Εχθές (24 Ιουλίου 2023) καταγράφηκε η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει καταγραφεί ποτέ στην επιφάνεια της θάλασσας της Μεσογείου, καθώς η θερμοκρασία έφτασε τους 28,4°C, την υψηλότερη τιμή στην ιστορία, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ των 28,25ºC που σημειώθηκε κατά τον ευρωπαϊκό καύσωνα του Αυγούστου του 2003.

Δεν έχουμε μετρήσει ποτέ τόσο υψηλή θερμοκρασία σε οποιαδήποτε εποχή του χρόνου και είναι ακόμη Ιούλιος. Αξίζει να σημειωθεί ότι συνήθως βλέπουμε το ετήσιο μέγιστο τον Αύγουστο. Ταυτόχρονα θερμοκρασία ρεκόρ σημειώθηκε και στο Καϊμάκτσαλαν στα 2050μ υψόμετρο καθώς ο υδράργυρος άγγιξε τους 25,4°C. Η θερμοκρασία αυτή αποτελεί ρεκόρ για το σταθμό, σπάζοντας το προηγούμενο ρεκόρ των 24,6°C που καταγράφηκε στις 5 Αυγούστου του 2021.

Τα τελευταία 5 χρόνια καταγράφουμε μέσω των ζυγαριών, τη θερμοκρασία καθημερινά και ανά ώρα σε όλα τα μελισσοκομεία και σε βουνό και σε κάμπο. Εχθές καταρρίφθηκε κάθε ρεκόρ καθώς καταγράφηκε θερμοκρασία 47°C σε μελισσοκομείο στα 450μ υψόμετρο!

Ποτέ ξανά στο παρελθόν δεν έχουμε καταγράψει τέτοιες θερμοκρασίες, παρότι κάθε Αύγουστο ένα κοπάδι βρισκόταν στον κάμπο της Άρτας, σε χέρσο κτήμα. Πριν από δύο εβδομάδες, την Τρίτη 4η Ιουλίου, η Αμερικανική Υπηρεσία Παρατήρησης των Ωκεανών και της Ατμόσφαιρας (NOAA), κατέγραψε την υψηλότερη μέση θερμοκρασία αέρα και επιφάνειας του πλανήτη που έχει καταγραφεί ποτέ. 17,18°C.

Η θερμοκρασία αυτή ξεπέρασε κατά πολύ το προηγούμενο ρεκόρ, τους 17,01°C που είχαν μετρηθεί την προηγούμενη μέρα στις 3 Ιουλίου. Το χειρότερο απ’ όλα είναι ότι τα ρεκόρ αυτά κινδυνεύουν να καταρριφθούν σύντομα.

Οι μέλισσες σε αυτές τις συνθήκες έχουν ανάγκη από νερό ώστε να ρυθμίζουν τη θερμοκρασία στο εσωτερικό της κυψέλης τους. Κάτι που επίσης θα πρέπει να προσέξει ο μελισσοκόμος είναι να βάψει λευκά τα καπάκια ώστε να αντανακλούν το φως του ήλιου.

Δυστυχώς ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων αρνείται να πιστέψει στην ύπαρξη μιας ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής. Κάποιοι μάλιστα ισχυρίζονται ότι δεν υφίσταται καν κλιματική αλλαγή, κάποιοι άλλοι αποδέχονται ότι υπάρχει αλλά δεν δέχονται ότι οφείλεται στον άνθρωπο γιατί το κλίμα πάντα άλλαζε, άλλοι ότι όλα αυτά είναι υπερβολές, των κυβερνήσεων, των πολυεθνικών, των ακτιβιστών, ενώ κάποιοι άλλοι ότι ήταν επινόηση της Θάτσερ…

Αρνητές της κλιματικής αλλαγής.

Όταν όμως ακόμα και ο διευθυντής της ΕΜΥ και ένας από τους πιο γνωστούς Έλληνες μετεωρολόγους, ο Θοδωρής Κολυδάς, συνυπογράφει την ψευδοεπιστημονική διακήρυξη «Η Κλιματική Κρίση δεν υπάρχει» και υποστηρίζει ότι όλα αυτά είναι υπερβολές, ότι γίνονται για λόγους μάρκετινγκ, ότι υπάρχει μια δαιμονοποίηση του άνθρακα, ότι το κλίμα πάντα άλλαζε και ότι “εντάξει με βάση τους στεγνούς αριθμούς, μπορεί όντως να φαίνεται ότι έχουμε κάποια δέκατα του βαθμού διαφορά στη θερμοκρασία μας σε σχέση 1950 αλλά“… Τότε τα πράγματα είναι κωμικοτραγικά.

Και γίνονται ακόμα πιο γραφικά με το Σωτήρη Καμενόπουλο, κάτοχο διδακτορικού από τη Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης, ο οποίος σε άρθρο του στη Huffington Post ισχυρίζεται ότι η αλλαγή υφίσταται μεν αλλά δεν είναι ανθρωπογενής. Στο εν λόγω άρθρο αναφέρει ότι αλλαγές στο κλίμα πάντα συνέβαιναν και μάλιστα ένα τέτοιο ακραίο καιρικό φαινόμενο περιγράφεται στην Παλαιά Διαθήκη… επιχείρημα που ασφαλώς στερείται σοβαρότητας, ενώ σε άλλο σημείο του άρθρου θέτει το επιχείρημα ότι ο Φεβρουάριος του 2019 ήταν ο πιο κρύος Φεβρουάριος των τελευταίων 132 ετών, αποδεικνύοντας ουσιαστικά ότι δε γνωρίζει καν τη διαφορά μεταξύ “καιρού” και “κλίματος” ¹⁹.

Παράλληλα ο καθηγητής Αντώνης Φώσκολος, επίσης από τη Σχολή Μηχανικών Ορυκτών Πόρων του Πολυτεχνείου Κρήτης (η συγκεκριμένη Σχολή έχει άμεσο συμφέρον να υποστηρίζει ότι η χρήση ορυκτών καυσίμων δεν αποτελεί παράγοντα αποσταθεροποίησης του κλίματος, καθώς ασχολείται με εντοπισμό, εξόρυξη, παραγωγή και αξιοποίηση ορυκτών), το πήγε ακόμα παραπέρα ισχυριζόμενος ότι “η κλιματική αλλαγή είναι ένα πελώριο παραμύθι, εφεύρεση της Θάτσερ προκειμένου να εξοντώσει το πανίσχυρο συνδικάτο των ανθρακωρύχων“²⁰. Και ότι “τα αυτοκίνητα δε μολύνουν την ατμόσφαιρα” και πως “το λιώσιμο των πάγων είναι παραμύθι“. Αργότερα πάντως φαίνεται να αποδέχτηκε τελικά ότι υφίσταται κλιματική αλλαγή, αλλά την απέδωσε στη δραστηριότητα του Ήλιου επικαλούμενος μάλιστα τη NASA η οποία όπως θα δούμε παρακάτω τον διαψεύδει κατηγορηματικά²¹. Φυσικά αυτές οι απόψεις στερούνται κάθε σοβαρότητας και δεν έχουν καμία επιστημονική βάση. Παρακάτω θα αναλύσουμε γιατί.

 

Βρισκόμαστε όντως αυτή τη στιγμή μπροστά σε μια παγκόσμια κλιματική αλλαγή; Είναι αυτή η αλλαγή ανθρωπογενής;

Το κλίμα της Γης άλλαζε προτού εμφανιστεί ο άνθρωπος και θα αλλάζει ανεξάρτητα από την ύπαρξη του. Στην ιστορία του πλανήτη έχουν συμβεί μικρές αλλά και ραγδαίες αλλαγές που οδήγησαν σε μαζικούς αφανισμούς ειδών. Είναι απαραίτητο πριν ξεκινήσουμε να κάνουμε μια συνοπτική αναδρομή στην ιστορία του πλανήτη και κάποιων σημαντικών μεταβολών.

 

Η μέση παγκόσμια θερμοκρασία και η ηλιακή ακτινοβολία από το 1880. Όπως αποδεικνύεται από το γράφημα η τρέχουσα υπερθέρμανση του πλανήτη δε μπορεί να αποδοθεί στις ηλιακές κηλίδες όπως ισχυρίζονται οι Κολυδάς και Φώσκολος. Πηγή: NASA

 

Μια σύντομη ιστορία του πλανήτη.

Η Γη έχει ηλικία 4,6 δισεκατομμύρια έτη. Κατά τα πρώτα 400 με 600 εκατομμύρια χρόνια το περιβάλλον ήταν ιδιαίτερα αφιλόξενο. Με τη σταδιακή μείωση της θερμοκρασίας του πλανήτη, σχηματίστηκαν οι πρώτοι ωκεανοί από συμπύκνωση των υδρατμών της ατμόσφαιρας. Ωστόσο η θερμοκρασία του νερού ήταν ακόμα πολύ υψηλή (80-90°C). Η ατμόσφαιρα περιείχε ελάχιστο οξυγόνο (λιγότερο από 0,001%) σε σύγκριση με το 21% που υπάρχει σήμερα, ενώ αντίστοιχα το διοξείδιο του άνθρακα ήταν 5%, πολύ πάνω από το σημερινό 0,036%, προκαλώντας έτσι ένα τεράστιας κλίμακας φαινόμενο του θερμοκηπίου.

Η ζωή εμφανίστηκε στη Γη πριν από περίπου 3,7 δισεκατομμύρια έτη στη θάλασσα. Οι πρώτοι οργανισμοί ήταν αναγκαστικά αναερόβιοι, προσαρμοσμένοι στην έλλειψη οξυγόνου. Αργότερα εμφανίστηκαν τα κυανοβακτήρια οι πρώτοι οργανισμοί που παρήγαγαν οξυγόνο ως παραπροϊόν κατά τη φωτοσύνθεση, συμβάλλοντας σταδιακά ώστε να σπάσει το φράγμα του 0,1% στην συγκέντρωση του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα πριν από 2,2 δισεκατομμύρια έτη. Με τη δημιουργία της αερόβιας φωτοσύνθεσης η ζωή έπαψε να περιορίζεται τοπικά γύρω από θερμές πηγές και για πρώτη φορά στην ιστορία παγκοσμιοποιήθηκε. Ωστόσο ακόμα μόνο μέσα στη θάλασσα.

Η πρώτη μορφή ζωής που βγαίνει από το νερό είναι τα φυτά πριν από μόλις 450 εκατομμύρια χρόνια. Ο αποικισμός δεν ήταν εύκολος αλλά το άγονο για 4 δισεκατομμύρια έτη σεληνιακό τοπίο της Γης δίνει τη θέση του σε έναν πράσινο κόσμο. Η ρύθμιση οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα είναι πλέον αποκλειστική ευθύνη των χερσαίων φυτών, που αυξάνουν το μεν οξυγόνο στα επικίνδυνα επίπεδα του 25-30% και μειώνουν το διοξείδιο του άνθρακα στο 0,05% κατά τη Λιθανθρακοφόρο περίοδο⁹, των μεγάλων δασών. Οι υψηλές συγκεντρώσεις οξυγόνου προκαλούσαν αυτόματες πυρκαγιές, οι οποίες κατέστρεψαν σημαντικό μέρος της βλάστησης, οδηγώντας τελικά σε μια ισορροπία, σταθεροποιώντας το οξυγόνο σε τιμές κοντά στο 20-22% κατά τα τελευταία 170 εκατομμύρια χρόνια.

Η τεράστια ηφαιστειακή δραστηριότητα που συνόδευσε τη δημιουργία της Παγγαίας πριν από 250 εκατομμύρια χρόνια εξαπλασίασε τη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα μέσα σε μόλις 10.000 χρόνια, οδηγώντας στην πλέον εκτεταμένη μαζική εξαφάνιση ειδών. Αντίστοιχα η πτώση αστεροειδούς στο τέλος της Κρητιδικής περιόδου, πριν από 65 εκατομμύρια χρόνια, όταν και εξαφανίστηκαν οι δεινόσαυροι, αύξησε το διοξείδιο του άνθρακα στο 20%. Τα τελευταία εκατομμύρια χρόνια, για τα οποία υπάρχει σχετική βεβαιότητα, το CO₂ βρίσκεται σε δυναμική ισορροπία, κυμαινόμενο από 0,018% κατά τις μακροχρόνιες παγετώδεις περιόδους, σε 0,028% κατά τις σύντομες μεσοπαγετώδεις. Σε αυτές τις συνθήκες διαμορφώθηκε η ζωή και η εξέλιξη όπως την ξέρουμε, αλλά και οι ανθρώπινες κοινωνίες.

Αλλαγές είχαμε όμως και κατά τα τελευταία μερικά χιλιάδες χρόνια. Η Νεώτερη Δρυάδα, αυτό το ψυχρό συμβάν που έπληξε το Βόρειο Ημισφαίριο πριν από 13.000-11.000 χρόνια, κατέβασε τη μέση θερμοκρασία κατά τουλάχιστον 5 βαθμούς^10,11. Μικρότερα σε ένταση επεισόδια, όπως αυτά που παρεμβλήθηκαν πριν από 8.000-6.000 χρόνια, διάρκειας μόλις λίγων εκατοντάδων ετών, ήταν επίσης ψυχρά και ξηρά. Ακόμα πιο πρόσφατα μεταξύ 1550-1850 μ.Χ., η Ευρώπη δοκιμάστηκε από τη Μικρή Παγετώδη Περίοδο¹⁵, όταν η μέση θερμοκρασία έπεσε κατά 1 βαθμό, με σημαντικές συνέπειες στην παραγωγή σιτηρών.

Όλες αυτές οι αλλαγές ήταν αποτέλεσμα απειροελάχιστων διαταράξεων στην ηλιακή δραστηριότητα, αλλαγών στην απόσταση Γης – Ηλίου, ηφαιστειακών εκρήξεων, πτώσης μετεωριτών, αλλά και μεταβολών στη γωνία της τροχιάς της Γης με τον άξονα περιστροφής της. Η κλιματική αλλαγή που βιώνουμε σήμερα όμως δεν οφείλεται σε κανέναν απ’ αυτούς τους παράγοντες.

 

Η αύξηση των εκπομπών CO₂ από το 1880 έως σήμερα ανά χρήση.
Πηγή: Global Carbon Project

 

Η κλιματική αλλαγή που βιώνουμε σήμερα ξεκίνησε πριν από 250 χρόνια και οφείλεται στην ανθρώπινη δραστηριότητα.

Η ισορροπία άρχισε να διαταράσσεται σταδιακά από τη βιομηχανική επανάσταση, πριν από περίπου 250 χρόνια, όταν ουσιαστικά ο άνθρωπος επανέφερε στην ατμόσφαιρα με τη μορφή θερμοκηπιακών αερίων, τον καθηλωμένο εδώ και εκατομμύρια χρόνια στο υπέδαφος άνθρακα (κάρβουνο, πετρέλαιο κτλ), διαταράσσοντας την ισορροπία της συγκέντρωσης του CO₂ στην ατμόσφαιρα⁴. Οι σημερινές συγκεντρώσεις του CO₂ αγγίζουν πλέον το 0,040%. Την ανώτερη τιμή εδώ και εκατομμύρια χρόνια³! Θα πρέπει επίσης να σημειώσουμε ότι η αύξηση αυτή θεωρείται ταχύτερη από εκείνη που προκλήθηκε από τα ηφαίστεια κατά τη δημιουργία της Παγγαίας και ότι τότε οι κλιματικές αλλαγές οδήγησαν στην εξαφάνιση του 90% των ζωικών ειδών¹³. Τι επίδραση είχε αυτό στη θερμοκρασία; Από το 1850 η μέση θερμοκρασία της Γης έχει αυξηθεί κατά 1,1°C σε σχέση με την προβιομηχανική εποχή και μάλιστα τα δύο τρίτα αυτής της ανόδου έχουν συντελεστεί μετά το 1980! Δηλαδή με ολοένα επιταχυνόμενο ρυθμό^5,6,16.

 

Τα τελευταία 8 χρόνια ήταν τα θερμότερα που έχουν καταγραφεί ποτέ.
Πηγή: Copernicus.

 

Πόσο σημαντική είναι η ατμόσφαιρα και πόσο επηρεάζουν οι αλλαγές στη σύστασή της;

Η ατμόσφαιρα βοηθάει τον πλανήτη να διατηρήσει τη θερμοκρασία του, παγιδεύοντας την εσωτερική του θερμότητα. Χωρίς τα αέρια του θερμοκηπίου, η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας της Γης θα ήταν περίπου -18 Κελσίου⁷. Δεν είναι όμως όλα τα αέρια εξίσου αποτελεσματικά. Το άζωτο και το οξυγόνο για παράδειγμα δε συμβάλουν σημαντικά στη θερμομόνωση, παρότι αποτελούν το 99% της ατμόσφαιρας κατ’ όγκο. Αντίθετα το νερό (H₂O, με τη μορφή υδρατμών), το διοξείδιο του άνθρακα (CO₂), το μεθάνιο (CH₄) και το όζον (O₃) είναι αυτά που κάνουν τη διαφορά. Τα ονομάζουμε αέρια του θερμοκηπίου και πολύ σπάνια θα ξεπεράσουν το 1% (όγκο ενός λίτρου ανά κυβικό μέτρο). Από τη βιομηχανική επανάσταση και μετά τα CO₂ και CH₄ παρουσιάζουν σαφείς τάσεις αύξησης, τα αίτια της οποίας είναι χωρίς καμία αμφιβολία ανθρωπογενή^1,17. Μάλιστα αυτό που φαίνεται περισσότερο επικίνδυνο είναι το CO₂.

Η Γη είχε πάντα στην ατμόσφαιρα της CO₂. Πριν την εμφάνιση της ζωής η περιεκτικότητα της ατμόσφαιρας σε CO₂ ήταν 50 φορές μεγαλύτερη απ’ τη σημερινή². Εκείνη την εποχή η θερμοκρασία ήταν πολύ υψηλότερη παρότι η τάση για υπερθέρμανση αντισταθμιζόταν εν μέρει απ’ τη μικρότερη λαμπρότητα (70% της σημερινής) του νεαρότερου τότε ήλιου⁸. Η εμφάνιση και η εξέλιξη της ζωής πρόσθεσε έναν νέο γεωχημικό κύκλο του άνθρακα αλλάζοντας σταδιακά το κλίμα. Τα φυτά καθηλώνουν τον άνθρακα μέσω της φωτοσύνθεσης και τα ζώα καταναλώνοντας τα φυτά τον αποδίδουν και πάλι στην ατμόσφαιρα μέσω της αναπνοής τους. Με τη πάροδο του γεωλογικού χρόνου η ισορροπία κλίνει προς την καθήλωση του άνθρακα στη βιομάζα. Ταυτόχρονα η συνεχώς μειούμενη συχνότητα ηφαιστειακών εκρήξεων συνεισφέρει στη μείωση των συγκεντρώσεων διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα¹⁴.

 

Η παγκόσμια αύξηση της θερμοκρασίας από το 1850, από πέντε διαφορετικές πηγές¹².

 

Σύμφωνα με την ευρωπαϊκή υπηρεσία Copernicus τα τελευταία 8 χρόνια ήταν τα πιο ζεστά από το 1850 ²⁴. Το 2022 oι ωκεανοί του πλανήτη ήταν πιο θερμοί που έχουν καταγραφεί ποτέ, ενώ οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα έφθασαν κατά μέσο όρο τα 0,0417% ²⁴ το υψηλότερο επίπεδο εδώ και πάνω από δύο εκατομμύρια χρόνια σύμφωνα με το C3S ²⁴.

Το αν υφίσταται λοιπόν ή όχι κλιματική αλλαγή και αν αυτή είναι ανθρωπογενής δεν είναι θέμα προς διαπραγμάτευση. Ο William R. L. Anderegg δημσίευσε μια μελέτη το 2010, στην οποία ανέλυσε 1372 έρευνες σχετικά με την επιστήμη του κλίματος και βρήκε ότι το 97% συμφωνούσε με το γεγονός ότι η κλιματική αλλαγή υφίσταται και έχει ανθρωπογενή αίτια. Αντίστοιχο συμπέρασμα έβγαλε και ο John Cook το 2013, ο οποίος εξέτασε 11.944 μελέτες καταλήγοντας στο ίδιο ποσοστό 97%. Όλα τα δεδομένα επανεξετάστηκαν το 2016 καταλήγοντας για μια ακόμα φορά στο ίδιο αποτέλεσμα¹⁸. Για τα δεδομένα της επιστημονικής κοινότητας τα ποσοστά αυτά είναι τεράστια. Υπάρχει δηλαδή καθολική ομοφωνία.

 

Τι θα συμβεί στο άμεσο μέλλον;

Η μέση θερμοκρασία του πλανήτη είναι 15°C. Αν δε ληφθεί κανένα απολύτως μέτρο και με τους τρέχοντες ρυθμούς εκπομπών αερίου του θερμοκηπίου, η αύξηση της θερμοκρασίας ενδεχομένως να φτάσει τους 8°C έως το 2100¹⁴, ενώ με τους συμφωνημένους περιορισμούς εκπομπών που έθεσε η Διακυβερνητική Επιτροπή για την αλλαγή του κλίματος, τα κλιματικά μοντέλα προβλέπουν αύξηση έως και 5°C μέχρι το τέλος του αιώνα²². Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι τέτοιες επιφανειακές θερμοκρασίες δεν έχουν υπάρξει στον πλανήτη εδώ και πολλά εκατομμύρια χρόνια και ότι η εξέλιξη των σημερινών οργανισμών συντελέστηκε σε θερμοκρασίες χαμηλότερες των 15°C.

 

 

Καπιταλισμός και οικολογική κρίση. Σκίτσο του Κάρλος Λατούφ.

 

Το άρθρο αυτό σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να εκληφθεί ως καταστροφολογικό. Δεν είναι ο σκοπός του να τρομάξει. Από την κλιματική αλλαγή δεν κινδυνεύει ούτε ο πλανήτης, ο οποίος έχει επανέλθει από πολύ μεγαλύτερες καταστροφές και κατά πάσα πιθανότητα ούτε ο άνθρωπος ως είδος. Αυτό που κινδυνεύει είναι η ανθρωπότητα, δηλαδή οι κοινωνίες όπως τις έχουμε διαμορφώσει. Ο πολιτισμός, η τεχνολογία και κυρίως το πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό σύστημα. Αυτό θα καταρρεύσει.

 

Καπιταλισμός και οικολογική κρίση.

Σήμερα το 11% της χέρσου είναι καλλιεργούμενες εκτάσεις και το 26% βοσκότοποι. Δηλαδή το 37% χρησιμοποιείται για να θρέψει και να ντύσει ένα και μόνο είδος^14,23. Για τις υπόλοιπες ανθρώπινες χρήσεις, αστικές, βιομηχανικές κτλ αφιερώνεται το 31% ²³. Έτσι για τη λεγόμενη άγρια ζωή απομένει μόλις το 32%, παρότι ούτε αυτό μπορεί να θεωρηθεί εντελώς αδιατάραχτο. Η κλιματική κρίση που βιώνουμε λοιπόν, είναι υπαρκτή, είναι ανθρωπογενής και οφείλεται σε ένα σύστημα που σκοπό έχει την κυριαρχία πάνω στη φύση. Ένα σύστημα που αντιμετωπίζει τη βιόσφαιρα ως κάτι δίχως εγγενή αξία, ως έναν πόρο που πρέπει να αξιοποιηθεί από το κεφάλαιο, που βλέπει το περιβάλλον ως αντικείμενο της αγοραίας κερδοσκοπίας. Ένα οικονομικό σύστημα που θεωρεί ότι ο ανταγωνισμός είναι η μηχανή της κοινωνικής προόδου και βασίζει την ύπαρξη του στη ατέρμονη και με κάθε κόστος ανάπτυξη. Ένα σύστημα τελικά άπληστο, σε ένα πλανήτη με πεπερασμένους πόρους και εύθραυστες ισορροπίες.

Γι αυτό και η οικολογία σήμερα δε μπορεί να σταθεί ως μονοδιάστατο κίνημα, αγνοώντας τα ταξικά ζητήματα και χωρίς να αμφισβητεί τα θεμελιώδη αξιώματα του συστήματος της ελεύθερης αγοράς. Οικολογία και καπιταλισμός είναι έννοιες αντίθετες και κάθε προσπάθεια σταδιακής και εκ των έσω αναμόρφωσης του σημερινού συστήματος είναι καταδικασμένη σε αποτυχία. Οικολογική πολιτική δε μπορεί να σημαίνει βελτιωμένες μέθοδοι κυριαρχίας πάνω στο περιβάλλον. Η οικολογική δράση ή είναι επαναστατική δράση ή δεν είναι απολύτως τίποτα.

Είναι φυσικό λοιπόν το σύστημα αυτό που διψά ασυγκράτητα για κατανάλωση, να αντιλαμβάνεται κάθε είδους περιορισμό ως απειλή για την ύπαρξη του. Και φύσει τυχοδιωκτικό, από τη μία χρησιμοποιεί την κλιματική αλλαγή όπου μπορεί προς όφελός του, για παράδειγμα πουλώντας εναλλακτική πράσινη ανάπτυξη, αλλά και ως άλλοθι όπως είδαμε πρόσφατα, ώστε να αποφύγει αποζημιώσεις προς τους αγρότες που επλήγησαν από τον καιρό. Ταυτόχρονα όμως παραπληροφορεί, επιστρατεύει κάθε είδους ψευδοεπιστήμη και εκτρέφει μια στρατιά γραφικών και ηλίθιων αρνητών, που νομίζουν ότι αρνούμενοι την κλιματική αλλαγή αντιστέκονται στην ελίτ, ενώ ουσιαστικά, με το να μην πράττουν τίποτα εξυπηρετούν τα συμφέροντά της.

 

Στράτος Σαραντουλάκης
Μελισσοκόμος

 

 

Βιβλιογραφία

Φυσικά ΣΤ’ Δημοτικού

Η ζωή σήμερα, άλλοτε, αλλού και στο μέλλον – Η λογική των βιολογικών συστημάτων – Γιάννης Μανέτας, Διδάκτορας Βιολογικών Επιστημών Πανεπιστημίου Πατρών

Προς μια οικολογική κοινωνία – Μάρεϊ Μπούκτσιν

Οικολογία και επαναστατική σκέψη – Μ. Μπούκτσιν, Α. Ρόμπερτς

Ο ρόλος της εργασίας στην εξανθρώπιση του πιθήκου – Φρίντριχ Ένγκελς

Βιολογία ΙΙ Μηχανισμοί της εξέλιξης, Εξελικτική ιστορία της βιολογικής ποικιλότητας – Campell & Reece

Ο κύκλος που κλείνει – Μπάρι Κόμονερ

Κοσμικές καταστροφές – Chapman & Morrison 1992

Expanding frontiers in deep subsurface microbiology Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology – JP Amend · 2005

 

Παραπομπές

¹ Climate Change: Atmospheric Carbon Dioxide

² A Graphical History of Atmospheric CO2 Levels Over Time

³ A 40-million-year history of atmospheric CO₂

⁴ Global Greenhouse Gas Emissions Data

⁵ The Physical Science Basis

⁶ NASA: Combined land-surface air and sea-surface water temperature anomalies

⁷ NASA: Greenhouse Gases: Refining the Role of Carbon Dioxide

⁸ The faint young Sun problem – Feulner, Georg (2012)

⁹ Rainforest collapse triggered Pennsylvanian tetrapod diversification in Euramerica – Sahney, S.; Benton, M.J. & Falcon-Lang, H.J. (2010)

¹⁰ Younger Dryas: A data to model comparison to constrain the strength of the overturning circulation

¹¹ Greenland temperature response to climate forcing during the last deglaciation

¹² Τα δεδομένα μέσης θερμοκρασίας σε παγκόσμια κλίμακα από τη NASA, τη NOAA, το Berkeley Earth και τα μετεωρολογικά γραφεία του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιαπωνίας, τα οποία δείχνουν την επιστημονική συναίνεση σχετικά με την πρόοδο και την έκταση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

¹³ Palaeos: Life Through Deep Time > The Permian Period

¹⁴ FAO: Land use in agriculture by the numbers

¹⁵ Little Ice Age – Report of Committee on Glaciers, April 1939 (Matthes, François E.)

¹⁶ NASA: Global land and ocean temperature anomalies 1880-2021

¹⁷ NASA: Comparison of atmospheric samples contained in ice cores and more recent direct measurements, provides evidence that atmospheric CO₂ has increased since the Industrial Revolution.

¹⁸ Expert credibility in climate change – William R. L. Anderegg & Quantifying the consensus on anthropogenic global warming in the scientific literature – John Cook & Consensus on consensus: a synthesis of consensus estimates on human-caused global warming

¹⁹ Οι ψευδοεπιστημονικές απόψεις των αρνητών της κλιματικής αλλαγής – Ελληνικά Hoaxes

²⁰ Η Θάτσερ ΔΕΝ κατασκεύασε τη κλιματική αλλαγή το 1978 – Ελληνικά Hoaxes

²¹ Η σύγχρονη κλιματική αλλαγή δεν οφείλεται στον ήλιο – Ελληνικά Hoaxes

²² Climate Change: Global Temperature Projections

²³ Η ζωή σήμερα, άλλοτε, αλλού και στο μέλλον – Η λογική των βιολογικών συστημάτων – Γιάννης Μανέτας

²⁴ 2022 saw record temperatures in Europe and across the world – Copernicus Climate Change Service

 

 

Ο πλανήτης μας δεν ήταν ποτέ πιο ζεστός από ό, τι ήταν τον περασμένο μήνα, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε η NASA την περασμένη Τρίτη. Χρησιμοποιώντας μετρήσεις που συλλέχθηκαν από περίπου 6.300 χερσαίες και ωκεάνιες μετεωρολογικές εγκαταστάσεις σε όλο τον κόσμο, οι επιστήμονες της NASA υπολόγισαν ότι η μέση θερμοκρασία του πλανήτη κατά τη διάρκεια του Ιουλίου ήταν περίπου 2,25 βαθμούς C θερμότερη από τον ετήσιο μέσο όρο.

Στην πραγματικότητα ο φετινός Ιούλιος μοιράζεται το ρεκόρ με τον Ιούλιο και τον Αύγουστο του 2016. Η καταγραφή των θερμοκρασιών ξεκίνησε το 1880. Όμως το περσινό καλοκαίρι είχαμε και το φαινόμενο Ελ Νίνιο που ανέβασε επιπλέον τη θερμοκρασία, κάτι που δεν συνέβη φέτος. Ένας τόσο ζεστός μήνας στα μέσα του καλοκαιριού (για το βόρειο ημισφαίριο) δημιούργησε μια σειρά ακραίων καιρικών συνθηκών.

Στον δυτικό Καναδά, είχαμε τις χειρότερες δασικές πυρκαγιές τα τελευταία 60 χρόνια, όπου πάνω από ένα εκατομμύριο στρέμματα καταστράφηκαν. Στην κοιλάδα του θανάτου στην Καλιφόρνια, καταγράφηκε η υψηλότερη θερμοκρασία παγκοσμίως με 49ºC. Στην Αλάσκα, μερικές πόλεις κατέγραψαν το θερμότερο μήνα στην ιστορία τους, εν μέρει λόγω της υποχώρησης του θαλάσσιου πάγου στον Αρκτικό Ωκεανό. “Δεν υπάρχει πλέον κανένας θαλάσσιος πάγος μέσα σε 200 μίλια από την Αλάσκα”, δήλωσε ο Rick Thoman της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας στο Climate Central.

Στην Ευρώπη, ο παρατεταμένος καύσωνας πήρε το όνομα “Lucifer.” Στην Ισπανία το θερμόμετρο έφτασε τους 43ºC, ενώ η ξηρασία στην Ιταλία προκάλεσε προβλήματα στην επάρκεια νερού. Αντίστοιχη η εικόνα και στην Ασία όπου στην Σαγκάη ο υδράργυρος κατέγραψε 48 βαθμούς.

Όλα αυτά αποδεικνύουν ότι η σχέση μας με τον πλανήτη εισέρχεται σε μια νέα και επικίνδυνη φάση. Τα καλά νέα είναι ότι, επειδή εμείς έχουμε προκαλέσει αυτό το πρόβλημα, υπάρχουν ακόμα πράγματα που μπορούμε να κάνουμε για να αντιστρέψουμε την κατάσταση. Όμως με τους ρυθμούς που αλλάζουν τα πράγματα, (τα τελευταία χρόνια έχουμε τις μεγαλύτερες μεταβολές θερμοκρασίας της χιλιετίας) κινδυνεύουμε να χάσουμε το κλίμα που δημιούργησε τον ανθρώπινο πολιτισμό.

πηγή: grist.org

Σύμφωνα με μία νέα μελέτη τα βρύα στην Ανταρκτική παρουσιάζουν σταθερή αύξηση τα τελευταία 50 χρόνια λόγω της κλιματικής αλλαγής και της ανόδου της θερμοκρασίας.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Current Biology, δείχνει ότι αν συνεχίσουν έτσι τα πράγματα, η Ανταρκτική θα είναι πολύ πιο πράσινη στο μέλλον. Η συνεχιζόμενη υποχώρηση των πάγων θα καταστήσει την χερσόνησο της Ανταρκτικής πιο «φιλική» για τα βρυόφυτα, μιας και θερμαίνεται με ταχύτερο ρυθμό από την υπόλοιπη ήπειρο.

«Είναι ένα σαφές σημάδι ότι η βιολογική αντίδραση στην αύξηση της θερμοκρασίας του πλανήτη είναι διαδεδομένη σε όλο τον κόσμο» δήλωσε ο επικεφαλής Matt Amesbury, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Exeter στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Η χερσόνησος της Ανταρκτικής θεωρείται συχνά ως πολύ απομακρυσμένη και ίσως ακόμη και άθικτη, αλλά αυτό δείχνει σαφώς ότι οι επιπτώσεις της αλλαγής του κλίματος γίνονται αισθητές και εδώ». Ο Amesbury και οι συνεργάτες του εργάστηκαν πάνω σε δεδομένα 150 ετών και βρήκαν σημαντικές αλλαγές τα τελευταία 50 χρόνια, κατά τα οποία περιοχές της Ανταρκτικής καλύφθηκαν με βρύα.

Και όλο αυτό έρχεται ύστερα από μία άλλη έρευνα η οποία δημοσιεύτηκε επίσης μέσα στο έτος και η οποία δείχνει αύξηση των φυτών και στην Αρκτική. Οι επιστήμονες κάποτε πίστευαν ότι το φυτοπλαγκτόν δεν θα μπορούσε να ευδοκιμήσει κάτω από τον θαλάσσιο πάγο στον ψυχρό ωκεανό της Αρκτικής. Αλλά η μείωση των πάγων έφερε τα πάνω κάτω. Το λεπτότερο στρώμα πάγου επιτρέπει στην ηλιακή ακτινοβολία να περνά σε σημεία που προηγουμένως έμεναν σκοτεινά, γεγονός που επιτρέπει στο πλαγκτόν να αναπτυχθεί.

Τα τελευταία χρόνια, η Αρκτική έχει καταγράψει εκπληκτικά ρεκόρ θερμοκρασίας που ως αποτέλεσμα είχαν χαμηλά επίπεδα κάλυψης από πάγο. Στην Ανταρκτική, απ’ την άλλη, η παρατηρούμενη αλλαγή ήταν λιγότερο δραματική. Οι υψηλές θερμοκρασίες όμως συνεχίζουν να επηρεάζουν και τους δύο πόλους. Ο Απρίλιος που μας πέρασε ήταν ο δεύτερος θερμότερος που έχει καταγραφεί ποτέ!

πηγή: scientificamerican

Η ξηρασία στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, που άρχισε το 1998 και συνεχίζεται ακόμη, είναι πιθανότατα η χειρότερη των τελευταίων 900 ετών, σύμφωνα με μια νέα αμερικανική επιστημονική έρευνα.

Η περιοχή που πλήττεται από την ξηρασία, περιλαμβάνει την Κύπρο, το Ισραήλ, την Παλαιστίνη, την Ιορδανία, το Λίβανο, τη Συρία και ένα μέρος της Τουρκίας. Οι ερευνητές του Ινστιτούτου Διαστημικών Μελετών Γκόνταρντ της NASA και του Γεωπαρατηρητηρίου Λάμοντ-Ντόχερτι του Πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης, με επικεφαλής τον κλιματολόγο Μπεν Κουκ, κάνουν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό “Journal of Geophysical Research-Atmospheres” της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης.

Οι επιστήμονες βάσισαν τις εκτιμήσεις τους κυρίως στην μελέτη δακτυλίων δέντρων, ζωντανών και νεκρών. Τα σχετικά στοιχεία -που αφορούν και την Ελλάδα- περιλαμβάνονται στον λεγόμενο «’Ατλαντα Ξηρασίας Παλαιού Κόσμου». Τα στοιχεία από τα δέντρα συνδυάσθηκαν με περιγραφές του κλίματος από τα ιστορικά κείμενα. Η έλλειψη ή η αφθονία νερού σε μια περιοχή επηρεάζει διαχρονικά την ανάπτυξη των δέντρων. Όσο πιο λεπτοί είναι οι δακτύλιοι, τόσο μεγαλύτερη θεωρείται ότι είναι η ξηρασία.

Σύμφωνα με τις νέες εκτιμήσεις, η ξηρασία μετά το 1998 στην περιοχή του Λεβάντε είναι περίπου 50% πιο έντονη από την πιο ξηρή περίοδο των τελευταίων 500 ετών και 10 έως 20% ξηρότερη από την χειρότερη ξηρασία των προηγούμενων 900 ετών. Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι το βόρειο τμήμα της Μεσογείου (Ελλάδα, Ιταλία, νότια Γαλλία, νότια Ισπανία) τείνουν να είναι ξηρό, όταν η βορειοανατολική Αφρική είναι υγρή -και το αντίστροφο.

Οι αυξομειώσεις της ξηρασίας στην Μεσόγειο σχετίζονται με το κλίμα του Ατλαντικού. Κατά περιόδους, στη λεκάνη της Μεσογείου εισέρχονται παρατεταμένα ρεύματα ζεστού και ξηρού αέρα, με συνέπεια να μειώνονται οι βροχές, να ανεβαίνει η θερμοκρασία και τελικά να επικρατεί ξηρασία. Όλα τα κλιματολογικά μοντέλα εκτιμούν ότι το μέλλον της Μεσογείου, ιδίως στης ανατολικής, προβλέπεται ξηρό. Και η νέα μελέτη δείχνει ότι η ξηρασία στο Λεβάντε είναι ο προάγγελος όσων θα ακολουθήσουν.

πηγή: AΠΕ/ ΜΠΕ