Το να είσαι με το δάσος είναι πολιτική θέση

Ο Νικήτας ζει μόνος του, αποτραβηγμένος σε ένα ορεινό δάσος, το οποίο απειλείται από την επιθετική επέκταση μιας βιομηχανικής μονάδας, στην οποία ο ίδιος αντιστέκεται σθεναρά. Οι τόνοι θα ανέβουν ακόμα περισσότερο με την ξαφνική άφιξη του αποξενωμένου γιου του, ο οποίος διεκδικεί το μερίδιο του απ’ την κληρονομιά.

 

Το πανέμορφο δάσος που περιβάλλει την απομονωμένη, λιτή, ορεινή αγροικία του Νικήτα, απειλείται από την επιθετική επέκταση μιας κοντινής βιομηχανικής μονάδας η οποία αρχίζει να κατατρώει δέντρα, να αλλοιώνει το περιβάλλον και με την παρουσία της διχάζει έντονα τους κατοίκους της περιοχής. Δύο κόσμοι συγκρούονται με φόντο μια επαρχιακή Ελλάδα βυθισμένη στη σύγχυση και την αμηχανία. Ο  Νικήτας δεμένος με τη φύση τους ρυθμούς και τους νόμους της έρχεται αντιμέτωπος με το γιο του, ο οποίος επιστρέφει για να διεκδικήσει το μερίδιο του και αντιπροσωπεύει την αστική ζωή, την τεχνολογία και τον κυνισμό.

 

 

Το πολυβραβευμένο φιλμ του Τζώρτζη Γρηγοράκη καταφέρνει να κοιτάξει με μια διαφορετική, μεστή κινηματογραφική ματιά και σκληρό ρεαλισμό την ελληνική επαρχία. Με γουέστερν ατμόσφαιρα και απόηχους τραγωδίας εστιάζει στη σχέση πατέρα-γιου και μπορεί να μην έχει άμεσα μελισσοκομικό ενδιαφέρον, έχει όμως ένα ξεκάθαρο οικολογικό και ουμανιστικό μήνυμα, ενώ αποτελεί έναν ύμνο για τη φύση και το δάσος.

Το περιβαλλοντικό σκέλος της ταινίας δημιουργεί σαφείς συνειρμούς με τον πολυετή αγώνα στις Σκουριές ενάντια στην εξόρυξη χρυσού, αλλά και του κοινωνικού διχασμού που ακολούθησε. Ο Βαγγέλης Μουρίκης με μια εξαιρετική ερμηνεία παίζει το Νικήτα έναν άνθρωπο καθαρό που πρεσβεύει μια ηθική. Όπως λέει και ο σκηνοθέτης το να πει κάποιος «δεν πουλάω, έχω κάτι ιερό», είναι πολιτική στάση και ο Νικήτας αρνείται να εγκαταλείψει το σπίτι του στο δάσος παρά τα πολλά χρήματα που του προσφέρουν.

 

 

Στο Digger παρακολουθούμε το αδιέξοδο ενός ανθρώπου που έχει κάνει την επιλογή να ζει μια μοναχική ζωή στη φύση, όταν καταφτάνει ένα απειλητικό βιομηχανικό τέρας. Δεν θέλει να φύγει, γιατί θα είναι σαν να πεθαίνει μιας και η ζωή του είναι ταυτισμένη με το δάσος. Αλλά ούτε και μπορεί να μείνει, ξέρει καλά ότι θα χάσει. Μια ιστορία Δαυίδ και Γολιάθ, όπου ο Δαυίδ δεν θα βγει νικητής.

 

Digger
2020 | Έγχρ. | Διάρκεια: 101΄ | Ελλάδα | Σκηνοθεσία: Τζώρτζης Γρηγοράκης Πρωταγωνιστούν:
Βαγγέλης Μουρίκης, Αργύρης Πανταζάρας, Σοφία Κόκκαλη

 

 

 

Τα Θαύματα της Αλίτσε Ρορβάκερ

Κόρη μελισσοκόμων που ξεκίνησε τη σκηνοθετική της καριέρα από το ντοκιμαντέρ, η 32χρονη Αλίτσε Ρορβάκερ (μικρότερη αδερφή της πρωταγωνίστριας Άλμπα) εντυπωσίασε με το προ τριετίας μυθοπλαστικό ντεμπούτο της «Corpo Celeste». Δανειζόμενη στοιχεία από την οικογενειακή της ιστορία κι έχοντας για άλλη μία φορά ένα νεαρό κορίτσι ως βασική ηρωίδα, έκανε με τα «Θαύματα» τη μεγάλη έκπληξη στο τελευταίο Φεστιβάλ Κανών, στο οποίο απέσπασε το Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής.

Πιστή στο νταρντενικό, νεο-ρεαλιστικό αφηγηματικό της ύφος, «εισβάλλει» στην καθημερινότητα μιας εξαμελούς, απομονωμένης στην εξοχή οικογένειας μελισσοκόμων η οποία προσπαθεί να εκσυγχρονίσει το μικρό παρασκευαστήριό της. Ο γερμανικής καταγωγής πατέρας δίνει τις εντολές, αλλά άτυπος αρχηγός είναι η 12χρονη Τζελσομίνα, η οποία βοηθάει στις δουλειές, προσέχει τις τρεις μικρότερες αδερφές της και κάνει τα πάντα για να πείσει την οικογένειά της να συμμετάσχει σε ένα τηλεοπτικό reality show.

Είναι η νέα ιταλική γενιά, από τη μία δεμένη με την αγροτική παράδοση και τον παραδοσιακό τρόπο­ ζωής και από την άλλη γοητευμένη από ένα φανταχτερό αύριο­, όπου τα πάντα –η Ιστορία, οι παραδόσεις, οι ανθρώπινες σχέσεις– μετατρέπονται σε θέαμα. Η Ρορβάκερ σκηνοθετεί αυτήν την αντίφαση αντιπαραθέτοντας εικόνες που ξεπηδούν από έναν αλά Ερμάνο Όλμι («Το Δέντρο και τα Τσόκαρα») ή αδερφούς Ταβιάνι («Πατέρας Αφέντης») ρεαλισμό με την ονειρική αύρα των ταινιών του Φελίνι: στην πρώτη συνάντηση της Τζελσομίνα με την τηλεπαρουσιάστρια Μόνικα Μπελούτσι στο δάσος, η τελευταία εμφανίζεται ντυμένη σαν κιτσάτα πανέμορφη γοργόνα.

Αυτό το παιχνίδι ανάμεσα στο όνειρο και στην πραγματικότητα συντηρείται με διακριτικό τρόπο μέχρι το λυρικό φινάλε, κρατώντας έτσι την ταινία σε μια πρωτότυπη και παράξενη ισορροπία ανάμεσα στη σκληρή κινηματογραφική ειλικρίνεια και την απελευθερωτική φαντασία. Ισορροπία η οποία αντιπροσωπεύει και τη ματιά της δυναμικής, αλλά ευαίσθητης Τζελσομίνα προς το ενήλικο αύριο, το οποίο η Ρορβάκερ προβλέπει τρυφερό, επώδυνο, απολαυστικό, πικρό και σίγουρα γεμάτο θαύματα.

Τα Θαύματα aka The Wonders / Le Meraviglie
2014 | Έγχρ. | Διάρκεια: 110′ | Ιταλία | Σκηνοθεσία: Αλίτσε Ρορβάκερ | Πρωταγωνιστούν: Μόνικα Μπελούτσι, Μαρία Αλεξάντρα Λούνγκου, Άλμπα Ρορβάκερ

πηγή: Αθηνόραμα (του Χρήστου Μήτση)

Μέλι του Σεμίχ Καπλάνογλου

Με το «Μέλι», ο Τούρκος σκηνοθέτης Σεμίχ Καπλάνογλου κλείνει την τριλογία που καταπιάνεται με την οικογενειακή ζωή και τα καθημερινά προβλήματα των φτωχών, απλών ανθρώπων. Ο Γιουσούφ, είναι ένα 6χρονο μοναχοπαίδι που ζει με τους γονείς του σε μια απομονωμένη ορεινή περιοχή της Ανατολίας. Για το νεαρό αγόρι, το γειτονικό δάσος είναι ένα μέρος μυστηρίου και περιπέτειας όπως το ζει ενώ συνοδεύει τον μελισσοκόμο πατέρα του στη δουλειά καθημερινώς.

1

Μαζί τοποθετούν τις ειδικά διαμορφωμένες κυψέλες τους στις κορυφές των δέντρων. Στο σχολείο ο Γιουσούφ έχει μια δυσάρεστη σχέση με τους συμμαθητές του λόγω της δυσλεξίας που τον κάνει να ντρέπεται την ώρα των μαθημάτων. Με τους οικονομικούς πόρους της οικογένειας να λιγοστεύουν εξαιτίας της ολοένα και πιο συχνής ‘εξαφάνισης’ των μελισσών, ο πατέρας δεν έχει άλλη λύση από το να μεταφέρει τις κυψέλες του σε άλλη ορεινή περιοχή· αποστολή αρκετά ριψοκίνδυνη.

2

Καθώς όμως οι μέρες περνούν και ο πατέρας δεν επιστρέφει, ο Γιουσούφ αποφασίζει να τον αναζητήσει. Απόφαση που θα τον οδηγήσει σε μονοπάτια που έως τότε δεν είχε ποτέ ‘περπατήσει’… Ο Καπλάνογλου έφτιαξε την ελεγεία μιας απλής, τραγικής οικογένειας, εστιάζοντας το ενδιαφέρον του στις καθημερινές δουλειές της – ο πατέρας με τις μέλισσες αλλά και τις διάφορες ξυλουργικές απασχολήσεις του, η μητέρα στο χωράφι και ο μικρός Γιουσούφ στο σχολείο, να προσπαθεί να κερδίσει ένα από τα βραβεία που ο δάσκαλος μοιράζει καθημερινά σ’ όποιον διαβάσει σωστά το κείμενό του.

4

Ο Καπλάνογλου αντλεί από τις δικές του προσωπικές εμπειρίες για να φτιάξει μια ταινία γύρω από έναν κόσμο που σταδιακά έχει αρχίσει να εξαφανίζεται. Εναν κόσμο που από τη μια έχει τις αναμφισβήτητες αρετές του (μια πιο ανθρώπινη ζωή κοντά στη φύση, η στενή σχέση ανάμεσα στα μέλη της οικογένειας, καθώς και οι διάφορες παραδόσεις) αλλά και τα ελαττώματά της (ιδιαίτερα σ’ ό,τι αφορά τη θέση της γυναίκας).

3

Ο σκηνοθέτης αφηγείται την ιστορία του μικρού του ήρωα χρησιμοποιώντας ένα «μαγικό ρεαλισμό», συγγενικό μ’ εκείνον στις ταινίες του Ταρκόφσκι, και, παρά τον ηθελημένα αργό ρυθμό της, η ταινία του έχει έναν εσωτερικό ρυθμό, που σταδιακά σε παρασύρει. Μια όμορφη, ελεγειακή ταινία, δοσμένη με ποίηση και λυρισμό που κέρδισε τη Χρυσή Αρκτο στο Φεστιβάλ Βερολίνου.

5

Μέλι aka Honey / Bal
2010 | Έγχρ. | Διάρκεια: 103′ | Τουρκία | Σκηνοθεσία: Σεμίχ Καπλάνογλου | Πρωταγωνιστούν: Ερντάλ Μπεσίκτσιογλου, Τουλίν Οζέν, Μπόρα Άλτας.

πηγές από: cinemanews, Ελευθεροτυπία

More Than Honey – Κάτι παραπάνω από μέλι…

«Εάν οι μέλισσες εξαφανιστούν από τον πλανήτη, η ανθρωπότητα θα έχει μόνο τέσσερα χρόνια ζωής ακόμα» φέρεται να έχει πει ο Άλμπερτ Αϊνστάιν αν και στην πραγματικότητα είχε πει κάτι παραπλήσιο. Η συγκεκριμένη δήλωση, του θεμελιωτή της θεωρίας της σχετικότητας, είναι το αντικείμενο του ντοκιμαντέρ, «More than Honey», του ελβετού υποψήφιου για Όσκαρ σκηνοθέτη, Markus Imhoof.

bee1

Το «More than Honey» παρουσιάζει το φαινόμενο της μυστηριώδους μείωσης του παγκόσμιου πληθυσμού των μελισσών, αναλύοντας τη βιολογία και την κοινωνική συμπεριφορά των εντόμων, καθώς και της σύγχρονης εκμετάλλευσής τους από τον άνθρωπο. Η συγκλονιστική μακρο-φωτογράφηση των μελισσών κατά την πτήση και μέσα στις κυψέλες τους αποκαλύπτει έναν συναρπαστικό, πολύπλοκο κόσμο σε κρίση. 

bee2

Τα τελευταία 15 χρόνια, πολλές αποικίες μελισσών έχουν αποδεκατιστεί σε όλο τον κόσμο.  Σε μερικές περιοχές του κόσμου, το 50 % έως 90% όλων των τοπικών μελισσών έχουν εξαφανιστεί, και αυτή η επιδημία εξακολουθεί να εξαπλώνεται από κυψέλη σε κυψέλη, σε όλο τον πλανήτη. Παντού, το ίδιο σενάριο επαναλαμβάνεται: δισεκατομμύρια μέλισσες αφήνουν τις κυψέλες τους, και δεν επιστρέφουν ποτέ. Σύμφωνα με τις τελευταίες έρευνες η δραματική μείωση του πληθυσμού των μελισσών οφείλεται κυρίως στα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα. 

bee3

Χωρίς τις μέλισσες κινδυνεύουν ολόκληρα οικοσυστήματα, κινδυνεύει η ίδια η γεωργία και βέβαια η παραγωγή τροφής. Η Διεθνής Ένωση για την Προστασία της Φύσης (IUCN) εκτιμά ότι θα εξαφανιστούν άλλα 20.000 ανθοφόρα φυτά τις επόμενες δεκαετίες. Αυτό επηρεάζει τις μέλισσες που ζουν σε μελίσσια και ακόμα περισσότερο τις άγριες μέλισσες που χρειάζονται αδιατάρακτους βιότοπους για να χτίσουν τις φωλιές τους.

bee4

Πέρα όμως από “Σύνδρομο Κατάρρευσης των Αποικιών των Μελισσών” το ντοκιμαντέρ εστιάζει και στους τρόπους εκμετάλευσης των μελισσών απ’ τους ανθρώπους. Θα γνωρίσουμε από τη μία, μελισσοκόμους στις ΗΠΑ, με 20.000 και πλέον μελισσοσμήνη, οι οποίοι συμπεριφέρονται σαν σκληροί καπιταλιστές, χαρακτηρίζοντας μάλιστα τον ήχο των μελισσών ως τον ήχο του χρήματος. Και από την άλλη έναν παππού μελισσοκόμο στην βόρεια Ευρώπη ο οποίος παρακολουθεί την ευθανασία που γίνεται σε ένα μελίσσι του, λόγω μιας πολύ σοβαρής ασθένειας της Αμερικάνικης Σηψηγονίας, με ένα θλιμμένο ύφος. Θα δούμε όμως και ανθρώπους στην Κίνα, σκαρφαλωμένους σε δέντρα να προσπαθούν να κάνουν τη δουλειά των μελισσών, δηλαδή την επικονίαση, μιας και αυτές έχουν μειωθεί δραματικά…

bee5

Κάτι παραπάνω από μέλι aka More Than Honey
2012 | Έγχρ. | Διάρκεια: 95′ | Ελβετία | Σκηνοθεσία: Markus Imhoof

[youtube https://www.youtube.com/watch?v=Wh_IRrBeu-0]

Το Πνεύμα του Μελισσιού

Μιας και το φθινόπωρο είναι η κατεξοχήν εποχή για ταινίες αποφασίσαμε να σας προτείνουμε μία. Πρόκειται για το αριστουργηματικό δράμα του Βίκτορ Ερίθε Το «Πνεύμα του Μελισσιού» που γυρίστηκε το 1973.

aa

Το 1940, στο δημαρχείο ενός μικρού καστιγιάνικου χωριού, στην μετεμφυλιακή Ισπανία, προβάλλεται ο «Φρανκενστάιν» του Τζέιμς Γουέιλ με τον Μπόρις Καρλόφ. Το παραμορφωμένο πρόσωπο του τέρατος εξάπτει την αχαλίνωτη φαντασία της εξάχρονης Άννας που το συμπονά, για τις αδικίες που υπόκειται. Αναζητώντας το σε ένα απομονωμένο σπίτι στην άκρη του χωριού συναντά έναν πληγωμένο αντάρτη, στο πρόσωπο του οποίου πιστεύει πως κρύβεται το πνεύμα του. Το ελλειπτικό δράμα του Ισπανού βιρτουόζου προσεγγίζει με μια αριστουργηματική μεταφυσική ποιητικότητα την ανήλικη φαντασία, στιγματίζοντας ανεξίτηλα τον μοντέρνο κινηματογράφο του Φανταστικού.

Ο τίτλος της μαγικής ταινίας του Βίκτορ Ερίθε «Το Πνεύμα του Μελισσιού» – παρμένος από διάσημο βιβλίο του Maurice Maeterlinck – παραπέμπει στο ισχυρό, αινιγματικό και παράδοξο πνεύμα, στη γλωσσική μορφή ζωικής επικοινωνίας που κυριαρχεί στο εσωτερικό του μελισσιού, στο οποίο οι μέλισσες υπακούουν ενστικτωδώς. Αυτό το σύστημα επικοινωνίας μελετά ο πατέρας των μικρών Ισαμπέλ και Άννα, στην ταινία, όταν δε δουλεύει στα μελίσσια του.

a2

Σας προτείνουμε λοιπόν απόψε να αφήσετε τον εαυτό σας να βυθιστεί στον ονειρικό κόσμο ενός Ισπανού μάστορα των εικόνων, να περιπλανηθείτε στα χρυσαφένια και ερημικά υψίπεδα της Καστίλης καθώς και στα βαθιά, γλυκά μαύρα μάτια της εξάχρονης Άννας. Είναι τέτοια η δύναμη τους, που αυτές οι εικόνες θα μείνουν για πάντα χαραγμένες στη μνήμη σας.

Το Πνεύμα του Μελισσιού aka The Spirit of the Beehive / El Espiritu De La Colmena
1973 | Έγχρ. | Διάρκεια: 95′ | Ισπανία | Σκηνοθεσία: Βίκτορ Ερίθε | Πρωταγωνιστούν: Φερνάντο Φερνάν Γκόμεζ, Τερέζα Γκιμπέρα, Άνα Τόρεντ | Μουσική: Λουίς δε Πάμπλο.

πηγές από: Ριζοσπάστης, Αθηνόραμα, ΚΟΠΙ