Στα ελεύθερα σάκχαρα κατατάσσεται η λευκή και η καστανή ζάχαρη, η γλυκόζη, η ισογλυκόζη (HFCS), τα ιμβερτοποιημένα σιρόπια, η μελάσσα και άλλες γλυκαντικές ουσίες οι οποίες προστίθενται κατά το μαγείρεμα ή την προετοιμασία των φαγητών, των αναψυκτικών, των αλκοολούχων ποτών και άλλων εμπορικών προϊόντων.

Τα ελεύθερα σάκχαρα δεν έχουν ιδιαίτερα θρεπτικά συστατικά και η αυξημένη κατανάλωση τους προκαλεί καρδιαγγειακά νοσήματα, λιπώδη διήθηση στο ήπαρ, διαβήτη τύπου 2, παχυσαρκία, υπέρταση και χρόνια φλεγμονή. Γι αυτό το λόγο και οι ειδικοί διατροφής προτείνουν να αποφεύγεται η κατανάλωση τους όσο γίνεται περισσότερο. Ανήκουν τα σάκχαρα του μελιού σ’ αυτή την κατηγορία;

Τα σάκχαρα του μελιού είναι κυρίως απλά. Στις αμιγής κατηγορίες ελληνικού μελιού η γλυκόζη κυμαίνεται κατά μέσο όρο από 21% έως 36% και η φρουκτόζη από 24% έως 40%, ανάλογα με τη βοτανική προέλευση, δηλαδή περίπου σε αναλογία 1:1. Η σχέση αυτή ισχύει και για την κοινή ζάχαρη (σουκρόζη) η οποία διασπάται στον εντερικό σωλήνα σε ίση αναλογία γλυκόζης και φρουκτόζης (50:50) και στο αμυλοσιρόπιο υψηλής συγκέντρωσης φρουκτόζης (HFCS 55%), στο οποίο η σχέση φρουκτόζη και γλυκόζη είναι 55:45%. Η ομοιότητα αυτή του μελιού με τη σουκρόζη και τα αμυλοσιρόπια, ερμηνεύεται από μερικούς λανθασμένα, με αποτέλεσμα να κατατάσσουν το μέλι στα ελεύθερα σάκχαρα και να προτείνουν στους καταναλωτές να το αποφεύγουν.

Το μέλι είναι ένα φυσικό προϊόν, το οποίο δεν δέχεται καμιά χημική ή άλλη επεξεργασία και η βιολογική του δράση στον οργανισμό διαφέρει σημαντικά από εκείνη των ελεύθερων σακχάρων. Τα σάκχαρα του μελιού μπορούν να προσομοιάσουν με τα σάκχαρα που βρίσκονται στα φρούτα και τα λαχανικά, όχι όμως με τη κοινή ζάχαρη, τα αμυλοσιρόπια και τις υπόλοιπες γλυκαντικές ουσίες. Στο μέλι εκτός από τα απλά και σύνθετα σάκχαρα, συνυπάρχουν στη σύνθεσή του, μεταλλικά στοιχεία, ιχνοστοιχεία, λιπαρά και οργανικά οξέα, αμινοξέα, αρωματικές ουσίες, φυσικά αντιβιοτικά, βιταμίνες, ένζυμα, φαινολικά οξέα, φλαβονοειδή και τα άλλα συστατικά.

Η οργανική διασύνδεση και η συνεργιστική δράση των περισσότερων από 200 διαφορετικών ουσιών του μελιού, του προσδίδουν μοναδικές ιδιότητες εντελώς διαφορετικές από εκείνες της κοινής ζάχαρης και των διαφόρων σιροπιών που είναι προϊόντα βιομηχανικής επεξεργασίας.

Η διαφορετική επίδραση του μελιού στον οργανισμό από εκείνη των ελεύθερων σακχάρων έχει τεκμηριωθεί από κλινικές μελέτες που έχουν δημοσιευτεί σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά¹ . Στις μελέτες αυτές αποδεικνύεται ότι η καθημερινή διατροφή με μέλι, δημιουργεί αποθέματα γλυκογόνου στο ήπαρ, ρυθμίζει και σταθεροποιεί τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα ώστε να μην απαιτείται περαιτέρω έγκρισης ινσουλίνης, μειώνει τη γλυκοζυλιωμένη αιμοσφαιρίνη (HA1c) και το ενδοκυτταρικό οξειδωτικό στρες, ανεβάζει την καλή χοληστερόλη (ΗDL), μειώνει τη κακή χοληστερόλη (LDL) και τα τριγλυκερίδια, βελτιώνει τον μεταβολισμό και τη διάθεση, δεν οδηγεί σε αντίσταση ινσουλίνης, διαβήτη τύπου 2 και παχυσαρκία και μειώνει το σωματικό βάρος.

Φυσικά Σάκχαρα

Σε αντίθεση με τα επεξεργασμένα σάκχαρα λοιπόν, η φυσική σύνθεση των σακχάρων στο μέλι συμβάλει σε χαμηλότερη γλυκαιμική απόκριση. Η φρουκτόζη με γλυκαιμικό δείκτη (GI) 19 σε σύγκριση με το GI της γλυκόζης που είναι 100 και τη σουκρόζη που είναι 61, προκαλεί βραδύτερη αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα. Η αναλογία φρουκτόζης προς γλυκόζης στο μέλι βοηθά στη μέτρια αύξηση της γλυκόζης στο αίμα σε σύγκριση με την κατανάλωση καθαρής γλυκόζης ή σακχαρόζης.

Αντιοξειδωτικά

Το μέλι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά όπως φλαβονοειδή και φαινολικά οξέα τα οποία βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη και μειώνουν το οξειδωτικό στρες, το οποίο είναι συχνά αυξημένο σε άτομα με διαβήτη ή με αντίσταση στην ινσουλίνη. Η βελτιωμένη ευαισθησία στην ινσουλίνη βοηθά το σώμα να χρησιμοποιεί τη γλυκόζη πιο αποτελεσματικά, οδηγώντας σε καλύτερο έλεγχο του σακχάρου στο αίμα.

Πρεβιοτικές Ιδιότητες

Το μέλι περιέχει ολιγοσακχαρίτες, οι οποίοι έχουν πρεβιωτικά αποτελέσματα. Τα πρεβιωτικά προάγουν την ανάπτυξη ωφέλιμων βακτηρίων του εντέρου και επηρεάζουν το μεταβολισμό της γλυκόζης και την ευαισθησία στην ινσουλίνη.

Αντιφλεγμονώδεις Επιδράσεις

Η χρόνια φλεγμονή είναι ένας παράγοντας που συμβάλει στην αντίσταση στην ινσουλίνη και στον διαβήτη τύπου 2. Οι αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες του μελιού λόγω των φαινολικών του ενώσεων και άλλων βιοενεργών μορίων, βοηθούν στη μείωση της φλεγμονής και στη βελτίωση της λειτουργίας της ινσουλίνης.

Ενζυματική Δραστηριότητα

Τα ένζυμα που υπάρχουν στο μέλι όπως η οξείδωση της γλυκόζης, παίζουν σημαντικό ρόλο στις αντιμικροβιακές του ιδιότητες και επηρεάζουν τις μεταβολικές διεργασίες.

Διαμόρφωση Ορμονικής Δραστηριότητας

Το μέλι επηρεάζει την έκκριση και τη δραστηριότητα των ορμονών που εμπλέκονται στο μεταβολισμό της γλυκόζης, όπως η ινσουλίνη και οι ινκρετίνες. Οι ινκρετίνες είναι ορμόνες που εμπλέκονται στη φυσιολογική ρύθμιση της ομοιόστασης της γλυκόζης, ασκούν ανασταλτική επίδραση στην κινητικότητα του στομάχου, επιβραδύνουν τη κένωση και μειώνουν τις μεταγευματικές αιχμές της γλυκόζης στο πλάσμα. Ενισχύοντας την απελευθέρωση ή τη δραστηριότητα των ορμονών αυτών το μέλι βοηθά στη ρύθμιση των επιπέδων σακχάρου στο σώμα πιο αποτελεσματικά.

Συμπέρασμα

Το μέλι προκαλεί μια πιο αργή, πιο σταδιακή αύξηση των επιπέδων γλυκόζης στο αίμα, σε σχέση με αυτόν της καθαρής γλυκόζης ή της ραφιναρισμένης ζάχαρης. Η συνεργατική δράση των συστατικών του μελιού στον έλεγχο της γλυκόζης του αίματος περιλαμβάνει έναν συνδυασμό χαμηλότερης γλυκαιμικής επίδρασης λόγω της φυσικής σύνθεσης του σακχάρου, ενίσχυσης της ευαισθησίας στην ινσουλίνη μέσω αντιοξειδωτικών και αντιφλεγμονωδών ενώσεων, πρεβιωτικών επιδράσεων στην υγεία του εντέρου.

Το μέλι είναι μια πιο υγιεινή εναλλακτική λύση στα επεξεργασμένα σάκχαρα και η κατανάλωση του δεν δημιουργεί τα προβλήματα με τα οποία συνδέονται τα ελεύθερα σάκχαρα.

Ανδρέας Θρασυβούλου, Ομότιμος Καθηγητής ΑΠΘ

Βιβλιογραφία:

¹ Honey and Health: A Review of Recent Clinical Research, (Saeed Samarghandian, Tahereh Farkhondeh, and Fariborz Samini).
Chemistry and Technology of Honey Production, (Ettore Baglio)
Honey and Diabetes: The Importance of Natural Simple Sugars in Diet for Preventing and Treating Different Type of Diabetes, (Otilia Bobis, Daniel Severus Dezmirean, Adela Ramona Moise)
Natural Honey and Cardiovascular Risk Factors; Effects on Blood Glucose, Cholesterol, Triacylglycerole, CRP, and Body Weight Compared with Sucrose, (Nahid Yaghoobi, Noori S Al-Waili, Majid Ghayour-Mobarhan, S. M. R. Parizadeh)

Νέα έρευνα διαπιστώνει στα αγριογούρουνα ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας, τα οποία προκύπτουν από δοκιμές πυρηνικών που διενεργήθηκαν πολύ πριν από το δυστύχημα του Τσερνόμπιλ.

 

Παρότι η χλωρίδα και η πανίδα της Κεντρικής Ευρώπης είναι γνωστό πως ακόμη φέρει ίχνη ραδιενέργειας εξαιτίας της καταστροφής στο Τσερνόμπιλ το 1986, μια νέα έρευνα στα αγριογούρουνα των βαυαρικών δασών παρέχει απροσδόκητα ευρήματα για το ποσοστό ραδιενέργειας στον κυτταρικό ιστό τους. 

Η έρευνα, που δημοσιεύτηκε την περασμένη εβδομάδα στην επιστημονική επιθεώρηση Environmental Science & Technology, εμφανίζει στα αγριογούρουνα ασυνήθιστα υψηλά επίπεδα ραδιενέργειας, τα οποία σύμφωνα με τους ερευνητές προκύπτουν από τις δοκιμές πυρηνικών που διενεργήθηκαν πολύ πριν από το δυστύχημα του Τσερνόμπιλ. 

Επιπλέον, η έρευνα απαντά στο ερώτημα που εδώ και καιρό προκαλεί σύγχυση και προβληματισμό σε επιστήμονες και κυνηγούς: Γιατί η ραδιενέργεια είναι υπαρκτή και υψηλή στα αγριογούρουνα, τη στιγμή που τα περισσότερα είδη άγριας ζωής εμφανίζονται «καθαρά» γενιές μετά το δυστύχημα; 

Καθώς η ραδιενέργεια από το δυστύχημα του Τσερνόμπιλ μόλυνε τεράστιες ζώνες της Ουκρανίας, της Λευκορωσίας, της Ρωσίας και της Κεντρικής Ευρώπης, οι αρμόδιες Αρχές διενεργούσαν τακτικά ελέγχους σε φυτά και ζώα των πληγεισών περιοχών ώστε να διασφαλίζεται πως είναι ασφαλή για ανθρώπινη κατανάλωση. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Μάρτιν Στάινερ από το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Γραφείο Προστασίας από την Ακτινοβολία (που δεν συμμετείχε στη μελέτη), ήταν γνωστό στην επιστημονική κοινότητα πως υπήρχε σημαντική ραδιενέργεια στην περιοχή από τα μέσα του 20ού αιώνα λόγω των δοκιμών πυρηνικών όπλων στο περιβάλλον. 

Στη νέα έρευνα γίνεται χρήση μίας μεθόδου που περιλαμβάνει αναλογία δύο ισοτόπων καισίου, για να αναλύσει τα κουφάρια αγριόχοιρων που θανατώθηκαν από κυνηγούς σε όλη τη Βαυαρία από το 2019 έως το 2021. Η σχετικά νέα μέθοδος ανάλυσης επέτρεψε στους επιστήμονες να κατανοήσουν καλύτερα τους λόγους για τα υψηλότερα επίπεδα ραδιενέργειας στα αγριογούρουνα της Κεντρικής Ευρώπης. 

Ραδιενέργεια στα αγριογούρουνα

Στη Βαυαρία, τα αγριογούρουνα σε συγκεκριμένες περιοχές πρέπει να ελέγχονται για ραδιενέργεια. Σύμφωνα με τις οδηγίες των γερμανικών υγειονομικών Αρχών, η κατανάλωση αυτού του κρέατος επιτρέπεται όταν τα επίπεδα ακτινοβολίας είναι κάτω των 600 μπεκερέλ ανά κιλό. Ωστόσο, κάποια από τα αγριογούρουνα που ελέγχθηκαν στην έρευνα έφεραν υψηλότερα επίπεδα ραδιενέργειας, από 370-15.000 Bq/κιλό κρέατος. 

Και δεδομένου του ότι οι πυρηνικοί αντιδραστήρες και τα πυρηνικά όπλα αφήνουν ελαφρώς διαφορετικό αποτύπωμα μόλυνσης, οι ερευνητές διαπίστωσαν πως η μεγάλη ποσότητα ραδιενέργειας που ανιχνεύθηκε στα αγριογούρουνα της συγκεκριμένης έρευνας προερχόταν από πυρηνικές δοκιμές που έγιναν τις δεκαετίες 1950-1960. 

Συνολικά, οι πυρηνικές δυνάμεις του κόσμου έχουν πραγματοποιήσει πάνω από 500 δοκιμές στην ατμόσφαιρα, προτού τις μεταφέρουν στο υπέδαφος, σε μια προσπάθεια να περιορίσουν τη διασπορά ραδιενέργειας. Τα ευρήματα της νέας έρευνας δείχνουν ότι οι επιφανειακές εκρήξεις εξακολουθούν να έχουν επιπτώσεις στο περιβάλλον παρά τις δεκαετίες που μεσολάβησαν. 

«Το γεγονός πως η ραδιενέργεια από αυτές τις πυρηνικές δοκιμές είναι ακόμη παρούσα, ακόμη και μετά το Τσερνόμπιλ, είναι κάτι αξιοσημείωτο», σχολιάζει ο Μίκαελ Φίντερλε, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ – που επίσης δεν συμμετείχε στην έρευνα. 

Η λύση του «μυστηρίου»

Ως προς το άλλο «μυστήριο», το γιατί δηλαδή τα αγριογούρουνα της νότιας Γερμανίας φέρουν περισσότερη ραδιενέργεια σε σχέση με άλλα ζώα, ο Γκέοργκ Σταϊνχόιζερ, επικεφαλής της μελέτης, δίνει τη λύση: Μανιτάρια. Σύμφωνα με τον καθηγητή, τα αγριογούρουνα σκάβουν, βρίσκουν και τρώνε έναν μύκητα (elaphomyces ή τρούφα ελαφιού) που άλλα ζώα αγνοούν πώς και πού υπάρχει. 

Παρότι πολλά από τα βρώσιμα φυτά των δασών δεν θεωρούνται πια μολυσμένα από ραδιενεργή ακτινοβολία, οι τρούφες, που μεγαλώνουν κάποια εκατοστά κάτω από την επιφάνεια του χώματος, αποθηκεύουν τη ραδιενέργεια. 

Αναλόγως της σύνθεσης του έδαφος και του βάθους στο οποίο βρίσκονται οι τρούφες, οι μύκητες μπορούν να εκτεθούν σε νερό που περιέχει ραδιενέργεια δεκαετιών τόσο από τις πυρηνικές δοκιμές όσο και από την καταστροφή του Τσερνόμπιλ, γεγονός που τους καθιστά ιδιαίτερα πλούσια πηγή ραδιενέργειας.

Όπως σημειώνει ο Στάινερ, ανεξαρτήτως πηγής, η ραδιενέργεια σε υψηλά επίπεδα παραμένει επικίνδυνη για τους ανθρώπους. 

«Όσον αφορά την έκθεση των ανθρώπων στην ακτινοβολία, δεν έχει σημασία αν το καίσιο προέρχεται από τις παλαιότερες πυρηνικές δοκιμές ή την καταστροφή του Τσερνόμπιλ», εξηγεί ο ίδιος, συμπληρώνοντας πως «αυτό που έχει σημασία είναι η συνολική πρόσληψη καισίου-137 που προσλαμβάνει ένας άνθρωπος απλώς τρώγοντας κάτι από το δάσος».

 

Πηγές:

New York Times : Europe’s Boars Still Hold Radioactivity. What Surprised Scientists Is Why.

Disproportionately High Contributions of 60 Year Old Weapons-137Cs Explain the Persistence of Radioactive Contamination in Bavarian Wild Boars

Καθημερινή : Γιατί τα αγριογούρουνα είναι ακόμη «ραδιενεργά», ενώ άλλα ζώα όχι;

Το παστέλι είναι ένα παραδοσιακό γλυκό από σουσάμι και μέλι που θεωρείται ιδιαίτερα τονωτικό και υγιεινό. Πόσο δύσκολο είναι όμως να βρει κάποιος στα ράφια των σούπερ μάρκετ το κλασσικό παστέλι με σουσάμι και μέλι χωρίς την προσθήκη ζάχαρης;

Η αλήθεια είναι ότι το παστέλι είναι ένα σνακ, του οποίου τα βασικά συστατικά έχουν αρκετά υψηλό κόστος. Και το σουσάμι αλλά και το μέλι είναι ακριβά και γι αυτό οι περισσότερες εταιρίες προσθέτουν ζάχαρη. Αρκετές μάλιστα εταιρίες έχουν καταφύγει στο σιρόπι γλυκόζης-φρουκτόζης, που είναι μια επεξεργασμένη μορφή ζάχαρης αλλά με ακόμα χαμηλότερο κόστος απ’ την απλή κρυσταλλική ζάχαρη. Το σιρόπι γλυκόζης-φρουκτόζης όμως προκαλεί την ανάπτυξη λιποκυττάρων γύρω από την καρδιά, το ήπαρ και άλλα ζωτικά όργανα και μπορεί να οδηγήσει σε διαβήτη, παχυσαρκία (όπως και η ζάχαρη) και καρδιοπάθειες.

Το παστέλι λόγω του σουσαμιού έχει αρκετές θερμίδες. Συνήθως διατίθεται σε συσκευασίες των 100γρ. οι οποίες φτάνουν τις 500 θερμίδες. Παρ’ όλα αυτά τα λιπαρά του είναι κυρίως τα καλά λιπαρά. Αυτό που θα πρέπει να θυμάστε πάντα για το παστέλι είναι ότι έχει σημασία η ποιότητα και όχι η ποσότητα! Αν δυσκολευτείτε να βρείτε παστέλι με μόνο σουσάμι και μέλι ή δεν εμπιστεύεστε τον παραγωγό, φτιάξτε το μόνοι σας. Βάλτε όριο μια μερίδα των 30γρ. Το κόστος δεν θα είναι πολύ υψηλό γιατί έχει μειωθεί η ποσότητα.

Αν πάλι αναγκαστείτε να επιλέξετε ανάμεσα στα παστέλια του εμπορίου που περιέχουν ζάχαρη, αποφύγετε όσα περιέχουν σιρόπι γλυκόζης-φρουκτόζης. Το παστέλι μπορεί να είναι ένα υγιεινό σνακ, εφόσον γνωρίζετε τα συστατικά του, καλύτερο απ’ τις γνωστές μπάρες δημητριακών και με περισσότερες πρωτεΐνες.

Μετά το έτος η διατροφή ενός παιδιού δεν διαφέρει από εκείνη μεγαλύτερων παιδιών. Η καλύτερη μακράν διατροφή όπως αναδεικνύεται από την επιστημονική κοινότητα είναι η μεσογειακή διατροφή, εκείνη που επικρατούσε κάποιες δεκαετίες πριν σε περιοχές της Ελλάδας αλλά δυστυχώς σήμερα έχει ξεχαστεί για την πλειονότητα παιδιών και ενηλίκων.

Πολυάριθμες μελέτες έχουν αναδείξει την ωφέλεια της μεσογειακής διατροφής στην μείωση της παχυσαρκίας, των καρδιοαγγειακών νοσημάτων και στην μακροζωία. Υπάρχουν ακόμα δεδομένα που την συνδέουν με πρόληψη αλλεργιών και άσθματος. Η μεσογειακή διατροφή στηρίζεται στα φρούτα, τα λαχανικά, τα ψάρια, τους καρπούς και το ελαιόλαδο. Το μεγαλύτερο δώρο που μπορείτε να κάνετε στο μικρό παιδί σας είναι η εισαγωγή του σε ένα οικογενειακό τραπέζι που έχει σταθερό πλάνο μεσογειακής διατροφής και η εγκατάσταση υγιεινών συνηθειών στο τραπέζι.

Το μωρό μέχρι να χρονίσει είναι καλό να δοκιμάσει όλη την γκάμα, ότι καλό υπάρχει στον μανάβη από φρούτα και λαχανικά. Ο γνώμονας είναι πράγματα όσο γίνεται φρέσκα, εποχής, τοπικά παραγόμενα, βιολογικά ή από καλό παραγωγό. Δεν υπάρχει κανένας περιορισμός και κανένα φρούτο ή λαχανικό που «απαγορεύεται», αντίθετα το μωρό πρέπει να εισαχθεί από νωρίς σε ποικιλία γεύσεων ώστε να τα συνηθίσει και να τα αγαπήσει.

Σύντομα όχι μόνο αλεσμένα, αλλά και σε στικάκια μαλακωμένα με βράσιμο ή στον ατμό, ή και σε ωμές σαλάτες, πάντα σε συντονισμό με το επίπεδο κατάκτησης της δεξιότητας μάσησης στο κάθε παιδί. Μπορούν να είναι πολύ καλύτερα σνακ από «μπισκοτάκια» και άλλες τροφές με άδειες θερμίδες. Να προτιμάμε τη μάσηση στα φρούτα και όχι την εμμονή στις αλεσμένες φρουτόκρεμες ή την υπερκατανάλωση χυμού (η σύσταση είναι κάτω από 100ml ανά μέρα).

Άφθονο ωμό ελαιόλαδο σε σαλάτες, πάνω σε ψωμί ολικής άλεσης, ή σε λαδερά φαγητά όπου προστίθεται προς το τέλος του μαγειρέματος. Δώστε στα παιδιά σας τακτικά ελιές, όσο γίνεται λιγότερο αλμυρές: τα περισσότερα τις αγαπούν, και καλά κάνουν γιατί πρόκειται για τροφή με πλούσια αντιοξειδωτικά βιταμίνες πολυακόρεστα λιπαρά και ίνες. Λαδερά φαγητά πρέπει να δίνονται στο μικρό παιδί τουλάχιστον 1-2 φορές τη βδομάδα: αγκινάρες, αρακάς, φασολάκια, γεμιστά, μελιτζάνες, τουρλού, πράσα, σπανάκι και πολλές άλλες ιδέες από το οικογενειακό τραπέζι της γιαγιάς.

Τα όσπρια αποτελούν πολύτιμη τροφή και είναι καλό να συνηθίζονται από νωρίς στην εισαγωγή στερεών τροφών στο βρέφος. Περιέχουν πρωτείνη, σίδηρο, ασβέστιο. Να δίνονται μία με δυο φορές την εβδομάδα. Εκτός από τις παραδοσιακές παρασκευές – φακές σούπα, φασόλια, φάβα, ρεβύθια κλπ – μπορούν άνετα να δοθούν και σε σαλάτα ή απλά και στεγνά μαγειρεμένα για να τα πιάσει το παιδί στα χέρια του.

Τα ψάρια πρέπει να έρχονται τακτικά στο οικογενειακό τραπέζι, μία αν γίνεται και δύο φορές την εβδομάδα. Δεν μένουμε στα «παιδικά» ψάρια χωρίς πολλά λιπαρά, αλλά προσφέρουμε άφθονα μικρά λιπαρά ψάρια, όπως κουτσομούρα, σαρδέλα, γαύρο, τσιπούρα, λαβράκι κλπ Μπορούν να γίνουν σε μεγάλη ποικιλία ψητά ή στον φούρνο ή σε ψαρόσουπα ή στον ατμό, δεν είναι ανάγκη να τα συνηθίσει το παιδί μόνο τηγανητά. Μικροί τόνοι και σολομός επίσης, αποφεύγουμε μόνο τα μεγάλα ψάρια που μπορεί να είναι επιβαρυμένα σε μέταλλα. Προσφέρουμε και τακτικά διάφορα πολύτιμα θαλασσινά μετά το έτος: γαρίδες, καλαμάρι, σουπιά, χταπόδι. Ο συνδυασμός με άφθονο λεμόνι είναι σοφός, νοστιμίζει και αυξάνει την απορρόφηση σιδήρου για ψάρια και κρέατα.

Το καλής ποιότητας αυγό είναι σημαντικό κομμάτι της μεσογειακής διατροφής και είναι διατροφικός θησαυρός για τα παιδιά. Καλό είναι να καταναλώνουν ένα αυγό ανά 1-3 μέρες ή 3-5 αυγά την εβδομάδα, και αυτό να ξεκινάει έγκαιρα και νωρίς με την εισαγωγή στερεών τροφών.

Με τον υπόλοιπο πλούτο σε πρωτείνες και σίδηρο που διαθέτει η μεσογειακή διατροφή, το κρέας παίζει μόνο συμπληρωματικό και όχι κυρίαρχο ρόλο σε αυτήν. Στην κλασσική μεσογειακή διατροφή η συχνότητα κατανάλωσης κρέατος δεν ξεπερνούσε τη μια φορά τη βδομάδα ή και το μήνα. Τα μικρά παιδιά θα ήταν καλό να καταναλώνουν ικανοποιητική ποσότητα λευκού και κόκκινου κρέατος 2-3 φορές την εβδομάδα. Σήμερα ωστόσο παρατηρείται συχνά το φαινόμενο παιδιά αλλά και ενήλικες να καταναλώνουν καθημερινά και παραπάνω από μια φορά τη μέρα κόκκινο κρέας, κιμά, αλλαντικά, λουκάνικα ή λευκό κρέας, πράγμα σίγουρα πολύ μακριά από την μεσογειακή διατροφή.

Τα δημητριακά ολικής άλεσης μετά τον χρόνο παίζουν συμπληρωματικό αλλά καθημερινό ρόλο στην μεσογειακή διατροφή. Όχι υπερβολές ωστόσο σε ποσότητες, οριοθέτηση και μεγάλη σημασία στην ποιότητα, αφού πολλά έτοιμα αρτοσκευάσματα έχουν άσπρο επεξεργασμένο αλεύρι πολλά σάκχαρα και πρόσθετα.

Σε ένα πράγμα είμαι κάθετος στους γονείς που βλέπω: δεν γίνεται να ζούμε σε αυτήν την χώρα με τα τόσο υπέροχα παραδοσιακά γιαούρτια, την τεράστια ποικιλία υγιεινών και εύγευστων τυριών, τοπικά παραγόμενων, με πλήρη λιπαρά, προϊόντα πρόβεια ή κατσικίσια, και να μην τα δίνουμε τακτικά στα μικρά μας παιδιά, να τα συνηθίσουν και να τα αγαπήσουν! Δε μπορεί τα παιδιά μας να συνηθίζουν σε εμπλουτισμένα με ζάχαρα επιδόρπια γιαουρτιού ή σε απρόσωπα μαζικής παραγωγής γαλακτοκομικά  πολυεθνικών δυστυχώς προβαλλόμενων έντονα στα μίντια και στα σούπερ μάρκετ. Υπάρχει ένας θησαυρός παραγωγής τοπικών και καλών γαλακτοκομικών εκεί έξω που πρέπει να ξανα-ανακαλύψουμε. Δεν υπάρχει καλύτερο σνακ ή γεύμα ή πρωινό για ένα μικρό παιδί από καλό γιαούρτι με μέλι και τριμμένους ξηρούς καρπούς ή ταχίνι. Καθημερινά λίγο τυρί ή γιαούρτι στο μικρό μας παιδί.

Ο θηλασμός συνεχίζει να είναι αυτό που χρειάζονται τα μικρά παιδιά. Εάν έχει σταματήσει, δίνουμε όσο γίνεται πιο φρέσκο γάλα σε ήπιες ποσότητες, όχι άνω των 300-500ml / 24ωρο – με το κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα παραδοσιακά σε βασική θέση στην μεσογειακή διατροφή.

Οι ξηροί καρποί είναι πολύτιμο στοιχείο της μεσογειακής διατροφής. Για παιδιά που δεν έχουν αλλεργία, η κατανάλωση ξηρών καρπών πρέπει να ξεκινήσει πριν το έτος, σε μορφή ασφαλή για να αποτραπεί ο κίνδυνος πνιγμονής: τριμμένοι μέσα σε φρουτόκρεμα ή γιαούρτι, σε μορφή αλοιφής ή μέσα σε Παρασκευή. Αργότερα και ανάλογα με την πρόοδο του παιδιού στη μάσηση τους προσφέρουμε κομμένους με το παιδί να μην κινείται και με επίβλεψη.

Πολύτιμο και συχνό σνακ στη μεσογειακή διατροφή είναι επίσης οι σταφίδες και τα αποξηραμένα φρούτα. Τα φαγητά για ένα μικρό παιδί δεν χρειάζεται να είναι άνοστα. Μεσογειακή διατροφή σημαίνει εισαγωγή από την αρχή των στερεών τροφών σε μυρωδικά και καρυκεύματα που μπορούν να δώσουν ποικιλία γεύσεων απομακρύνοντας την ανάγκη για υπερβολικό αλάτι ή ζάχαρη: ρίγανη, μαιντανό, άνιθο, σέλινο, κρεμμυδάκι, σκόρδο, μέντα, θυμάρι κανέλα κα, όλα πρέπει να μπουν από την αρχή για να τα συνηθίσει και να τα αγαπήσει το μωρό σας.

Οι τροφές έχουν από μόνες τους συνήθως αρκετό αλάτι, Επιπρόσθετο επιτραπέζιο αλάτι πρέπει να βάζουμε ελάχιστο στο φαγητό των μικρών παιδιών – αλλά και στο δικό μας. Από την άλλη, μη φοβάστε να προσφέρετε στο παιδί σας που και που πιο αλατισμένες καλές τροφές, όπως φέτα και ελιές.

Η ζάχαρη είναι μακράν το ΜΕΓΑΛΟ πρόβλημα στην διατροφή των παιδιών σήμερα. Οι περισσότερες τροφές που υπάρχουν στα σούπερ μάρκετ και προσφέρονται για τα μικρά παιδιά – από έτοιμες κρέμες έως έτοιμα βαζάκια και σνακ και επιδόρπια γιαουρτιού – έχουν αθέμιτη και υπερβολικά μεγάλη ποσότητα απλών σακχάρων, εθίζουν το παιδί στην γλυκιά γεύση και δυστυχώς καταναλώνονται από τα περισσότερα καθημερινά. Εδώ πρέπει να εστιάσει ο γονιός τον αγώνα του για μια πιο υγιεινή, πιο μεσογειακή διατροφή στα παιδιά του.

πηγή: pediatros-thes.gr (του Στέλιου Παπαβέντση παιδιάτρου MRCPCH DCH IBCLC)

Η υπουργός Γεωργίας της Σλοβακίας κάνει λόγο για μια Ευρωπαϊκή Ένωση δύο ταχυτήτων, κατηγορώντας τις πολυεθνικές τροφίμων ότι τους στέλνουν τρόφιμα κατώτερης ποιότητας. «Μήπως τελικά είμαστε απλώς ένα δοχείο απορριμμάτων της Ευρώπης;» αναρωτιούνται.

Εννέα χώρες, μεταξύ των οποίων η  Σλοβακία, Τσεχία, Πολωνία, Ουγγαρία, Σλοβενία, Κροατία και Βουλγαρία, κατηγορούν τις πολυεθνικές τροφίμων ότι τα τρόφιμα που τους στέλνουν είναι ακριβότερα και κατώτερης ποιότητας ενώ έχουν τις ίδιες επωνυμίες. Μάλιστα η εβδομαδιαία Γερμανική εφημερίδα Zeit έχει παραδεχτεί συγκεκριμένα ότι η Nutella δεν είναι ίδια σε όλες τις χώρες και ότι για τις Ανατολικές χώρες της ΕΕ χρησιμοποιούνται φθηνότερα υλικά, που όμως, σύμφωνα πάντα με την εφημερίδα δεν είναι κατώτερα… 

«Δεν μπορούν να υπάρχουν πολίτες δεύτερης κατηγορίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση» δήλωσε η Gabriela Matečná, υπουργός γεωργίας της Σλοβακίας στη Μπρατισλάβα.  Εκεί συναντήθηκαν εμπειρογνώμονες γεωργίας και τροφίμων των εννέα χωρών για να συγκρίνουν τα αποτελέσματα των δοκιμών και να συζητήσουν για τις περαιτέρω ενέργειες που σκοπεύουν να κάνουν. Μια σύνοδος κορυφής με τίτλο “Ίδια ποιότητα προϊόντος για όλους” διεξάγεται σήμερα 13 Οκτωβρίου 2017 στην πρωτεύουσα της Σλοβακίας. Η Επίτροπος για την Προστασία των Καταναλωτών Věra Jourová, καθώς και εκπρόσωποι του Κοινοβουλίου της ΕΕ θα είναι εκεί.

Πάντως και τους προηγούμενους μήνες αρκετές χώρες της Ανατολικής ΕΕ είχαν επανειλημμένα εκφράσει τη δυσαρέσκιά τους για το γεγονός ότι λαμβάνουν κατώτερης ποιότητας τρόφιμα απ’ ότι η υπόλοιπη Ευρώπη. Θα είχε ενδιαφέρον να μαθαίναμε τι γίνεται και στην Ελλάδα…

πηγή: Zeit

Είναι πια και επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι το ταχίνι, ο σησαμοπολτός, εκτός από ένα τρόφιμο με ιδιαίτερη και πλούσια γεύση, είναι και πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά που επιδρούν ευεργετικά στον οργανισμό. Το ταχίνι είναι ένα τρόφιμο γνωστό σε όλο τον κόσμο, αλλά ιδιαιτέρως αγαπητό στις χώρες της Μέσης Ανατολής, της Βορείου Αφρικής και στις Ασιατικές Χώρες.

Στην Ελλάδα καταναλώνεται όλο τον χρόνο, αλλά η κατανάλωσή του αυξάνεται αισθητά κατά τις περιόδους νηστείας. Το ταχίνι μπορεί να καταναλωθεί ως αλοιφή, σε ταχινόσουπες, σε σαλάτες, στην παρασκευή πολλών πιάτων και γλυκών αντί άλλων ελαίων. Ένα πασίγνωστο φαγητό που είναι βασικό του συστατικό το ταχίνι είναι το πολύ αγαπητό χούμους (ρεβίθια, ταχίνι, χυμός λεμονιού). Στην περίπτωση του χούμους αναδεικνύεται για άλλη μία φορά η εμπειρική λαϊκή σοφία, καθώς ο συνδυασμός του οσπρίου με το ταχίνι μάς δίνει μια τροφή πλούσια σε πρωτεΐνη υψηλής βιολογικής αξίας, δηλαδή σαν να καταναλώνουμε ζωική πρωτεΐνη.

Όσον αφορά τα μακροθρεπτικά συστατικά –σε αυτά ανήκουν οι υδατάνθρακες, οι πρωτεΐνες και τα λιπαρά– το ταχίνι είναι φτωχό σε υδατάνθρακες αλλά είναι πλούσιο σε λιπαρά οξέα. Στην πλειονότητά τους τα λιπαρά αυτά είναι μονοακόρεστα και πολυακόρεστα, τα οποία είναι ιδιαιτέρως ωφέλιμα για τον οργανισμό. Η πρόσληψη των πολυακόρεστων λιπαρών οξέων από τη διατροφή θεωρείται αναγκαία για τον ανθρώπινο οργανισμό, καθώς αυτός δεν μπορεί να τα συνθέσει από μόνος του. Αξίζει να αναφερθεί ότι η συγκέντρωση των κορεσμένων λιπαρών (κακών λιπαρών τα οποία είναι επιβαρυντικά για το καρδιαγγειακό σύστημα) στο ταχίνι είναι μικρή και ακόμη ότι το ταχίνι δεν περιέχει χοληστερόλη.

Επίσης, το ταχίνι περιέχει πρωτεΐνες καλής βιολογικής αξίας, καθώς είναι πλούσιο σε αμινοξέα (βασικά δομικά συστατικά των πρωτεϊνών). Για να γίνουν οι πρωτεΐνες του ταχινιού υψηλής βιολογικής αξίας θα πρέπει να συνδυαστούν με ένα τρόφιμο πλούσιο στο αμινοξύ λυσίνη, καθώς είναι μικρή η περιεκτικότητά του σε λυσίνη. Πιο απλά, όταν το ταχίνι καταναλωθεί με τρόφιμα που περιέχουν λυσίνη, όπως είναι οι ξηροί καρποί και τα όσπρια, η πρωτεΐνη που προκύπτει είναι σαν ζωική πρωτεΐνη, γεγονός ιδιαίτερα χρήσιμο σε περιόδους νηστείας, κατά τις οποίες απέχουμε από το κρέας.

Το ταχίνι συνδυάζεται καταπληκτικά με το μέλι! Φωτό: WillCookForFriends (flickr)

Σχετικά με τα μικροθρεπτικά συστατικά (δηλαδή βιταμίνες, μέταλλα και ιχνοστοιχεία), το ταχίνι είναι εξαιρετική πηγή χαλκού και καλή πηγή ασβεστίου, μαγνησίου, σιδήρου, φωσφόρου, ψευδαργύρου και φυτικών ινών. Πολύτιμα συστατικά που περιέχει το σουσάμι και έχουν μελετηθεί τα τελευταία χρόνια είναι οι λιγνάνες (η σεσαμινόλη και η σεσαμίνη). Οι ουσίες αυτές διαθέτουν ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Μελέτες δείχνουν ότι οι ουσίες αυτές εμποδίζουν την οξείδωση της LDL («κακής») χοληστερόλης στον οργανισμό, με αποτέλεσμα να προστατευόμαστε σε σημαντικό βαθμό από την αθηρωμάτωση. Επίσης, οι ίδιες ουσίες φαίνεται πως παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της υπέρτασης.

Επιπρόσθετα, η σεσαμίνη εκτιμάται πως προστατεύει το ήπαρ από το οξειδωτικό στρες. Επιστημονικώς αποδεδειγμένα το σουσάμι, συνεπώς και το ταχίνι, βοηθά στην πρόληψη της υπερχοληστερολαιμίας, στη σωστή λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος, στην πρόληψη του καταρράκτη και στην αντιμετώπιση του διαβήτη. Λόγω των ιδιοτήτων που προαναφέρθηκαν (προστασία καρδιάς, καταρράκτη κ.τ.λ.) αλλά και της μικρής του περιεκτικότητας σε απλά σάκχαρα και του χαμηλού του γλυκαιμικού δείκτη, το ταχίνι μπορεί να αποτελέσει μέρος της διατροφής των ατόμων με σακχαρώδη διαβήτη. Ακόμη, είναι καλή επιλογή ως συστατικό για την παρασκευή γλυκών, για παράδειγμα αντί του βουτύρου, καθώς είναι χαμηλό σε κορεσμένα λιπαρά. Αποτελεί επίσης καλή τροφή για τα παιδιά, γιατί είναι πλούσιο σε ενέργεια, σε ασβέστιο και άλλα μικροθρεπτικά συστατικά τα οποία είναι απαραίτητα στη φάση της ανάπτυξης που βρίσκεται ο παιδικός οργανισμός. Τέλος, επειδή το ταχίνι έχει υψηλή θερμιδική απόδοση, καλό θα είναι να είμαστε προσεκτικοί στην κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων, ιδιαίτερα αν βρισκόμαστε σε πρόγραμμα απώλειας βάρους.

Μα γιατί σε αυτήν την χώρα έχουμε τόσο έντονη επιδημία παιδικής παχυσαρκίας; Γιατί τα νήπια μας δεν δοκιμάζουν λαχανικά και υγιεινά φρούτα; Κάντε μια έρευνα στις έτοιμες παιδικές τροφές. Πρόκειται για τις πρώτες γεύσεις του νέου ανθρώπου, τόσο κρίσιμες για την ανάπτυξη του αισθητηρίου της γεύσης και της μελλοντικής διατροφικής συμπεριφοράς. Οι «απαραίτητες» για την «σωστή ανάπτυξη» κάθε βρέφους έτοιμες κρέμες.

Κοιτάξτε τι καταναλώνουν τα βρέφη μας σύμφωνα με τις οδηγίες των εταιριών βρεφικής διατροφής:

Κρέμα | Από πότε συστήνεται | Θερμίδες ανά έτοιμο γεύμα 100γρ | Υδατάνθρακες ανά έτοιμο γεύμα 100γρ | Απλά σάκχαρα ανά έτοιμο γεύμα 100γρ | Ζάχαρη (σακχαρόζη) ανά 100 γρ έτοιμου γεύματος Περιέχει:

«Φαρίν λακτέ με μπισκότα» Μετά τον 5ο μήνα 100 θερμίδες 19γρ 11.3γρ 4.2γρ Εδώδιμες ίνες 1.1γρ Μπισκότο 8%, Βανιλλίνη, Γάλα.

«Κρέμα 6 δημητριακών» Μετά τον 5ο μήνα 103 θερμίδες 19.5γρ 12.5γρ 5γρ Βανιλλίνη, Γάλα, Κριθάρι και σίκαλη.

«Μπισκοτόκρεμα» Μετά τον 5ο μήνα 103 θερμίδες 19.5γρ 11.4γρ 4.5γρ Γάλα, Βανιλλίνη, Μπισκότο 4%.

«Άνθος αραβοσίτου» Από τον 5ο μήνα 106 θερμίδες 19.5γρ 12γρ 5γρ Γάλα, Βανιλλίνη.

«Κρέμα βανίλια» Από τον 5ο μήνα 105 θερμίδες 19.5γρ 12γρ 5γρ Γάλα, Βανιλλίνη.

«Κρέμα 7 δημητριακών με μπανάνα» Μετά τον 6ο μήνα 100 θερμίδες 17γρ 12.5γρ 4.5γρ Μέλι, Γάλα, Άρωμα γκοφρέτας (!)

«Φαρίν λακτέ» Μετά τον 6ο μήνα 104 θερμίδες 18γρ 13γρ 5γρ Γάλα, Άρωμα βανίλιας, Καβουρδισμένη ζάχαρη (!)

«Φρουτόκρεμα» Μετά τον 6ο μήνα 102 θερμίδες 18γρ 13γρ 5γρ Σιτάλευρο, Γάλα, Άρωμα βανίλιας, Καβουρδισμένη ζάχαρη (!)

«Vanilla and Chocobites» 1-3 ετών 108 θερμίδες 18γρ Δεν αναφέρει Δεν αναφέρει Γάλα, Βανιλλίνη, Κομματάκια σοκολάτας 10%.

Σε πρώτη ανάγνωση η πρώτη έκπληξη είναι ότι οι κρέμες βρεφικής διατροφής μοιάζουν τόσο πολύ μεταξύ τους. Έχουν όλες ανεξαιρέτως τα ίδια πάνω κάτω συστατικά και τις ίδιες αναλογίες. Η δεύτερη έκπληξη έρχεται στην δοκιμή: έχουν και την ίδια γεύση! Κάντε ένα πείραμα στο σπίτι σας, πάρτε διαφορετικές βρεφικές κρέμες, κλείστε τα μάτια του συζύγου και δώστε του να φάει από κάθε μία και να μαντέψει ποια είναι: το πιο πιθανό είναι να μην μπορεί να ξεχωρίσει την μπισκοτόκρεμα από τον αραβόσιτο ή τα 7 δημητριακά. Οι προτροπές προς τις μητέρες που αναφέρονται στις περισσότερες συσκευασίες είναι να καταναλωθούν πριν συμπληρωθούν 6 μήνες ζωής, πράγμα μη σύμφωνο με τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα. Και τι μας λένε τα παραπάνω νούμερα; Ας δούμε τι θεωρείται υγιεινό τρόφιμο και τι ανθυγιεινό για ένα παιδί αλλά και για έναν ενήλικα:

Υγιεινά και ανθυγιεινά τρόφιμα. Σε 100γρ προϊόντος διατροφής:
Υγιεινά Ανθυγιεινά
Απλά σάκχαρα: 2γρ ή λιγότερο Απλά σάκχαρα: 10γρ ή περισσότερο
Λιπαρά: 3γρ ή λιγότερο Λιπαρά: 20γρ ή περισσότερο
Νάτριο: 0.1γρ ή λιγότερο Νάτριο: 0.5γρ ή περισσότερο
Εδώδιμες ίνες: περισσότερο από 10γρ Εδώδιμες ίνες: λιγότερο από 2γρ
Πηγή: Food Standards Agency, UK

Βλέπουμε λοιπόν ότι όλες οι κρέμες περιέχουν υπερβολικά μεγάλα ποσά απλών σακχάρων, με σημαντικό ποσοστό αυτών την ζάχαρη. Οι εδώδιμες ίνες, σημαντικές για την λειτουργία του εντέρου, είναι πολύ λίγες. Πώς να εθίσουμε τα μικρά παιδιά και μωρά σε γλυκιές γεύσεις, σχεδόν πανομοιότυπες, τυποποιημένες και χωρίς ποικιλία, που θα τις καταναλώνουν καθημερινά, σε μεγάλες ποσότητες και για χρόνια, προς κέρδος κάποιων;

Πως θα απομακρύνουμε τα μικρά παιδιά και τα μωρά μια για πάντα από φυσικές γεύσεις, «ιδιαίτερες» και μη γλυκιές, όπως το μπρόκολο, το σπανάκι, οι φακές και ο αρακάς;
Τροφή για σκέψη..

πηγή: pediatros-thes.gr (του Στέλιου Παπαβέντση παιδιάτρου MRCPCH DCH IBCLC)

Ο Νικόλαος Ζέρβας είναι Διατολόγος-Διατροφολόγος και σε συνέντευξή του, σχετικά με τις ευεργετικές ιδιότητες του μελιού, αναφέρθηκε στα πρεβιοτικά συστατικά του μελιού, όπως οι φρουκτοολιγοσακχαρίτες και η ινουλίνη, τα οποία βοηθούν στην εύρρυθμη λειτουργία του γαστρεντερικού συστήματος.

Τα πρεβιοτικά είναι ουσίες που δεν πέπτονται, περνούν ανέπαφα στο παχύ έντερο ενισχύοντας την ανάπτυξη καλώς βακτηριδίων, όπως ο Lactobacillus και το Bifidobacterium.

Είναι αλήθεια ότι ένα υγιεινό σνακ οποιαδήποτε στιγμή μέσα στη μέρα αποτελεί μία πρώτης τάξεως πηγή ενέργειας, αφού μας βοηθά να ανταποκριθούμε στην απαιτητική καθημερινότητα και θωρακίζει τον οργανισμό μας.Το μέλι και το ταχίνι είτε σε συνδυασμό είτε το καθένα ξεχωριστά αποτελούν γλυκές πηγές ενέργειας που δεν στερούνται καθόλου σε γεύση.

Η θρεπτική αξία τόσο του μελιού όσο και του ταχινιού είναι σπουδαιότατη και επιστημονικά αποδεδειγμένη. Το μέλι και το ταχίνι μπορούν να καταναλωθούν και ως συνοδευτικό σε διάφορες γευστικές λιχουδιές, όπως τα δημητριακά, οι ξηροί καρποί, το γιαούρτι και φυσικά, πολλά γλυκά. Ενίοτε, το μέλι μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως συστατικό και στις πράσινες σαλάτες.

Ταχίνι
Το ταχίνι αποτελεί μία πολύ θρεπτική και υγιεινή τροφή. Προέρχεται από την άλεση του αποφλοιωμένου σουσαμιού. Είναι ένα υποκατάστατο ζωικών πρωτεϊνών, πλούσιο σε φυτικές πρωτεΐνες. Έχει σπουδαία αντιγηραντική δράση, ενώ δρα τονωτικά στον οργανισμό. Το σουσάμι είναι πλούσιο σε: βιταμίνη Β1, βιταμίνη Β2, βιταμίνη Ε, πρωτεΐνες, θειούχα αμινοξέα, υδατάνθρακες, φυτικές ίνες, ασβέστιο, σίδηρο, φυλλικό οξύ, κάλιο, μαγνήσιο, μαγγάνιο, ψευδάργυρο, φώσφορο, νιασίνη.

Η κατανάλωση ταχινιού συνεισφέρει στην διατήρηση της υγείας σημαντικών οργάνων του σώματος, βελτιώνει την υγεία του γαστρεντερικού συστήματος και μειώνει τη χοληστερόλη. Γενικότερα, η κατανάλωση σουσαμιού συμβάλλει στην πρόληψη της οστεοπόρωσης, στη διατήρηση της σωματικής και πνευματικής υγείας, καθώς και στην ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος. Σημαντική είναι και η αντιοξειδωτική του δράση, ενώ προλαμβάνει παθήσεις των αρθρώσεων και θωρακίζει τα οστά.

Λόγω του ότι αποτελεί υποκατάστατο των ζωικών πρωτεϊνών, προτιμάται ιδιαίτερα κατά την περίοδο της νηστείας. Επίσης, είναι ιδανική επιλογή και για άτομα τρίτης ηλικίας και νεαρά άτομα, καθώς περιέχει πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας. Το ταχίνι έχει επίσης, σύμφωνα με τους επιστήμονες, αξιοσημείωτη προληπτική δράση κατά των καρδιαγγειακών νοσημάτων.

Μέλι
Το μέλι έχει αποδεδειγμένες τονωτικές για τον οργανισμό ιδιότητες. Είναι πλούσιο σε ιχνοστοιχεία και θρεπτικές ουσίες. Έχει πολύ ευεργετικά συστατικά που είναι πολύτιμα για τον οργανισμό και αναπληρώνει άμεσα την ενέργεια. Βοηθά στην πνευματική διαύγεια, ενώ ενισχύει το πεπτικό σύστημα και προλαμβάνει τη δυσκοιλιότητα. Από την αρχαιότητα, το μέλι το χρησιμοποιούσαν σαν φάρμακο για πολλές παθήσεις.

Το μέλι ανακουφίζει από τον πονόλαιμο, ενώ ενισχύει την άμυνα του οργανισμού. Σημαντική είναι και η δράση του στην απορρόφηση του ασβεστίου από τον οργανισμό. Το μέλι θεωρείται από πολλούς ότι βοηθά το σώμα μας να ηρεμήσει και απομακρύνει συμπτώματα αϋπνίας και διαταραχών ύπνου. Οι επιστήμονες μελετούν επίσης και την αντιμικροβιακή του δράση, καθώς θεωρείται ότι καταπολεμά μικρόβια και βακτήρια, γι’ αυτό και τα παλαιότερα χρόνια το χρησιμοποιούσαν για την καταπολέμηση ασθενειών.

πηγή: doctoranytime.gr

Οι φρουτοχυμοί και τα smoothie είναι η νέα τάση υγιεινών ροφημάτων. Και τα δύο είναι ιδιαίτερα διαδεδομένα κυρίως στους νέους. Ποιο από τα δύο όμως είναι η πιο καλή επιλογή για κατανάλωση; Η κατανάλωση φρούτων και τα λαχανικών, όπως γνωρίζουμε όλοι και βέβαια είναι και επιστημονικά αποδεδειγμένο, σχετίζεται με μειωμένη πιθανότητας εμφάνισης παθήσεων που σχετίζονται με την διατροφή, όπως η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης, οι καρδιαγγειακές παθήσεις, τα εγκεφαλικά επεισόδια και κάποιες μορφές καρκίνου.

Ο στόχος κατανάλωσης 5 μερίδων φρούτων και λαχανικών ημερησίως, δεν έχει επιτευχθεί ακόμα. Η κατανάλωση χυμού φρούτων και smoothie μπορούν να συμβάλλουν στην επίτευξη αυτού του στόχου. Αυτά τα δύο ροφήματα είναι δύο διαφορετικά μείγματα. Συγκεκριμένα στο φυσικό χυμό φρούτων, τα φρούτα στύβονται και το υγρό μέρος του φρούτου είναι έτοιμο προς κατανάλωση. Αντιθέτως στο smoothie χρησιμοποιείται ατόφιο το φρούτο ή / και το λαχανικό. Συχνά προστίθεται και πρωτεΐνη, όπως γιαούρτι ή γάλα. Σε κάποιες περιπτώσεις προστίθεται και λίγο μέλι.

Τα φρούτα και τα λαχανικά είναι πλούσια σε φυτικές ίνες, αντιοξειδωτικές ουσίες και φυτοχημικές ουσίες ευεργετικές για τον οργανισμό. Ο ρόλος των φυτικών ινών, εκτός από την γνωστή τους ιδιότητα για την καλή λειτουργία του εντέρου, συμβάλλουν στο χαμηλό ποσοστό εμφάνισης σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2. Ο χυμός φρούτων δεν περιέχει αδιάλυτες φυτικές ίνες, αλλά μόνο το υγρό μέρος του φρούτου. Αντίθετα το smoothie είναι πλούσιο σε φυτικές ίνες, καθότι το φρούτο και το λαχανικό, δεν στύβονται αλλά πολτοποιούνται. Επιπλέον τα smoothies, λόγω της σύστασης τους έχουν χαμηλό γλυκαιμικό δείκτη, που συμβάλλει στον γλυκαιμικό έλεγχο σε άτομα με διαβήτη.

Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες τα smoothie αποτελούν πλούσια πηγή πολυφαινολών και συγκεκριμένα ανθοκυανών ουσιών, αντιοξειδωτικές ουσιών ευεργετικών για τον ανθρώπινο οργανισμό. Συγκεκριμένα τα βατόμουρα, τα μήλα, τα σταφύλια είναι φρούτα με υψηλότερη περιεκτικότητα σε ανθοκυανίνες.

Και τα δύο ροφήματα αποτελούν καλή εναλλακτική πηγή τροφίμου σε άτομα που δεν τους αρέσει να τρώνε φρούτα. Φαινόμενο που δυστυχώς τα παρατηρούμε συχνά στα παιδιά. Γι’ αυτό και αποτελούν μία ιδιαίτερα καλή επιλογή κρύου ροφήματος, ειδικά την περίοδο του καλοκαιριού, καθώς ενυδατώνουν. Για τα άτομα που αντιμετωπίζουν προβλήματα αφυδάτωσης, ο φρέσκος χυμός φρούτων αποτελεί μία ιδιαίτερα καλή επιλογή, γιατί η περιεκτικότητα του σε νερό αρκετά υψηλή. Εκτός από τα παιδιά, μεγάλη ανάγκη σε υγρά έχουν οι αθλητές (ιδίως αυτά που κάνουν αερόβια άσκηση), οι εγκυμονούσες και άτομα τρίτης ηλικίας. Βέβαια προτιμότερη είναι η κατανάλωση ενός φρέσκου χυμού φρούτων και όχι παστεριωμένου, έτσι ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη πρόσληψη βιταμινών και ιχνοστοιχείων, ενώ καλό είναι να αποφεύγονται οι χυμοί στους οποίους έχει προστεθεί ζάχαρη ή συμπυκνωμένος χυμός, που προσδίδουν επιπλέον.

Τα smoothies από την άλλη πλευρά αποτελούν μία καλή εναλλακτική λύση ελαφριού γεύματος. Περιέχουν ποικιλία τροφίμων όπως φρούτα (π.χ. πορτοκάλι, βατόμουρο, μπανάνα, μήλο, ακτινίδιο, φράουλα, γιαούρτι), λαχανικά (πχ. παντζάρι, καρότο, σπανάκι, αβοκάντο), γαλακτοκομικά προϊόντα (γάλα, γιαούρτι) αλλά και υδατάνθρακες (όπως κουάκερ, λιναρόσπορο). Συχνά προστίθεται στο μείγμα και μέλι ή ταχίνι προσδίδοντας στο ρόφημα μία ιδιαίτερη γεύση. Τα smoothie αποτελούν μία ιδιαίτερα υγιεινή επιλογή για ένα υγιεινό πρωινό ή ενδιάμεσο γεύμα, αλλά απαιτείται προσοχή στο θερμιδικό περιεχόμενο του μείγματος! Για τον έλεγχο της θερμιδικής πρόσληψης κατά την κατανάλωση του γεύματος καλό είναι να δίνεται προσοχή στο λίπος των γαλακτοκομικών προϊόντων, και στην ποσότητα των υδατανθράκων και άλλων συστατικών που προστίθενται στο ρόφημα. Για παράδειγμα ένα smoothie το οποίο περιέχει γάλα και γιαούρτι χαμηλών λιπαρών, ελεγχόμενη ποσότητα φρούτων, και μικρή ποσότητα σε μέλι ή ταχίνι αποτελεί μία πάρα πολύ καλή επιλογή για ένα γεύμα το οποίο θα συμβάλλει στην διατήρηση ή/ και στην απώλεια σωματικού βάρους. Καλό θα είναι πριν φτιάξετε ένα smoothie αλλά και ένα χυμό φρούτων να συμβουλευτείτε το site του medNutrition που παρουσιάζει το συνιστώμενο μέγεθος μερίδα τροφίμων: www.megethosmeridas.gr

Όποιο ρόφημα και να επιλέξετε, καλώς να το απολαύσετε!

Της Μαρίας Φίλια Παρασκευά, Διαιτολόγου – Διατροφολόγου, M.Sc. Πηγή: mednutrition.gr