Ο πόλεμος και η κλιματική αλλαγή αναγκάζουν τις μέλισσες της Συρίας να φύγουν μακριά

Η μελισσοκομία στη βορειοδυτική Συρία, η οποία κάποτε γνώρισε σπουδαίες μέρες, αντιμετωπίζει προκλήσεις λόγω του πολέμου και των συνεπειών του, εν μέσω έλλειψης υποστήριξης.

Σύρος μελισσοκόμος στην επαρχία Ιντλίμπ φωτογραφημένος το Μάιο του 2022 από τον Omar haj kadour.

Ο Συριακός εμφύλιος πόλεμος που ξεκίνησε το 2011, έπειτα από την εξέγερση στα πλαίσια της Αραβικής Άνοιξης, είχε σαφή αντίκτυπο στη μελισσοκομία, τόσο στην παραγωγή όσο και στην εμπορία του μελιού, κυρίως στη βορειοδυτική Συρία, καθώς οι μελισσοκόμοι έχασαν σημαντικά βοσκοτόπια με την πάροδο των ετών.

Η σχετική ηρεμία που επικρατεί στην περιοχή σήμερα δίνει την ελπίδα στους μελισσοκόμους ότι θα αντισταθμίσουν τις απώλειες. Αν και η ύπαιθρος του Ιντλίμπ, του Χαλεπίου και του Αφρίν, που ελέγχεται πια από τις δυνάμεις της αντιπολίτευσης έπειτα από την Τουρκική στρατιωτική εισβολή, είναι πλούσια σε λουλούδια και νέκταρ και οι κλιματικές συνθήκες είναι κατάλληλες για μελισσοκομία και παραγωγή μελιού, οι μελισσοκόμοι εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις.

Μαχητές του Ελεύθερου Συριακού Στρατού που υποστηρίζονται από την Τουρκία ξεκουράζονται σε ένα χωράφι στο ανατολικό Αφρίν (Μάρτιος 2018)

Σύμφωνα με εκτιμήσεις του Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας των Ηνωμένων Εθνών που εκδόθηκαν το 2019, η μελισσοκομία ήταν μια παραδοσιακή βιομηχανία στη Συρία πριν από τον πόλεμο του 2011 και υπήρχαν πάνω από 700.000 κυψέλες οι οποίες παρήγαγαν μέλι, βασιλικό πολτό και κερί. Η έκθεση ανέφερε επίσης ότι ένας μελισσοκόμος μπορούσε να ζήσει από την παραγωγή του εάν είχε τουλάχιστον 100 κυψέλες, οι οποίες ήταν σε θέση να παράγουν κατά μέσο όρο 20 έως 25 κιλά μέλι ετησίως ανά κυψέλη.

Ο Μοχάμεντ αλ-Χουσεΐν, επικεφαλής της Ένωσης Ελεύθερων Μελισσοκόμων στην ύπαιθρο του Χαλεπίου, έχασε πολλές κυψέλες και τεράστια χρηματικά ποσά. Αναγκάστηκε να συνενώσει πολλά απ’ τα 140 μελίσσια του ώστε να γίνουν παραγωγικά με αποτέλεσμα να μείνουν 40. «Οι μελισσοκόμοι έχουν υποστεί τεράστιες απώλειες τα τελευταία δύο χρόνια λόγω των κλιματικών συνθηκών και των καιρικών διακυμάνσεων που επηρέασαν τα βοσκοτόπια και την ανθοφορία. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της παραγωγής, τη μείωση του αριθμού των κυψελών και την ανάγκη για τάισμα των μελισσών, αυξάνοντας το κόστος. Πολλοί μελισσοκόμοι έχουν επίσης εκτοπιστεί και οι τοπικές αρχές δεν προσφέρουν καμία υποστήριξη».

Σύμφωνα με τον Χουσεΐν πολλοί μελισσοκόμοι εγκατέλειψαν το επάγγελμα λόγω των μεγάλων απωλειών ή ως απόρροια του εκτοπισμού, ενώ πρόσθεσε «Ένα από τα σημαντικότερα εμπόδια που αντιμετωπίζουμε είναι οι υψηλές τιμές. Για παράδειγμα, η τιμή μιας ξύλινης κυψέλης στο παρελθόν ήταν 24 δολάρια και σήμερα είναι 42 δολάρια. Αυτό προστίθεται στη μείωση των βοσκοτόπων. Παλαιότερα μπορούσαμε να περιπλανηθούμε ελεύθερα από την Νταράα στα νότια, προς την ακτή και τα βουνά στη δυτική Συρία για να βρούμε το νέκταρ των εσπεριδοειδών και δυτικά στην ύπαιθρο της Δαμασκού για να βρούμε γλυκάνισο, καθώς και κατά μήκος του ποταμού Ευφράτη στη βορειοανατολική Συρία όπου ανθίζει το βαμβάκι». Η τιμή του μελιού μπορεί να έχει ανέβει από τα 8 δολάρια στα 10 στη λιανική, όμως η ζήτηση έχει μειωθεί πολύ.

Μελισσοκόμοι του Ιντλίμπ ταξιδεύουν όπου μπορούν για να βρουν το κατάλληλο περιβάλλον για τις μέλισσες τους. [Ali Haj Suleiman/Al Jazeera]

Η μελισσοκομία είναι η μόνη δουλειά που γνώρισε ποτέ ο 29χρονος Αχμάν αλ-Χασάν από το Ιντλίμπ. «Δεν υπάρχει πια αρκετή γη για τις μέλισσες», εξηγεί απογοητευμένος «Πριν από την τρέχουσα κατάσταση, είχαμε εκτάσεις γης να δουλέψουμε». Στο Ιντλίμπ εκτιμάται ότι το 97% των κατοίκων ζει σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και οι περισσότεροι είναι εσωτερικά εκτοπισμένοι.

Ο Χασάν παίρνει τα ρίσκα του. Συχνά μετακινεί τα μελίσσια του κοντά στα τουρκικά σύνορα ή ακόμα και κοντά στις γραμμές του μετώπου ώστε να εξασφαλίσει ότι οι μέλισσές του θα έχουν πρόσβαση σε φυτά. «Ανησυχούμε όταν τοποθετούμε τις κυψέλες κοντά στην πρώτη γραμμή του πολέμου, αλλά είναι καλύτερο από το να αφήσουμε τις μέλισσες να πεθάνουν απ’ την πείνα» λέει.

Ο μελισσοκόμος Αχμάν αλ-Χασάν με ένα πλαίσιο μελιού. [Ali Haj Suleiman/Al Jazeera]

«Δεν εξάγουμε τίποτα» συνεχίζει ο Χασάν «βασιζόμαστε αποκλειστικά στην τοπική αγορά». Όμως η τοπική αγορά στη βορειοδυτική Συρία έχει καταρρεύσει οικονομικά. Η τουρκική λίρα, το κύριο νόμισμα που χρησιμοποιείται στην περιοχή, έχει χάσει απότομα την αξία της, ενώ τα πράγματα επιδεινώθηκαν ακόμα περισσότερο μετά τη Ρωσο-Ουκρανική σύγκρουση. Εκτός αυτού η άνοδος της θερμοκρασίας και η μείωση των βροχοπτώσεων έχουν πλήξει τη βόρεια Συρία τα τελευταία χρόνια. Οι βροχοπτώσεις είναι σποραδικές και συμβαίνουν τις πιο απροσδόκητες στιγμές.

Προς το παρόν οι μελισσοκόμοι της Συρίας θα συνεχίσουν να ρισκάρουν μετακινώντας τις μέλισσες τους προς τα τουρκικά σύνορα ελπίζοντας ότι αυτές θα βρουν πιο πράσινα βοσκοτόπια.

πηγές: Aljazeera, Al-Monitor

 

 

 

 

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *