Φράξος ή μελιά (Φράξινος ο όρνος)

Ο φράξος, γνωστός και ως μελιά ή μελιάδι (Fraxinus ornus), είναι δασικό είδος. Πρόκειται για φυλλοβόλο δέντρο που φτάνει τα 10 μέτρα ύψος και ζει σε δάση μέσου υψομέτρου. 

Είναι είδος ιθαγενές στη νότια Ευρώπη και τη νοτιοδυτική Ασία. Συναντάται σε Ισπανία, Ιταλία, Αυστρία, Τσεχία, Βαλκανική χερσόνησο, Τουρκία, Συρία, Λίβανο, Αρμενία και φυσικά στην Ελλάδα. Έχει γρήγορη ανάπτυξη και φλοιό με τεφρομελανό, ρογμώδη, ξύλο σκληρό και βαρύ. Πλούσιο φύλλωμα με φύλλα πτεροσχιδή περιττόληκτα, με μακρύ μίσχο, με 5-9 φυλλάρια ελλειπτικού σχήματος και μήκους 5-9 εκ. Τα άνθη του είναι μικρά λευκά με λεπτό χαρακτηριστικό άρωμα, τα οποία βγαίνουν σε μπουκέτα κατά πυκνές επάκριες φόβες, συγχρόνως με τα φύλλα. Είναι ερμαφρόδιτα και έχουν τετράλοβο κάλυκα, στεφάνη με 4 μικρά γραμμοειδή πέταλα και 2 στήμονες με βραχέα νήματα.

Ανθίζει Απρίλιο- Μάιο και δίνει στις μέλισσες γύρη χρώματος ανοιχτού μουσταρδί και άφθονο νέκταρ. Η νεκταροέκκριση του φράξου αν και σύντομη είναι αρκετά έντονη. Τις άσχημες χρονιές, όταν μπαίνει ο Μάιος και οι μέλισσες δεν έχουν καταφέρει να σφραγίσουν τα μέλια απ’ τα ρείκια, δεν είναι λίγες οι φορές που ο φράξος σώζει την κατάσταση.

Από τον κορμό του βγαίνει ένα ζαχαρούχο εκχύλισμα, το οποίο κατά το μεσαίωνα ταυτίστηκε με το βιβλικό μάννα. Από εκεί έχει πάρει και την ονομασία του σε κάποιες χώρες όπως στην Ισπανία (fresno del maná) ή την Ιταλία (frassino da manna). Επίσης η μαννόζη, ένα σάκχαρο φυσικής προέλευσης, αλλά και η μαννιτόλη ένας τύπος αλκοόλης σακχάρου που χρησιμοποιείται ως γλυκαντικό και φάρμακο, οφείλουν το όνομά τους σ’ αυτό το εκχύλισμα.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *