής Ημερήσιας Πρόσληψης (ADI) από όλες τις ομάδες πληθυσμού.

Ιωάννα Κατσαρόλη: Δεν χρησιμοποιώ γλυκαντικές ύλες, γιατί γενικά δεν χρησιμοποιώ ζάχαρη. Θα προσθέσω μόνο λίγη μαύρη ζάχαρη στον καφέ μου και επειδή πλέον δεν πίνω καφέ κάθε μέρα, δεν υπάρχει λόγος να περιορίσω το θερμιδικό του περιεχόμενο. Ωστόσο, όταν θα καταναλώσω ροφήματα, αναψυκτικά ή γλυκά, θα επιλέξω εκείνα που περιέχουν στέβια.

Νικολέτα Ντορζή: Ναι, συνήθως όταν φτιάχνω γλυκά χρησιμοποιώ στέβια, που είναι φυσική και περιέχει ελάχιστες θερμίδες. Προσπαθώ επίσης να βάζω διάφορα αρωματικά, όπως μαστίχα, βανίλια, κανέλα για γλυκά με πλούσια γεύση και για να μην επηρεάζει τη γεύση του γλυκού η λίγη πικράδα που βγάζει η στέβια στο τέλος.

Κατερίνα Φαντούση: Δεν χρησιμοποιώ γλυκαντικές ύλες στον καφέ μου- προτιμώ να τον πίνω σκέτο αν είμαι σε διαδικασία ρύθμισης βάρους. Καταναλώνω όμως γλυκαντικές ουσίες σε ροφήματα – αναψυκτικά του εμπορίου όταν θέλω να πιω κάτι χωρίς να επιβαρυνθώ με θερμίδες.

της Νεκταρίας Καρακώστα: mednutrition.gr

Μέλι. Ένα υπέροχο ιξώδες γλυκαντικό, που παράγεται από τις μέλισσες για δική τους τροφή αρχικά. Με πολυποίκιλη γεύση και υφή, ανάλογη του τύπου των λουλουδιών από τα οποία έχει προέλθει . Η πιο ευρέως διαδεδομένη του μορφή παρασκευάζεται από τριφύλλι, φίλυρες και τα άνθη της ακακίας, το θυμάρι και την λεβάντα. Τα χρώματά του ποικίλλουν επίσης, λευκό, πορτοκαλί, κόκκινο και σε κάποιες περιπτώσεις, σχεδόν μαύρο, και αποτελούν τον βασικό παράγοντα κρίσης της ποιότητας του μελιού.

Με ιστορία που χάνεται στον χρόνο…
Από τον άνθρωπο, χρησιμοποιείται τα τελευταία 2.500 χρόνια, όχι μόνο ως τρόφιμο, αλλά και ως φάρμακο, λόγω των ιδιοτήτων του, οι οποίες θα αναφερθούν εκτενέστερα παρακάτω. Για  πολλούς αιώνες, σε πολλούς πολιτισμούς, θεωρείτο ιερό, λόγω των γλυκών του ιδιοτήτων και της σπανιότητάς του. Χρησιμοποιείτο ευρέως για ποικιλία φαρμακευτικών και καλλυντικών  σκοπών, και επειδή επιπλέον, ήταν ένα πολύ ακριβό αγαθό, για ένα μεγάλο διάστημα χρησιμοποιείτο μόνο από τους πλούσιους.

Μόνο ή με… παρέα
Εκείνο που αναμφίβολα κάνει το μέλι ένα τόσο δημοφιλές και αγαπημένο στο ευρύ κοινό προϊόν, είναι η ευκολία με την οποία μπορεί αυτό να καταναλωθεί με όλους τους πιθανούς τρόπους.  Τρώγεται μόνο του είτε ανακατεύεται με χυμό, ή με ζεστό νερό σαν ηδύποτο, ή ρόφημα. Συνοδεύει, επίσης, αρτοσκευάσματα σαν επάλειψη μαζί με φυτική μαργαρίνη τύπου soft ή μόνο του ενώ μπορεί να συνδυάζεται με άλλα βότανα και φρούτα σε διάφορες συνταγές μαγειρικής ή ζαχαροπλαστικής.

Αντί ζάχαρης
Αποτελεί μια εξαιρετική γλυκαντική ουσία, η οποία μπορεί σε πολλές περιπτώσεις τροφίμων και ποτών, να αντικαταστήσει την ζάχαρη, καθώς εμπεριέχει στο 69% της σύνθεσής του, γλυκόζη και φρουκτόζη. Ως γνωστόν, ο ποσοτικά ιδανικός ανεφοδιασμός του ήπατος με γλυκόζη, είναι πολύ σημαντικός για τον καλύτερο δυνατό μεταβολισμό της γλυκόζης κατά τη διάρκεια του ύπνου. Το μέλι, αποτελεί ιδανικό καύσιμο για το συκώτι, γιατί η αναλογία του σε γλυκόζη και φρουκτόζη ακουμπάει το ιδανικό πηλίκο 1 προς 1. Η φρουκτόζη, επιπλέον, βοηθάει στη μετατροπή και ενσωμάτωση της γλυκόζης, στην αποθηκεύσιμη μορφή της στο ήπαρ και τα μυϊκά κύτταρα, το γλυκογόνο. Επιπρόσθετα, η επαρκής αποθήκευση γλυκογόνου στο ήπαρ,  καθίσταται απαραίτητη για τροφοδότηση του εγκεφάλου με καύσιμο κατά την διάρκεια του ύπνου και της παρατεταμένης άσκησης.

Μέλι διά πάσαν νόσον;
Κλινικές μελέτες καταδεικνύουν ότι η κατανάλωση μελιού, μπορεί να βελτιστοποιήσει σημαντικά τον έλεγχο του σακχάρου και την ευαισθησία στην ινσουλίνη, σε σχέση με άλλες  γλυκαντικές ουσίες. Επιπλέον, έχει αναφερθεί μια αποδεδειγμένα ευεργετικότερη επίδραση του μελιού, στους ασθενείς με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1. Το μέλι επιβραδύνει επίσης την οξείδωση της κακής LDL-c χοληστερίνης, η οποία είναι η πρωταρχική υπαίτιος της εμφάνισης αθηροσκλήρυνσης.

Όπλο στη στοματική υγεία
Παρουσιάζει έντονη αντιμικροβιακή δράση ενάντια στην πλειοψηφία των γνωστών βακτηρίων της οδοντικής πλάκας. Και οδηγεί σε δραστική μείωση παραγωγής οξέων, σκοτώνοντας ή  αδρανοποιώντας βακτήρια που θεωρούνται απολύτως υπεύθυνα για εμφάνιση τερηδόνας. Αναστέλλει επίσης την ανάπτυξη λοιπών στοματικών βακτηρίων.

Παχαίνει το μέλι;
Είναι σημαντικότατη πηγή ενέργειας και υδατανθράκων στον οργανισμό, καθώς παρέχει 64 θερμίδες ανά κουταλιά της σούπας. Αναφέρεται χαρακτηριστικά, πως η γλυκόζη που περιέχεται  στο μέλι , είναι μια από τις πιο εύκολα απορροφήσιμες από τον οργανισμό. Όπως διαπιστώθηκε από έρευνες του τμήματος Exercise & Athlete Nutrition, του Memphis University, το μέλι είναι  μια από τις πιο αποτελεσματικές μορφές υδατάνθρακα, για την απαραίτητη “φόρτιση” του ασκουμένου, πριν από την προπόνηση, όχι μόνο επειδή είναι εύπεπτο και απελευθερώνεται με  σταθερό ρυθμό στο μυϊκό σύστημα, αλλά κι επειδή αυξάνει την αντοχή των μυών και εξουδετερώνει το αίσθημα της κόπωσης. Η κατανάλωσή του με ζεστό νερό πριν την προπόνηση, οδηγεί σε  αφομοίωση του σωματικού λίπους και διαφορετική αποθήκευσή του στο σώμα. Άρα, κατ’ επέκταση, σε μείωση του σωματικού βάρους.

Βιταμίνες και μέταλλα
Αποτελεί πλούσια πηγή βιταμινών και ανόργανων συστατικών. Περιέχει βιταμίνη C, ποικιλία από τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β, Α, D, και Ε. Σημαντικά ιχνοστοιχεία, όπως σίδηρο,  φώσφορο, θείο, μαγγάνιο, μαγνήσιο, νάτριο, ασβέστιο, ιώδιο, χλώριο και ψευδάργυρο. Συνιστά εξαιρετικό τονωτικό του εντερικού σωλήνα, λόγω της χολίνης που περιέχει, με συνακόλουθο, να χρησιμοποιείται συχνά πυκνά, στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας. Έχει έντονη αντιοξειδωτική ικανότητα, λόγω των αμινοξέων που περιέχει: λυσίνη, τρυπτοφάνη, κυστεΐνη, ιστιδίνη,  τυροσίνη, είναι μόνο μερικά από αυτά.

Η θεραπευτική του δράση
Έχει έντονη χρήση, βάσει τελευταίων κλινικών ερευνών και στη θεραπεία και επούλωση πληγών. Με τεκμηριωμένα λοιπόν στοιχεία, φαίνονται ότι το μέλι: Καταπραΰνει τοπικά τον πόνο. Λόγω της οσμωτικότητάς του, ξηραίνει τα βακτήρια και τα αναχαιτίζει, λόγω του υδρογονικού υπεροξειδίου που παράγει.

1. Ενεργοποιεί πιο άμεσα την ανοσολογική απάντηση του οργανισμού, από την παροχή γλυκόζης στα λευκά αιμοσφαίρια.
2. Μειώνει τη φλεγμονή και διεγείρει την ανάπτυξη νέων κυττάρων, ενώ βοηθά στην αποβολή των νεκρών ιστών.
3. Συνιστά
   ισχυρή πηγή αντιοξειδωτικών. Βελτιώνει την ανοσία του σώματος,
   καταπολεμώντας τις ελεύθερες ρίζες και επιβραδύνοντας τη γήρανση.
4. Καλλωπισμός και περιποίηση δέρματος.

Φαρμακευτική χρήση
Penn State College of Medicine – Απαλύνει τις φωνητικές χορδές. Ανακουφίζει τον λαιμό από τον βήχα και συντελεί σε καταπολέμηση κάποιων ιώσεων. Lund University, Sweden – H  κατανάλωση μελιού βοηθάει στην πέψη και στην αύξηση της ενέργειας και είναι η αποτελεσματικότερη αγωγή, σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο φαρμακευτικό αντιβιοτικό προς τη θεραπεία  του έλκους στομάχου, της γάγγραινας και των λοιμώξεων χειρουργικών τομών. Christie Hospital, Dipsbury, Manchester – Σκοπεύουν να χρησιμοποιήσουν το μέλι για την ταχύτερη αποκατάσταση ασθενών με καρκίνο, μετά από επεμβάσεις αφαίρεσης καρκινώματος.

Του Γιώργου Χαραλαμπίδη, Διαιτολόγου-Διατροφολόγου (mednutrition.gr)

Το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ έδωσε το πράσινο φως για την γενετική τροποποίηση των μήλων ώστε να καθυστερεί το μαύρισμα. Η κίνηση αυτή ανοίγει το δρόμο για τους καλλιεργητές των ΗΠΑ να παράγουν και να πωλούν αυτού του είδους τα μήλα στο εμπόριο…

Η απόφαση όμως αυτή εξόργισε πολλούς παραγωγούς μήλων που υποστηρίζουν ότι οι γενετικά τροποποιημένες ποικιλίες πρέπει να επισημαίνονται ως τέτοιες. Πολλοί καλλιεργητές φοβούνται ότι οι καταναλωτές θα σταματήσουν να τρώνε μήλα απ’ τη στιγμή που δεν θα μπορούν να τα διακρίνουν.

Τα γενετικά τροποποιημένα μήλα που δεν μαυρίζουν αναπτύχθηκαν από την Καναδική Okanagan Specialty Fruits. Περιέχουν γονίδια από άλλα μήλα που παράγουν μικρές ποσότητες πολυφαινολοξειδάσης, το ένζυμο που προκαλεί το χαρακτηριστικό μαύρισμα στο μήλο. Τα γονίδια αυτά “απενεργοποιήθηκαν” με μια διαδικασία που ονομάζεται γονιδιακή σίγηση, ή παρεμβολή RNA, έτσι ώστε η παραγωγή της πολυφαινολοξειδάσης να είναι πολύ χαμηλή.

Το Υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα γενετικά τροποποιημένα μήλα είναι απίθανο να αποτελέσουν κίνδυνο για άλλα φυτά στις ΗΠΑ ή στο περιβάλλον. Όμως καταναλωτικές και περιβαλλοντικές οργανώσεις εγείρουν ανησυχίες σχετικά με την ασφάλεια των καταναλωτών, κάτι που δεν έχει ακόμη αξιολογηθεί από την Υπηρεσία Τροφίμων και Φαρμάκων. Οι καλλιεργητές μπορούν να φυτεύουν και να πωλούν τα μήλα χωρίς την έγκριση του FDA.

«Το μόνο που έχουμε κάνει είναι να περιορίσουμε ένα ένζυμο. Δεν έχουμε προσθέσει τίποτα και η διατροφική αξία των μήλων αυτών είναι η ισοδύναμη με των συμβατικών» δήλωσε ο Neal Carter, πρόεδρος και ιδρυτής της Okanagan. Το πως θα συμπεριφερθούν οι καταναλωτές, αν θα τα προτιμήσουν ή όχι, αλλά και τις επιπτώσεις θα τις δούμε στο μέλλον.

Chemical & Engineering News

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εξέδωσε τις νέες κατευθυντήριες γραμμές αναφορικά με την ημερήσια πρόσληψη σακχάρων από παιδιά και ενήλικες με σκοπό να αποτελέσουν πολύτιμο «εργαλείο» για τις κυβερνητικές αρχές που θέλουν να αξιολογήσουν την πρόσληψη σακχάρων στους πληθυσμούς τους και να διαμορφώσουν κατάλληλες και αποτελεσματικές διατροφικές συστάσεις.

Ποιες είναι οι νέες συστάσεις για την πρόσληψη σακχάρων;
Βάσει των νέων συστάσεων που εξέδωσε ο ΠΟΥ, τα σάκχαρα που λαμβάνουν καθημερινά τόσο παιδιά όσο και ενήλικες, πρέπει να μην υπερβαίνουν το 10% της ημερήσιας πρόσληψης θερμίδων, σύσταση η οποία είναι κοινή με προηγούμενη σύσταση του ΠΟΥ για τα σάκχαρα (που είχε ανακοινωθεί το 2002) και προκύπτει από μέσης ποιότητας στοιχεία ερευνών παρατήρησης που διεξήχθησαν για τη σχέση κατανάλωσης σακχάρων με το σωματικό βάρος και την τερηδόνα.

Επιπλέον, ο ΠΟΥ προτείνει περαιτέρω μείωση της πρόσληψης σακχάρων στο 5% των ημερήσιων θερμίδων «υπό προϋποθέσεις» σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού, που σημαίνει ότι υπάρχει κάποια αβεβαιότητα για την ισορροπία οφέλους-ζημίας από την εφαρμογή της τελευταίας σύστασης καθώς στηρίζεται σε χαμηλής ποιότητας δεδομένα που προέρχονται από λίγες σε αριθμό οικολογικές μελέτες σχετικά με τη σχέση της κατανάλωσής τους και της στοματικής υγείας.

Οι νέες συστάσεις θα είναι χρήσιμες για χώρες στις οποίες έχει παρατηρηθεί υπερβολική πρόσληψη σακχάρων, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Ισπανία (16-17% των ημερήσιων θερμίδων για τους ενήλικες) και η Πορτογαλία (25% των ημερήσιων θερμίδων στα παιδιά).

Σε ποια σάκχαρα αναφέρεται ο ΠΟΥ;
Ο ΠΟΥ αναφέρεται στα «ελεύθερα» σάκχαρα τα οποία περιλαμβάνουν μονοσακχαρίτες (π.χ. γλυκόζη, φρουκτόζη) και δισακχαρίτες (π.χ. σακχαρόζη) που είτε προστίθενται σε τρόφιμα και ροφήματα από τη βιομηχανία τροφίμων, τους παραγωγούς, τους μάγειρες και τους καταναλωτές είτε περιέχονται φυσικά σε τρόφιμα όπως σε φυσικούς χυμούς φρούτων, φυσικά συμπυκνώματα αυτών, στο μέλι και στα σιρόπια, όπως η μελάσα. Τα σάκχαρα που περιέχονται φυσικά σε φρούτα, λαχανικά και το γάλα δεν περιλαμβάνονται στα ελεύθερα σάκχαρα που αναφέρει ο ΠΟΥ.

Τελικά πόση ζάχαρη μπορούμε να καταναλώνουμε;
Αν και οι παραπάνω συστάσεις δεν αποτελούν εξατομικευμένες οδηγίες για την πρόσληψη σακχάρων, καθώς η ακριβής ποσότητα που μπορεί να καταναλώσει κανείς καθημερινά εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες όπως το φύλο, το βάρος, η ηλικία και η σωματική δραστηριότητα, δίνοντας ένα παράδειγμα θα μπορούσαμε να πούμε ότι για μία μέση δίαιτα 2000 θερμίδων, το 10% που καταλαμβάνουν τα σάκχαρα στην ημερήσια πρόσληψη μεταφράζεται σε 200 θερμίδες, οι οποίες με τη σειρά τους μεταφράζονται σε 50 γραμμάρια σακχάρων, όπως είναι η επιτραπέζια ζάχαρη (που αποδίδει 4 θερμίδες ανά γραμμάριο, όπως κι όλοι οι υδατάνθρακες). Το νούμερο αυτό από μόνο του δεν μας λέει πολλά, αλλά με την κατάλληλη διατροφική εκπαίδευση και ενημέρωση θα μπορούμε να γνωρίζουμε ποια τρόφιμα και ροφήματα περιέχουν ελεύθερα σάκχαρα (π.χ. μέλι, σπιτικά γλυκίσματα, σνακ εμπορίου, φυσικοί χυμοί, σπιτικά ροφήματα, έτοιμα ροφήματα με ζάχαρη, είδη ζαχαροπλαστείου, κ.λπ.,) αλλά και τις ενδεχόμενες «γλυκές» εναλλακτικές που έχουμε ώστε να συνεχίσουμε να απολαμβάνουμε τη γλυκύτητα που ενστικτωδώς αποζητούμε. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι τα ολιγοθερμιδικά γλυκαντικά που αποτελούν ασφαλή συστατικά που προσδίδουν γλυκύτητα χωρίς θερμίδες και που δεν συνδέονται με την τερηδόνα.

Το μόνο σίγουρο είναι ότι όλοι οι καταναλωτές μπορούμε να εντάξουμε ασφαλώς τα σάκχαρα στη διατροφή μας και πάντοτε στα πλαίσια μίας ισορροπημένης διατροφής και ενός υγιεινού και δραστήριου τρόπου ζωής, χωρίς να χρειάζεται να στερηθούμε τη γλυκιά γεύση, εφόσον την απολαμβάνουμε με μέτρο.

Ωστόσο, όπως αναφέραμε και στην αρχή, οι συστάσεις αυτές αποσκοπούν κυρίως στο να χρησιμοποιηθούν κατάλληλα από τους επιστήμονες και τις κυβερνήσεις ώστε να διατυπωθούν πρακτικές διατροφικές οδηγίες σε τοπικό επίπεδο για κάθε χώρα.

Τι λέει ο ΠΟΥ για τη σημασία διατήρησης του ενεργειακού ισοζυγίου:
Σύμφωνα με τον ΠΟΥ, ελέγχοντας την ποσότητα σακχάρων που προσλαμβάνουμε, μπορούμε να επιτύχουμε τη διατήρηση ενεργειακού ισοζυγίου που αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για την διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους. Εξάλλου, ούτε η ζάχαρη ούτε τα λιπαρά ή άλλα συστατικά οδηγούν απευθείας σε αύξηση βάρους, εφόσον δεν υπερκαταναλώνονται και δεν γίνεται κατάχρησή τους. Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε πως καθημερινά καταναλώνουμε ποικιλία τροφίμων και ροφημάτων που πέρα από ζάχαρη περιέχουν και άλλα συστατικά που πρέπει επίσης να προσμετρούμε στο σύνολο των θερμίδων που προσλαμβάνουμε. Μπορούμε λοιπόν να συνεχίσουμε να καταναλώνουμε σάκχαρα, όπως η ζάχαρη και το μέλι, χωρίς να διαταράσσουμε το βάρος μας ή να επηρεάζουμε την υγεία μας, αλλά πάντοτε με μέτρο, ανάλογα με τις ανάγκες μας σε ενέργεια και θρεπτικά συστατικά και τον τρόπο ζωής μας, φροντίζοντας πάντοτε να διατηρούμε μία ισορροπημένη διατροφή και έναν δραστήριο τρόπο ζωής.

της Μαρίας Ζερβού Διαιτολόγου – Διατροφολόγου, πηγή: mednutrition.gr

Όλοι λίγο πολύ αναγνωρίζουμε τη διατροφική αξία του πρωινού στην καθημερινότητά μας, τουλάχιστον θεωρητικά. Στην πράξη ωστόσο, λόγω του σύγχρονου τρόπου ζωής μεγάλο ποσοστό των Ελλήνων φαίνεται να έχει φτάσει σε σημείο να μην καταναλώνει πρωινό γεύμα. Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε, το 50% των Ελλήνων παραλείπει το πρωινό γεύμα, είτε γιατί υποτιμούν την αξία του, είτε για να «εξοικονομήσουν» θερμίδες. Πόσοι από εσάς έχετε καταφέρει να εντάξετε το πρωινό γεύμα σταθερά στο πρόγραμμά σας;

Η σημασία του πρωινού
Έχετε σκεφτεί ποτέ την αγγλική μετάφραση του πρωινού «breakfast»; Προέρχεται συνθέτοντας τις λέξεις «break» + «fast», που σημαίνουν τη διακοπή της νηστείας του οργανισμού. Το σώμα μας, κατά τη διάρκεια του ύπνου, συνεχίζει να «δουλεύει», αλλά «νηστεύει». Επομένως, με τη χρήση του πρωινού γεύματος ο οργανισμός μας επαναπροσλαμβάνει την κατάλληλη ενέργεια για να ξεκινήσει την ημέρα του και να μπορέσει να ανταποκριθεί στις δυσκολίες της.

Έρευνες έχουν δείξει ότι το πρωινό γεύμα μας βοηθάει να μην επαναφέρουμε το χαμένο μας βάρος με την πάροδο του χρόνου, μετά από δίαιτα, ενώ η σημαντική αυτή διατροφική συνήθεια μειώνει τις πιθανότητες να οδηγηθούμε σε παχυσαρκία. Επιπλέον, καταναλώνοντας τακτικά πρωινό όπως και τα υπόλοιπα βασικά γεύματα είναι πιο πιθανό να καταναλώσουμε τελικά λιγότερες θερμίδες συνολικά μέσα στη μέρα, σε σύγκριση με το αν τρώγαμε 2 συνολικά βασικά γεύματα.

Θυμηθείτε το εαυτό σας όταν φάγατε ένα πλήρες και ωραίο πρωινό; Πεινάσατε σύντομα; Νομίζω πως όχι! Όταν το πρωινό μας γεύμα είναι πλήρες και γευστικό, ο οργανισμός μας χορταίνει καλύτερα, με αποτέλεσμα να μην οδηγούμαστε στην υπερβολική κατανάλωση θερμίδων και ποσοτήτων στο επόμενο γεύμα.

Το πρωινό κάνει καλό και στην καρδιά! Πιο συγκεκριμένα, έχει βρεθεί σε μελέτη, ότι οι άνδρες που δεν καταναλώνουν πρωινό έχουν 27% μεγαλύτερο κίνδυνο καρδιακής προσβολής και στεφανιαίας νόσου σε σύγκριση με τα άτομα που καταναλώνουν συστηματικά πρωινό. Τα άτομα, επίσης, που δεν καταναλώνουν πρωινό γεύμα νιώθουν περισσότερο το αίσθημα της πείνας μέσα στη μέρα τους και καταναλώνουν περισσότερη ποσότητα φαγητού στο βραδινό τους γεύμα.

Από τι αποτελείται ένα πλήρες και θρεπτικό πρωινό;
Το πρωινό μας γεύμα πρέπει να αποτελεί το 25-30% των ημερήσιων θερμίδων που καταναλώνουμε ημερησίως. Είναι σημαντικό η ενέργεια αυτή να προέρχεται από όλες τις ομάδες των θρεπτικών συστατικών, όπως υδατάνθρακες, πρωτεΐνες και λιπαρά αλλά και να είναι πλούσιο από βιταμίνες και ιχνοστοιχεία που δεν έχουν θερμίδες αλλά είναι απαραίτητες για την εύρυθμη λειτουργία του οργανισμού.

Tip: Βάλτε φαντασία στο πρωινό σας και θα χορτάσετε περισσότερο!

Μερικές ενδεικτικές επιλογές θρεπτικού πρωινού είναι:

• Δημητριακά πρωινού ολική άλεσης με πρωτεΐνη μαζί με γάλα ή γιαούρτι χαμηλό σε λιπαρά και λίγα αποξηραμένα ή φρέσκα φρούτα. Τα δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης προσδίδουν στον οργανισμό μας σημαντική ποσότητα φυτικών ινών, μαγνησίου, σιδήρου και βιταμινών του συμπλέγματος Β που μαζί με την πρωτεΐνη, μας χορταίνουν καλύτερα. Με το γάλα και το γιαούρτι παραλαμβάνουμε την κατάλληλη ποσότητα ασβεστίου για δυνατά οστά, ενώ τα φρούτα μας εφοδιάζουν με σημαντικές ποσότητες επιπλέον βιταμινών και αντιοξειδωτικών.
• Ψωμί ολικής άλεσης με μέλι και ταχίνι. Ένας δυνατός συνδυασμός φυτικών ινών, βιταμινών και «καλών» λιπαρών για τον οργανισμό μας. Ένα φρέσκο φρούτο θα μπορούσε και εδώ να προσθέσει μερικές «φρέσκιες» βιταμίνες και φυτοθρεπτικά συστατικά στο γεύμα σας.
• Τοστ με τυρί χαμηλό σε λιπαρά και φρούτο εποχής. Ένα εύκολο και γευστικό γεύμα για μικρούς και μεγάλους για να μην έχουν την δικαιολογία ότι καθυστερούν το πρωί! Δοκιμάστε να προσθέσετε στο τόστ κάποιο λαχανικό της αρεσκείας σας (ντομάτα, μαρούλι, αγγούρι), έχει σημασία να απολαμβάνετε το γεύμα σας.
• Φρυγανιές ολικής άλεσης με φυτική μαργαρίνη και μέλι ή μαρμελάδα φρούτων. Ένας συνδυασμός ενέργειας και θρεπτικών συστατικών από τον οποίο παραλαμβάνουμε φυτικές ίνες για κορεσμό, «καλά» λιπαρά για την καλή νοητική λειτουργία και υδατάνθρακες για ενέργεια.

Πρωινό στο σπίτι
Οι διαιτολόγοι συχνά επιμένουμε «να απολαμβάνεις το κάθε σου γεύμα». Το πρωινό δεν εξαιρείται από αυτό. Είναι σημαντικό να μπορούμε να απολαύσουμε το κάθε μας γεύμα με ηρεμία. Προτιμείστε, λοιπόν να ξυπνήσετε 15 λεπτά πιο νωρίς, να ετοιμάσετε το πρωινό σας γεύμα και να το απολαύσετε με ηρεμία. Ακόμα περισσότερο, αν έχετε παιδί προτείνετε να φτιάχνετε μαζί το πρωινό του, στα αγαπημένα του μαγειρικά σκεύη, δείχνοντάς του την αξία και τη σημασία αυτού του γεύματος. Κι αν πάλι δεν προλαβαίνετε; Η σωστή διαχείριση και ο προγραμματισμός είναι η λύση. Φτιάξτε, για παράδειγμα ένα τοστ από το βράδυ και πάρτε το μαζί σας ή μια μπάρα δημητριακών ολικής άλεσης μαζί με ένα ποτήρι γάλα χαμηλό σε λιπαρά. Η δική σας σπιτική σπανακόπιτα θα μπορούσε, επίσης να είναι μια εύκολη λύση πρωινού.

Πρωινό «στο χέρι»
Είναι φυσικό κάποια μέρα να μην προλάβετε να καταναλώσετε το πρωινό σας στο σπίτι. Επιλέξτε τότε μια από τις υγιεινές επιλογές που μπορεί να έχει ο συνοικιακός σας φούρνος, όπως για παράδειγμα ένα κουλούρι Θεσσαλονίκης με λίγο τυρί χαμηλό σε λιπαρά ή κάποια μπάρα δημητριακών ολικής άλεσης μαζί με κάποιο φυσικό χυμό φρούτων εποχής.

Είναι σημαντικό να προσέξετε τις μικρές παγίδες εδεσμάτων που κυκλοφορούν στους φούρνους. Μυρωδάτα κρουασάν, γευστικές τυρόπιτες, πίτσες και άλλα πολλά, που δεν ξέρετε όμως το τρόπο παρασκευής τους. Σίγουρα δεν θα περιέχουν το μετρημένο παρθένο ελαιόλαδο που θα βάζατε οι ίδιοι! Προτιμείστε σε τέτοιες περιπτώσεις να τα φτιάξετε μόνοι σας από το σπίτι και να κεράσετε και τους συναδέλφους στη δουλειά!

Συμφωνείτε λοιπόν ότι το πρωινό είναι το πιο σημαντικό γεύμα της ημέρας; Αν καταφέρετε να εντάξετε το πρωινό στην καθημερινότητά σας, θα δείτε πολύ σύντομα τα οφέλη αυτού στον οργανισμό σας. Ακόμα, περισσότερα είναι τα οφέλη στους μικρούς μας φίλους, καθώς μελέτες έχουν δείξει ότι η υιοθέτηση της κατανάλωσης ενός θρεπτικού πρωινού έχει θετικά αποτελέσματα στην επίδοσή τους στο σχολείο.

πηγή: mednutrition.gr
των Πάρη Παπαχρήστου και Ελένης Τσαχάκη, διαιτολόγων – διατροφολόγων.

Βιβλιογραφία:
Rampersaud GC, Pereira MA, Girard BL, Adams J, Metzl JD. Breakfast habits, nutritional status, body weight, and academic performance in children and adolescents. J Am Diet Assoc. 2005 May;105(5):743-60; quiz 761-2.
Harvard School of Public Health. A healthy breakfast essential to losing weight (https://www.hsph.harvard.edu/news/hsph-in-the-news/a-healthy-breakfast-essential-to-losing-weight/)
Harvard School of Public Health. Skipping breakfast may increase coronary heart disease risk (https://www.hsph.harvard.edu/news/features/skipping-breakfast-may-increase-coronary-heart-disease-risk/)
Harvard School of Public Health. Food and Diet: Beyond Willpower: Diet Quality and Quantity Matter (https://www.hsph.harvard.edu/obesity-prevention-source/obesity-causes/diet-and-weight/)
Katie Adolphus, Clare L. Lawton, and Louise Dye. The effects of breakfast on behavior and academic performance in children and adolescents. Front Hum Neurosci. 2013; 7: 425. Published online 2013 Aug 8. Prepublished online 2013 Jun 25

Ο βήχας είναι ένα τόσο συχνό σύμπτωμα κατά την παιδική ηλικία, που ιδιαίτερα στα μικρά παιδιά προσχολικής ηλικίας και κατά τους μήνες του χειμώνα μπορεί να χαρακτηριστεί για μεγάλες χρονικές περιόδους φυσιολογική κατάσταση. Όπως όλα τα συμπτώματα στον ανθρώπινο οργανισμό, οι γονείς δεν πρέπει να ξεχνούν ότι ο βήχας εξυπηρετεί μια λειτουργία, βοηθάει στην απομάκρυνση των ερεθιστικών ή μολυσματικών παραγόντων από τα πνευμόνια και την αναπνευστική οδό. Επομένως η συμπτωματική καταπολέμηση οποιουδήποτε βήχα στα παιδιά ούτε χρειάζεται ούτε είναι ωφέλιμη. Και πράγματι αυτό επιβεβαιώνεται από την επιστημονική τεκμηρίωση, που αποτυγχάνει να βρει όφελος από την χρήση διαφόρων αντιβηχικών.

Σκοπός του γονιού δεν είναι να καταπολεμήσει οποιοδήποτε βήχα στο παιδί του. Θα πρέπει να μάθει να αναγνωρίζει πότε ο βήχας είναι ένα παροδικό σύμπτωμα μιας εκ των πολλών ιώσεων που θα περάσει το μικρό του παιδί στο δρόμο για να χτίσει την άμυνά του, και πότε έχει ιδιαίτερα και πιο δύσκολα χαρακτηριστικά που πρέπει να τον οδηγήσουν σε παιδιατρική εκτίμηση ή και θεραπευτική αντιμετώπιση.

Από τις αρχές του φθινοπώρου και με το άνοιγμα των παιδικών σταθμών και των νηπιαγωγείων ξεκινούν επιδημίες ιώσεων από μεγάλο αριθμό ρινο-ιών και άλλων ιών που προκαλούν κοινό κρυολόγημα. Αυτός ο τύπος βήχα, ακολουθεί συνήθως ένα σύντομο διάστημα όχι υψηλού πυρετού και ρινικής καταρροής, και μπορεί να επιμείνει ως μεταλοιμώδης βήχας με φθίνουσα πορεία έως και 7-10 μέρες. Στο στάδιο του βήχα η μύξα του παιδιού έχει συνήθως γίνει πηχτή και το παιδί εμφανίζεται να «πνίγεται» στο ξάπλωμα ή όταν ξυπνάει ή μετά το γάλα του. Προς ανακούφιση του παιδιού, απλά παρηγορητικά μέτρα συνήθως αρκούν: να κοιμάται πιο ανασηκωμένο με ανάκλιση κάτω του έτους ή σε μαξιλάρια άνω του έτους, άφθονη αγκαλιά και ανταπόκριση, μέλι είτε σε χλιαρό ρόφημα είτε και σκέτο πριν τον ύπνο, βιταμίνη C σε φρούτα λαχανικά και χυμό, θηλασμό και καθάρισμα της μύτης με φυσιολογικό ορό ή θαλασσινό νερό. Με υπομονή αποφεύγουμε την πολυφαρμακία και ιδιαίτερα δυνητικά επικίνδυνα φάρμακα όπως κατασταλτικά του βήχα. Συχνά στις μέρες έξαρσης του βήχα αρκεί να δώσουμε πιο χλιαρό το γάλα του ή λιγότερη ποσότητα ή σε πιο όρθια ή καθιστή θέση ή όχι με μπιμπερό αλλά σε ποτήρι, για να βελτιωθούν τα επεισόδια βήχα. Οι γονείς έχουν το νου τους για την επιπλοκή της ωτίτιδας: αν στην πορεία της ίωσης ο πυρετός χειροτερεύει αντί να καλυτερεύει ή το παιδί φαίνεται κακοδιάθετο και στο ρίξιμο του πυρετού ή να πονάει στο αυτί του.

Ο βήχας που είναι αποτέλεσμα απλών ιώσεων του ανώτερου αναπνευστικού, όπως η ιογενής φαρυγγίτιδα, μπορεί επίσης να κάνει τον κύκλο του σε αρκετές ημέρες, έως και 10-14 μέρες ανά επεισόδιο λοίμωξης. Αν δε αναλογιστούμε ότι τα περισσότερα μικρά παιδιά χτίζουν την άμυνά τους καταπολεμώντας κατά την διάρκεια της προσχολικής ηλικίας πάνω από 50-60 ιώσεις συνολικά, και ότι ένα μικρό παιδί που ξεκινάει για πρώτη φορά βρεφονηπιακό σταθμό είναι πιθανό να κολλήσει ως παρθένος οργανισμός μια καινούργια ίωση κάθε βδομάδα, γίνεται εμφανές ότι ιδιαίτερα κατά την περίοδο του χειμώνα ένα φυσιολογικό κατά τα άλλα παιδί μπορεί να έχει σχεδόν μόνιμα υποτροπιάζοντα βήχα με κάθε κύκλο λοίμωξης. Ο βήχας αυτός είναι μεταλοιμώδης και στο τελείωμά του, εκεί που καλυτερεύει, υποτροπιάζει με μια καινούργια ίωση που φέρνει καινούργιο πυρετό και καταρροή. Σε αυτές τις περιπτώσεις φροντίζουμε να ανεβάζουμε την γενικότερη άμυνα του παιδιού με θηλασμό, αγκαλιά, καλή διατροφή, ξεκούραση και διακοπή κάποιων ημερών από τον παιδικό σταθμό ώστε ο οργανισμός του να προλάβει να αναρρώσει από τη μια ίωση πριν έρθει η άλλη.Αρκετές φορές όμως ο γονιός θα πρέπει να μαθαίνει να αναγνωρίζει σημάδια συναγερμού (red flags) που υποδεικνύουν ότι ο συγκεκριμένος τύπος βήχα υποδηλώνει βαρύτερη πάθηση και χρήζει κλινικής εξέτασης και εκτίμησης από τον γιατρό ή και θεραπευτικής αντιμετώπισης.

Σε παιδιά άνω των έξι μηνών με επίμονη ρινίτιδα ή με ευαισθησία ή με αλλεργικό υπόβαθρο ή με συνοδά αλλεργικά χαρακτηριστικά – φταρνίσματα, επιπεφυκίτιδα, εποχιακή έξαρση -, συγκεκριμένα αντιισταμινικά για λίγες μέρες μπορεί να βοηθήσουν. Σε μεγαλύτερα παιδιά αποσυμφορητικές σταγόνες στη μύτη μπορεί να βοηθήσουν.
Παιδιά με χρόνιο ή υποτροπιάζοντα βήχα, που σε κάθε ίωση εμφανίζουν παρατεινόμενο βήχα για μέρες, που μπορεί να έχουν ροχαλητό ή άπνοιες στον ύπνο ή επεισόδια ωτίτιδων ή χρόνια ρινική καταρροή ή βαρυκοία μπορεί να έχουν διογκωμένα κρεατάκια – αδενοειδείς εκβλαστήσεις – , απαιτούν αγωγή από παιδίατρο – θαλασσινό νερό στη μύτη, αποσυμφορητικά, αντιισταμινικά ή αντιβίωση ανάλογα την κλινική εικόνα – και συχνά συνεργασία με ΩΡΛ για αδεονειδεκτομή.

Βήχας με επίμονο υψηλό πυρετό, με διογκωμένους λεμφαδένες στο λαιμό του παιδιού, έντονο πονόλαιμο ή σε παιδί με ιστορικό διογκωμένων αμυγδαλών και ευαισθησία για αμυγδαλίτιδες μπορεί να σημαίνει πυώδη ή στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα που χρήζει εξέτασης από παιδίατρο και ίσως αντιβιοτικής αγωγής. Ο βήχας της ιογενούς λαρυγγίτιδας έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά: είναι σκυλίσιος (υλακώδης), παροξυσμικός και σε επεισόδια ιδιαίτερα τη νύχτα, και μπορεί να συνοδεύεται από χαμηλό πυρετό, βραχνάδα ή και δύσπνοια. Στις περισσότερες περιπτώσεις βήχα λαρυγγίτιδας απλά παρηγορητικά μέτρα αρκούν: αγκαλιά και καθησυχασμός, σήκωμα όρθιο, υδρατμοί, αλλαγή αέρα να βγει το παιδί λίγο στο μπαλκόνι, μέλι χλιαρά ροφήματα, θηλασμός. Σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να χρειαστεί αγωγή με εισπνεόμενη ή από του στόματος κορτιζόνη ή και εισαγωγή στο νοσοκομείο. Βαθύς βήχας με επίμονο υψηλό πυρετό σε παιδί με γενική κακοδιαθεσία ή με πυρετό που επιμένει άνω των 2-3 ημερών ή με πόνο στην κοιλιά μπορεί να υποδηλώνει πνευμονία και χρήζει εξέτασης στον παιδίατρο.

Ο βήχας της βρογχιολίτιδας είναι χαρακτηριστικός: το βρέφος έχει «σπαστικό», ξερό εσωτερικό βήχα σε παροξυσμούς που του δημιουργούν ανησυχία και στο τέλος του επεισοδίου κλαίει. Ο βήχας της βρογχιολίτιδας είναι χειρότερος κατά την 3η με 4η μέρα από την έναρξη των συμπτωμάτων και έπειτα έχει μια αργά φθίνουσα πορεία που μπορεί να κρατήσει και 2 με 3 εβδομάδες. Εκτός από παρηγορητικά μέτρα και υδρατμούς, σε κάποιες περιπτώσεις, ιδιαίτερα όταν προεξάρχει βρογχόσπασμος ή αλλεργικό υπόβαθρο – ιστορικό, δοκιμάζονται βρογχοδιασταλτικά ή και κορτιζονούχα σε εισπνοές.

Ο αλλεργικού τύπου βήχας ή «ασθματικός» έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που θα μας κάνουν να τον σκεφτούμε: μπορεί να γίνεται βήχας υποτροπιάζων χωρίς εμφανή επεισόδια λοίμωξης, πυρετού ή καταρροής. Το παιδί μπορεί να βήχει περισσότερο κατά το τρέξιμο και την έντονη σωματική δραστηριότητα, σα να πιάνεται η ανάσα του, να λαχανιάζει. Το παιδί μπορεί να βήχει στον ύπνο του, στη διάρκεια της νύχτας – όχι στο ξάπλωμα ή στο ξύπνημα. Μπορεί να ακούγεται από το στηθάκι του χουρχούρισμα ή σφύριγμα ή θόρυβος ή γατάκια, όπως συχνά περιγράφεται το σύμπτωμα του βρογχόσπασμου από γονείς. Μπορεί ο βήχας να συνοδεύεται από δύσπνοια και ταχύπνοια – δύσκολη ή και γρήγορη ανάσα, στις ήπιες περιπτώσεις στην έξαρση, όταν το παιδί κάνει κάτι σωματικά έντονο, στις σοβαρότερες περιπτώσεις στην ηρεμία, με το παιδί να κομπιάζει να μην μπορεί να μιλήσει εύκολα ή να τρέξει εύκολα. Όλα αυτά θα ανησυχήσουν τους γονείς ώστε να ζητήσουν ιατρική εκτίμηση και το παιδί να λάβει κατάλληλη αγωγή, που συνήθως περιλαμβάνει με εισπνεόμενα σε μάσκα.

Συμπερασματικά, θυμηθείτε ότι για τα περισσότερα παιδιά και για τα περισσότερα επεισόδια βήχα, πρόκειται για ένα σύμπτωμα πολύ συχνό και αναμενόμενο στην πορεία πάμπολων απλών ιώσεων που το μόνο που απαιτεί από εμάς είναι υπομονή, αγάπη, αντίσταση στην πολυφαρμακία και βασικά παρηγορητικά μέτρα για το παιδί. Αραιός βήχας – επεισόδια λιγότερα από ένα το μισάωρο ή την ώρα, με έξαρση ιδιαίτερα στο ξάπλωμα και στο σήκωμα δεν υποδηλώνουν συνήθως κάτι σοβαρό. Οι γονείς πρέπει να ανησυχήσουν και να αναζητήσουν ιατρική βοήθεια για συγκεκριμένα χαρακτηριστικά βήχα όπως:

Βήχα σκυλίσιο – υλακώδη με δύπνοια
Βήχα με χουρχούρισμα – σφύριγμα στο στήθος ταχύπνοια ή δύσπνοια
Βήχα με υψηλό πυρετό που επιμένει σε κακοδιάθετο παιδί
Βήχα που συνδυάζεται με πονόκοιλο
Βήχα πάνω στην άσκηση και την έξαρση

Οποιαδήποτε αμφιβολία είναι πάντα με το μέρος του γονιού και πρέπει να μην διστάζει να την επικοινωνεί με παιδίατρο.

πηγή: pediatros-thes.gr (του Στέλιου Παπαβέντση παιδιάτρου MRCPCH DCH IBCLC)

Ο Χάρης Δημοσθενόπουλος, Κλινικός Διαιτολόγος & Βιολόγος, βρέθηκε στο studio της ΕΡΤ για να μιλήσει για το μέλι και τη διατροφική αξία του. Αναφέρθηκε στη χρήση του μελιού τόσο ως τρόφιμο όσο και ως θεραπευτικό που ξεκινά ήδη από την αρχαιότητα αφού το μέλι είναι γνωστό από αρχαιοτάτων χρόνων για τις διαιτητικές, βιολογικές και φαρμακευτικές του ιδιότητες.

Επίσης αναφέρθηκε στην επουλωτική του δράση αφού ως επίθεμα βοηθάει σε πληγές και σε εγκαύματα ενώ παίζει ρόλο στη μείωση του πόνου, στη μείωση μεγέθους ουλών, μειώνει τη διάρκεια διάρροιας σε ασθενείς με βακτηριακή γαστρεντερίτιδα και προσφέρει προστασία από ελεύθερες ρίζες λόγω παρουσίας φαινολικών οξέων. Τέλος σε ερώτηση σχετικά με την κατανάλωση του μελιού από άτομα με διαβήτη ανέφερε ότι η φρουκτόζη του μελιού απορροφάται στο αίμα με ενεργητική απορρόφηση, ενώ αντίθετα η απορρόφηση της κοινής ζάχαρης μετά την πέψη της γίνεται μέσω ώσμωσης. Έτσι η γλυκόζη της ζάχαρης εισέρχεται με μεγαλύτερη ταχύτητα και οδηγεί σε υψηλή συγκέντρωση της στο αίμα, προκαλώντας έτσι την άμεση παραγωγή ινσουλίνης από το πάγκρεας.

Παρακάτω μπορείτε να παρακολουθήσετε το απόσπασμα από την εκπομπή των δημοσιογράφων Ελένης Χρονά και Ανδρέα Ροδίτη.

πηγή: mednutrition.gr

Όπως παρατηρούμε η διατροφή μέρα με τη μέρα αποκτά σημαντικότερη θέση στη ζωή μας. Συνειδητοποιούμε φαίνεται, ότι δεν είναι απλά ένα μέσο να διατηρηθούμε στη ζωή αλλά ένα μέσο να έχουμε μια υγιή ζωή με λιγότερα προβλήματα. Η αύξηση της παιδικής παχυσαρκίας, του διαβήτη και τα μεγάλα ποσοστά υπερφαγίας σε εφήβους μας δείχνουν ότι η νέα γενιά έχει μείνει έξω από τις εξελίξεις και δεν έχει επαρκείς γνώσεις όσον αφορά τη σωστή διατροφή.

Φταίνε τα παιδιά γι’ αυτό;
Μια γνωστή παροιμία λέει «Το παιδί και το σκυλί, όπως τα μάθεις» – αν ένα παιδί δεν έχει πάρει τις σωστές αρχές για μια ισορροπημένη διατροφή, η ευθύνη βαραίνει το γονιό. Στην αγορά υπάρχει πληθώρα τροφίμων με χαμηλή θρεπτική αξία που φτιάχνονται πολύ γρήγορα και είναι αρκετά φθηνά. Δυστυχώς, ο σύγχρονος τρόπος ζωής θέλει τους γονείς να απασχολούνται πολλές ώρες και να επιλέγουν γρήγορες λύσεις, είτε για φαγητό, είτε για τη διασκέδαση των παιδιών τους. Η εύκολη λύση που συχνά σημαίνει και πρόχειρη, είναι ένα έτοιμο γεύμα και κάποιο παιχνίδι στον υπολογιστή για το παιδί. Σε οικογένειες που υπάρχει χαμηλό εισόδημα μπορεί ο χρόνος προετοιμασίας φαγητού να είναι μεγαλύτερος αλλά η επιλογή γίνεται βάση της τιμής. Η έρευνα ΔΙΑΤΡΟΦΗ που πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα το 2012-2013, χρόνια δηλαδή που η οικονομική κρίση έχει ήδη εδραιωθεί, έδειξε ότι όσο χαμηλότερο το κοινωνικο-οικονομικό στάτους της οικογένειας τόσο λιγότερα παιδιά κατανάλωναν καθημερινά πρωινό, φρούτα και λαχανικά και γαλακτοκομικά. Ναι μεν η παχυσαρκία είναι ένα σημαντικό ζήτημα λοιπόν, αλλά σ’ αυτή την ηλικία η κακή θρέψη μπορεί να αποτελέσει μεγαλύτερο πρόβλημα γιατί θα καθυστερήσει τη σωματική και πνευματική ανάπτυξη του παιδιού.

Βάζετε στο παιδί σας τη σωστή μερίδα;
Έρευνες έδειξαν ότι οι μερίδες που σερβίρονται στα εστιατόρια πολλές φορές μπορεί να είναι και 5 φορές μεγαλύτερες από τις κανονικές μερίδες των ενηλίκων. Μπορούμε να φανταστούμε πόσο μεγαλύτερες είναι από τις παιδικές! Και στο σπίτι όμως τα δεδομένα δεν είναι πολύ καλύτερα. Κυριαρχεί η άποψη ότι το παιδί θα φάει όσο θέλει από ένα γεμάτο πιάτο, αν δε το πιέσει η μαμά και η γιαγιά φυσικά να το φάει όλο. Σε μελέτες που έγιναν, φάνηκε ότι ένα παιδί μπορεί να φάει μέχρι και 57% περισσότερο φαγητό από το κανονικό αν του σερβίρετε μεγαλύτερη μερίδα. Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται οι μερίδες που αντιστοιχούν στα παιδιά σύμφωνα με τον Αμερικάνικο Σύλλογο Διαιτολόγων. Εσείς βάζετε λοιπόν τη σωστή μερίδα στο παιδί σας;

Διατροφή στο σχολείο
Μεγάλο μέρος της καθημερινότητας του παιδιού είναι και το σχολείο. Το παιδί καλείται να καταναλώσει τουλάχιστον ένα γεύμα μέσα σ’ αυτές τις ώρες, υπάρχει όμως κάτι υγιεινό να επιλέξει; Τα κυλικεία των σχολείων δίνουν λίγες επιλογές στα παιδιά, έχουν να επιλέξουν ανάμεσα σε σφολιατοειδή, κρουασάν, σοκολατούχο γάλα ή κάποιο πατατάκι. Αλήθεια έχουμε δει κάποιο κυλικείο να δίνει την επιλογή ενός φρούτου; Μια λανθασμένη αντίληψη του παιδιού για το φαγητό θα το οδηγήσει και σε μια λιγότερο υγιεινή επιλογή και στο σχολείο. Το ιδανικό είναι να ετοιμάζει ο ίδιος ο γονιός το σνακ του παιδιού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα ξοδέψει πολύ χρόνο, καθώς μπορεί να επιλέξει κάποιο φρούτο ή ένα τόστ. Αν δεν υπάρχει αυτή η δυνατότητα καλό είναι να καθοδηγηθεί το παιδί σε μια σωστή επιλογή όπως ένα κουλούρι Θεσσαλονίκης. Επειδή το σχολείο είναι χώρος εκπαίδευσης, όχι μόνο θεωρητικών μαθημάτων αλλά και πρακτικών, αξίζει να θέσετε σαν θέμα στο Σύλλογο Γονέων κάποιες νέες επιλογές για το κυλικείο του σχολείου σας. Θα οδηγήσει σε μια καλύτερη διατροφική συμπεριφορά των παιδιών σας κάνοντάς τα να αναζητούν υγιεινές επιλογές στις εξόδους τους.

Τελικά εσείς ξέρετε τι έφαγε το παιδί σας σήμερα;
Δοκιμάστε μια φορά να ρωτήσετε το παιδί σας τι ακριβώς έφαγε τη μέρα που πέρασε, πιστεύετε θα σας ικανοποιήσει η απάντηση; Στη σημερινή εποχή οι γονείς δεν είναι κοντά στα παιδιά όσον αφορά τη διατροφική τους καθοδήγηση είτε λόγο χρόνου είτε από σιγουριά ότι το παιδί θα επιλέξει κάτι υγιεινό από μόνο του. Πόσες φορές έχουμε δει παιδιά να σταματάνε μόνα τους στο σούπερ μαρκετ και να αγοράζουν αναψυκτικά ή σοκολάτες με το χαρτζιλίκι τους; Μέσα από το διάλογο με τα παιδιά μπορεί να ανακαλύψετε κάποιο κομμάτι που να μπορείτε να τα συμβουλέψετε. Ρωτήστε τα για τις ποσότητες, για το αν χόρτασαν ή αν θέλουν να δοκιμάσουν κάτι διαφορετικό.

Ευκαιρία για μαγειρική
Έρευνες έδειξαν ότι ενώ οι εκπομπές μαγειρικής αυξάνονται ο χρόνος που ξοδεύεται για την προετοιμασία του γεύματος μειώνεται. Σίγουρα υπάρχει ανάγκη για εξοικονόμηση χρόνου αλλά το να μαγειρεύετε με το παιδί σας, συνδυάζει το παιχνίδι, την προετοιμασία του φαγητού και τη διατροφική καθοδήγηση σε ένα! Για το παιδί είναι κάτι παραπάνω απ’ αυτό όμως, είναι η ευκαιρία του να εξοικειωθεί με τρόφιμα που δεν τρώει, να βοηθήσει στο καθάρισμα και το μαγείρεμά τους και στο τέλος να τα δοκιμάσει! Η εμπειρία αυτή θα το ακολουθήσει και στην ενήλικη ζωή του, που θα επιλέγει να μαγειρεύει πιο υγιεινά φαγητά. Βγάλτε λοιπόν τον «σταρ» από μέσα σας και κάντε τη δική σας εκπομπή μαγειρικής στο σπίτι!

7 λάθη που κάνουν οι γονείς

1. Πιέζουν το παιδί να φάει περισσότερο από όσο θέλει με αποτέλεσμα να χάνει το αίσθημα του κορεσμού.
2. Επιβραβεύουν το παιδί με σοκολάτες ή άλλα γλυκά.
3. Δεν αφήνουν το παιδί να συμμετέχει στην προετοιμασία του φαγητού για να μην λερώσει.
4. Πιστεύουν ότι το παιδί μπορεί να πίνει πολλούς χυμούς ενώ είναι θερμιδογόνοι και δεν προσφέρουν τις απαραίτητες φυτικές ίνες.
5. Χρησιμοποιούν το ίδιο μέγεθος σε πιάτα και τις ίδιες μερίδες για τους εαυτούς τους και τα παιδιά, τη στιγμή μάλιστα που τα τελευταία 50 χρόνια το πιάτο έχει μεγαλώσει από τα 25 στα 30 εκατοστά διάμετρο!
6. Χάνουν τις ευκαιρίες για σωματική δραστηριότητα δική τους και των παιδιών.
7. Δε γίνονται οι ίδιοι πρότυπο για τα παιδιά τους.

Ξεμείνατε από ιδέες; Θα σας δώσουμε εμείς!

Πρωινό

• Γάλα ημιαποβουτυρωμένο με δημητριακά πρωινού ολικής άλεσης
• Ψωμί με φυτική μαργαρίνη και μέλι
• Τόστ (με τυρί χαμηλών λιπαρών) και φυσικό σπιτικό χυμό

Στο σχολείο ή το απόγευμα

• Ένα φρούτο εποχής
• Ξηρούς καρπούς ανάλατους και λίγη μαύρη σοκολάτα
• Κουλούρι Θεσσαλονίκης

Μεσημεριανό

• Ψάρι με ρύζι αναποφλοίωτο και σαλάτα της επιλογής του
• Κοτόπουλο με πατάτες φούρνου και καροτάκια σαλάτα
• Φακές στραγγισμένες ανακατεμένες με λαχανικά και ανθότυρο

Βραδινό

• Τόστ με βραστό αυγό και ντομάτα
• Γιαούρτι 1.5% με λίγα δημητριακά και μέλι
• Σούπα με κοτόπουλο ή ψάρι

Ενημερωθείτε για τη σωστή διατροφή των παιδιών σας.

πηγή: mednutrition.gr (των Πάρη Ππαχρήστου, διαιτολόγου – διατροφολόγου, M.Sc. , Όλγας Δέδε διαιτολόγου – διατροφολόγου)

Ο Βασιλιάς Σολομώντας στην Παλαιά Διαθήκη είχε πει «Φάε μέλι παιδί μου επειδή είναι καλό». Από τα αρχαία χρόνια το μέλι θεωρείται πολύτιμη τροφή, με οφέλη τόσο διατροφικά όσο και θεραπευτικά ενώ πρόκειται για ένα εντελώς φυσικό και αγνό προϊόν, καθώς παράγεται από τις μέλισσες είτε από το νέκταρ ανθών ή δέντρων. Και ενώ στα δικά μας παιδικά χρόνια οι μαμάδες μας τάιζαν μέλι με τους οκάδες, σήμερα η κατανάλωσή του επιτρέπεται μόνο μετά τον πρώτο χρόνο της ζωής του παιδιού, ενώ και τότε οι περισσότεροι παιδίατροι το συνιστούν με μέτρο.

Γιατί, όμως, είναι επικίνδυνο να δίνουμε μέλι στα μωρά και ποια είναι τα πραγματικά οφέλη της συγκεκριμένης τροφής στην διατροφή του παιδιού; Απαντήσεις σε αυτά και ακόμα περισσότερα μας δίνει ο κλινικός διαιτολόγος & διατροφολόγος, διευθυντή του Διαιτολογικού Τμήματος στην Ευρωκλινική Παίδων, κ. Γιάννης Χρύσου.

«Όχι μέλι πριν τον πρώτο χρόνο του παιδιού»
Ο λόγος που οι παιδίατροι αποκλείουν το μέλι πριν τον πρώτο χρόνο του παιδιού έχει να κάνει με τον κίνδυνο της αλλαντίασης, λέει ο κ. Χρύσου. Η αλλαντίαση είναι μία παραλυτική ασθένεια που προκαλείται από ορισμένες νευροτοξίνες που παράγονται από ένα μικρόβιο που μπορεί να υπάρχει στο μέλι. Μετά τον πρώτο χρόνο της ζωής θεωρούμε πως το γαστρεντερικό σύστημα του βρέφους έχει ωριμάσει, οπότε έχει την δυνατότητα να εμποδίσει την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό του μικροβίου αυτού.

Μέλι για γλυκιά γεύση όχι για θρέψη
Για παιδιά άνω του ενός έτους, το μέλι λειτουργεί ως μία φυσική γλυκαντική ουσία, η οποία υπερτερεί της ζάχαρης, αφού, σύμφωνα με τον κ. Χρύσου, περιέχει ποικιλία μικροστοιχείων και αντιοξειδωτικών ουσιών. Επιπλέον, αποτελεί καλή πηγή ενέργειας και υδατανθράκων που είναι απαραίτητα στα πολύ δραστήρια παιδιά.

Ωστόσο, δεν πρόκειται για ένα τρόφιμο που θα πρέπει να χρησιμοποιείται ως μέσο θρέψης, καθώς περιέχει και έναν σημαντικό αριθμό θερμίδων που θα προσθέσουν βάρος σε παιδιά που το καταναλώνουν ανεξέλεγκτα. Έτσι, όπως συμβουλεύει ο ειδικός, το μέλι μπορεί να προσφέρεται στα παιδιά άνω του ενός έτους σε περιορισμένη ποσότητα. «Μπορούμε να προσθέτουμε 1-2 κουταλάκια μελιού σε ροφήματα του παιδιού ή πάνω σε μία φέτα ψωμί για ένα μικρογεύμα. Επίσης, θα πρότεινα να χρησιμοποιείται αντί της ζάχαρης σε κάθε μαγειρική ή άλλη παρασκευή».

Ως προς το ποιο μέλι να προτιμούν οι γονείς για τα παιδιά, δεν υπάρχει συγκεκριμένη απάντηση. Καλό είναι, πάντως, οι γονείς να γνωρίζουν πως τα ανθόμελα έχουν μεγαλύτερο ποσοστό γλυκόζης και φρουκτόζης (μεγαλύτερο του 65%), ενώ τα μέλια από κωνοφόρα δέντρα μικρότερο (από 38 έως 65%). Τέλος, σε κάθε περίπτωση, για την ασφάλειά σας, θα πρέπει να επιλέγετε μέλι επώνυμο και συσκευασμένο σε γυάλινα δοχεία, αεροστεγή και προστατευμένα από την έκθεση στο φως.

πηγή: mama365.gr