Το θαλάσσιο ερύγγιο (Eryngium maritimum) είναι ένα ακανθώδες, πολυετές φυτό, με έντονο μελισσοκομικό ενδιαφέρον, που συναντάται κυρίως σε αμμώδεις παραλίες και αμμοθίνες της Μεσογείου.
Είναι γνωστό σε πολλές περιοχές και ως «γαλανόχορτο», «θάλασσιος ελαιόπρινος», «ηρύγγιον το παράλιον», «κροκοδείλεον», «ερύγγιο» κ.α. Χαρακτηρίζεται από τα ιδιαίτερα αγκαθωτά φύλλα του, που έχουν ασημοπράσινη απόχρωση και οδοντωτές άκρες, καθώς και από τα εντυπωσιακά μπλε-μωβ άνθη του που σχηματίζονται κατά τους θερινούς μήνες.
Το θαλάσσιο ερύγγιο προσελκύει πληθώρα επικονιαστών, ιδιαίτερα μέλισσες, καθώς αποτελεί αξιόπιστη πηγή νέκταρος και γύρης (κρεμ χρώματος), ακόμα και σε ξηρές καιρικές συνθήκες, όπου άλλα φυτά μειώνουν την ανθοφορία τους. Έτσι, συνεισφέρει σημαντικά στη διατήρηση της μελισσοπανίδας και αποτελεί σημαντικό καλοκαιρινό μελισσοκομικό φυτό για παράκτιες περιοχές.
Εκτός όμως από την μελισσοκομική του αξία, το θαλάσσιο ερύγγιο είναι γνωστό από την αρχαιότητα και για τις παραδοσιακές του φαρμακευτικές ιδιότητες. Ο Διοσκουρίδης το αναφέρει ως «κροκοδείλεον», κι αναφέρεται στις φαρμακευτικές του ιδιότητες ως αιματαγωγό για τα ρουθούνια της μύτης αλλά κι ως ωφέλιμο για τη σπλήνα.
Χρησιμοποιείται επίσης ως ήπιο διουρητικό και τονωτικό του ουροποιητικού συστήματος, ενώ σε παλαιότερες εποχές πιστευόταν ότι ανακουφίζει και από μικρά οιδήματα ή προβλήματα πέψης. Σήμερα, η χρήση του είναι περιορισμένη, όμως εξακολουθεί να εκτιμάται στη λαϊκή βοτανοθεραπεία σε ορισμένες περιοχές.
Πέρα από τη θεραπευτική του χρήση, το φυτό παίζει και οικολογικό ρόλο, καθώς συγκρατεί την άμμο και συμβάλλει στη σταθερότητα των παράκτιων θινών. Λόγω της συνεχούς υποβάθμισης των αμμοθινών, το θαλάσσιο ερύγγιο είναι προστατευόμενο είδος σε πολλές χώρες και η συλλογή του από το φυσικό του περιβάλλον απαγορεύεται ή περιορίζεται αυστηρά.
Η καλλιέργεια του φυτού για καλλωπιστικούς ή μελισσοκομικούς σκοπούς αποτελεί μια εναλλακτική λύση, καθώς είναι ανθεκτικό στην ξηρασία και την αλατότητα και μπορεί να φυτευτεί σε φτωχά, αμμώδη εδάφη.
Το θαλάσσιο ερύγγιο είναι ένα μοναδικό φυτό της παραλίας που συνδυάζει καλλωπιστική αξία, οικολογική σημασία, φαρμακευτικές ιδιότητες και προσφέρει σημαντική βοήθεια στους μελισσοκόμους και στις μέλισσες, ειδικά το καλοκαίρι.
Η Αγριοκρανιά, γνωστή και ως Βυζοκρανιά, Μαυροβέργι, Μαυροβέργια, Θηλυκράνεια, είναι ένας ιθαγενής φυλλοβόλος θάμνος της Ευρώπης, ο οποίος συναντάται συχνά στην ελληνική ύπαιθρο, σε ημιορεινές και δασικές περιοχές, κυρίως της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας.
Ανήκει στην οικογένεια Cornaceae και σε πλήρη ανάπτυξη φτάνει τα πέντε μέτρα, ενώ η διάμετρος του τα τρία μέτρα. Οι βλαστοί του φυτού είναι λεπτοί, ευλύγιστοι και ισχυροί, ενώ το φθινόπωρο αποκτούν ένα έντονο έρυθρο-καστανό χρώμα το οποίο διατηρούν καθ’ όλη τη διάρκεια του χειμώνα. Έχει εξαιρετική αντοχή στις ξηροθερμικές συνθήκες του καλοκαιριού καθώς και στο ψύχος και τον παγετό.
Η Αγριοκρανιά λειτουργεί υποστηρικτικά στη μελισσοκομία καθώς δεν συγκαταλέγεται στα κύρια μελισσοκομικά φυτά, ωστόσο, η συμβολή της δεν είναι αμελητέα. Δίνει νέκταρ, αλλά σε μέτριες ποσότητες, η παραγωγή του οποίου εξαρτάται από τη θερμοκρασία και την ηλιοφάνεια κατά την περίοδο ανθοφορίας αλλά και την υγρασία του εδάφους. Την Αγριοκρανιά επισκέπτονται και διάφορα είδη άγριων μελισσών.
Προσφέρει επίσης ποιοτική γύρη, σε σχετικά καλές ποσότητες, η οποία είναι σημαντική για την ενίσχυση του γόνου κατά την άνοιξη. Η γύρη της είναι ανοιχτού κίτρινου ή μπεζ χρώματος και θεωρείται πλούσια σε πρωτεΐνες και αμινοξέα. Η ανθοφορία της ξεκινάει από τα τέλη Απριλίου και φτάνει μέχρι και τις αρχές Ιουνίου.
Η αγριοκρανιά έχει βαθιές ρίζες στον λαϊκό πολιτισμό, ιδιαίτερα στις αγροτικές κοινότητες. Το ξύλο της είναι εξαιρετικά σκληρό και χρησιμοποιούνταν για καμάκια, κοντάρια, καρφιά και εργαλεία. Εξαιτίας αυτής της ιδιότητας, συνδέθηκε με σκληρότητα και «ανθεκτικότητα» στη λαϊκή σοφία. Γενικότερα το ξύλο του γένους Cornus ήταν περιζήτητο για την κατασκευή πολεμικών εργαλείων λόγω της υψηλής πυκνότητας και αντοχής του.
Η αγριοκρανιά χρησιμοποιούνταν σε φυσικά όρια κτημάτων λόγω της ανθεκτικότητας και της πυκνής κόμης της. Οι καρποί της αποτελούν βασική τροφή για πολλά είδη πουλιών, ιδιαίτερα τον χειμώνα. Συμπερασματικά αν και δεν συγκαταλέγεται στα κύρια μελισσοκομικά φυτά, ωστόσο διαδραματίζει σημαντικό υποστηρικτικό ρόλο στο οικοσύστημα και στη διατροφή των μελισσών.
Η Anthemis maritima, γνωστό και ως Μαργαρίτα λευκή ή Ανθέμις, είναι ένα φυτό που ανήκει στην οικογένεια Asteraceae και συναντάται σε περιοχές μεσογειακού κλίματος, κυρίως σε παράκτιες περιοχές και αμμώδη εδάφη.
Είναι ένα πολυετές φυτό που μπορεί να φτάσει σε ύψος τα 40-50 εκ. και διαθέτει χαρακτηριστικά λευκά άνθη, τα οποία αναπτύσσονται σε μορφή κεφαλής (διπλό άνθος) και είναι σε σχήμα μαργαρίτας. Από μελισσοκομική άποψη, το Anthemis maritima παρουσιάζει δυνητικό ενδιαφέρον για τους εξής λόγους: τα άνθη του παράγουν νέκταρ, η ποσότητα και η ποιότητα του οποίου ενδέχεται να ποικίλλουν ανάλογα με τις εδαφοκλιματικές συνθήκες και το στάδιο ανάπτυξης του φυτού.
Τα κίτρινα κεντρικά ανθίδια αποτελούν πηγή γύρης, η οποία είναι απαραίτητη για την ανάπτυξη των μελισσών. Η ανθοφορία κατά την ανοιξιάτικη και πρώιμη καλοκαιρινή περίοδο συμπίπτει με την περίοδο μέγιστης ανάπτυξης των μελισσοσμηνών και την ανάγκη για αυξημένες ποσότητες τροφής. Η παρουσία της Anthemis maritima μπορεί να συμβάλει στην ενίσχυση των μελισσοσμηνών πριν από την κύρια ανθοφορία.
Αν και δεν υπάρχουν εκτεταμένες αναφορές για την παραγωγή μονοανθικού μελιού από Anthemis maritima, η παρουσία του σε περιοχές με περιορισμένη ανθοφορία άλλων ειδών θα μπορούσε θεωρητικά να οδηγήσει στην παραγωγή μελιού με διακριτικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Anthemis maritima προσελκύει και άλλους επικονιαστές ενισχύοντας τη βιοποικιλότητα της περιοχής. Η καλλιέργεια και η διατήρηση του φυτού σε μελισσοκομικές περιοχές ενισχύει τη συνολική οικολογική ισορροπία, δημιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη και την προστασία των τοπικών οικοσυστημάτων.
Το κυπαρίσσι είναι ένα ψηλό κωνοφόρο, αειθαλές δέντρο που μπορεί να φτάσει μέχρι και τα 30μ. Όπως όλα τα Γυμνόσπερμα, δεν σχηματίζει τυπικά άνθη, αλλά μικρούς αρσενικούς ίουλους, που φέρουν τη γύρη που διασπείρεται με τον άνεμο, και θηλυκούς κώνους. Αυτή την εποχή οι μέλισσες ίσως και λόγω έλλειψης άλλων πηγών, συλλέγουν τη γύρη του.
Σύμφωνα με το μύθο την ονομασία του την οφείλει στον Κυπάρισσο από την Κω που τον μεταμόρφωσε ο θεός Απόλλωνας σε δέντρο έτσι ώστε να παραμείνει αθάνατος, μαζί και η θλίψη του μετά από το θάνατο του αγαπημένου του ελαφιού. Έτσι σύμφωνα με αυτή την άποψη έμεινε ως πένθιμο δέντρο και φυτεύεται σε κοιμητήρια.
Από μελισσοκομικής άποψης, δεν έχει μεγάλο ενδιαφέρον, καθώς δεν δίνει νέκταρ αλλά αποκλειστικά γύρη, χαμηλού πρωτεϊνικού προφίλ, την οποία όμως οι μέλισσες κυνηγούν καθώς την εποχή που ανθίζει (Φεβρουάριο), δεν υπάρχουν πολλές εναλλακτικές. Παρ’ όλα αυτά οι περισσότεροι μελισσοκόμοι το συμπαθούν και συχνά θα το βρει κανείς φυτεμένο στα μελισσοκομεία, γιατί τα φύλλα του χρησιμοποιούνται στο καπνιστήρι μιας και δίνουν ωραίο άρωμα, κρυώνουν τον καπνό και αποτέπουν τυχόν σπίθες που μπορεί να κάψουν τα φτερά των μελισσών.
Ένα υγιεινό, πολύχρωμο, απαλό και πρωτεϊνούχο παγωτό χωρίς προσθήκη ζάχαρης.
Χρόνος Εκτέλεσης
10 λεπτά
Μερίδες
1-2
Δυσκολία
Πολύ Εύκολο
Συστατικά:
1 κατεψυγμένη μπανάνα
1 γενναιόδωρη φέτα παγωμένος ανανάς
1 κατεψυγμένο μάνγκο
3-4 κουταλιές της σούπας γάλα καρύδας
Μπλε Σπιρουλίνα (με όλα τα οφέλη της πράσινης, αλλά χωρίς τη δυσάρεστη γεύση. Θα δώσει αυτό το απίστευτο μπλε χρώμα!)
1-2 κουταλιές της σούπας γύρη μελισσών
1 φράουλα (για γαρνιτούρα)
Η σπιρουλίνα είναι γένος (βρώσιμων) κυανοβακτηρίων. Ουσιαστικά είναι ένα μικροσκοπικό θαλασσινό φυτό πράσινο-γαλαζωπού χρώματος. Το πράσινο χρώμα της οφείλεται στη χλωροφύλλη ενώ το γαλάζιο-μπλε στη φυκοκυανίνη. Είναι μια πλήρης τροφή, πλούσια σε διάφορα θρεπτικά συστατικά.
Εκτέλεση:
Τοποθετούμε όλα τα φρούτα (εκτός της φράουλας) για 24 ώρες στην κατάψυξη. Έπειτα τα χτυπάμε όλα μαζί σε ένα πολύ δυνατό μπλέντερμέχρι να ομογενοποιηθούν.Αν δεν αναμειχθεί απλά περιμένετε μερικά λεπτά και δοκιμάστε ξανά, τα φρούτα θα αρχίσουν να λιώνουν και να μαλακώνουν.Ένα κουταλάκι του γλυκού μπλε σπιρουλίνα θα σας δώσει ένα όμορφο απαλό μπλε χρώμα, περισσότερο θα κάνει πιο έντονο το αποτέλεσμα. Σερβίρετε ρίχνοντας από πάνω τη γύρη και για γαρνιτούρα τη φράουλα.
Η γύρη των μελισσών θεωρείται μια από τις πιο πλήρεις τροφές της φύσης. Είναι πλούσια σε πρωτεΐνες, ελεύθερα αμινοξέα και βιταμίνες του συμπλέγματος Β. Τι καλύτερο από ένα θρεπτικότατο αρωματικό βούτυρο για άλειμμα σε φρέσκο ζυμωτό ψωμί;
Χρόνος Εκτέλεσης
35 λεπτά
Μερίδες
5-6
Δυσκολία
Εύκολο
Συστατικά:
430γρ βούτυρο γάλακτος
2 κουταλάκια του γλυκού φρεσκοτριμμένη κανέλα
2 κουταλιές της σούπας γύρη μελισσών
2 κουταλιές της σούπας μέλι
1 πρέζα μοσχοκάρυδο
αλάτι
Εκτέλεση:
Τοποθετούμε το βούτυρο στον κάδο του μίξερ και χτυπάμε με το σύρμα μέχρι να αφρατέψει και να ασπρίσει. Στη συνέχεια ρίχνουμε την κανέλα, το μοσχοκάρυδο, το αλάτι και το μέλι και αναδεύουμε έως ότου αναμειχθούν καλά όλα τα υλικά. Τοποθετούμε το μείγμα του βουτύρου σε ένα φύλλο αντικολλητικό χαρτί. Διπλώνουμε τη μια άκρη του χαρτιού πάνω από το βούτυρο και το τυλίγουμε σφιχτά σε ρολό, διπλώνοντας τις άκρες του χαρτιού σαν καραμέλα. Το βάζουμε στην κατάψυξη ώστε να σκληρύνει ελαφρώς. Απλώνουμε τη γύρη σε μια επιφάνεια, βγάζουμε το βούτυρο από την κατάψυξη και το κυλάμε πάνω στη γύρη ώστε να κολλήσει. Το τοποθετούμε και πάλι στην κατάψυξη για 1 ώρα τουλάχιστον, πριν το κόψουμε σε μικρότερα κομμάτια, τα οποία τυλίγουμε σε μεμβράνη και μπορούμε να κρατήσουμε έως και 6 μήνες.
Εκτός από άλειμμα για το ψωμί το αρωματικό βούτυρο γύρης μπορεί να συνδυαστεί και με ξυρούς καρπούς. Η γεύση της γύρης ποικίλει και εξαρτάται από τα φυτά από τα οποία την συλλέγουν οι μέλισσες. Η γύρη των μελισσών διαθέτει ένα εντυπωσιακό θρεπτικό προφίλ. Περιέχει πάνω από 250 βιολογικά δραστικές ουσίες, οι κυριότερες των οποίων είναι οι πρωτεΐνες και τα αμινοξέα, οι υδατάνθρακες και τα σάκχαρα, τα λιπίδια και τα ελεύθερα λιπαρά οξέα, καθώς και οι βιταμίνες και τα ιχνοστοιχεία.
Τα οφέλη της γύρης στη διατροφή μας είναι πολλά. Ενισχύει την αντιοξειδωτική δύναμη του οργανισμού, βελτιώνει την υγεία της καρδιάς, έχει αντιφλεγμονώδη δράση, ενισχύει την καλή λειτουργία του ήπατος, ενισχύει την άμυνα του οργανισμού, καταπραΰνει παθήσεις του δέρματος και βοηθάει στην επούλωση των πληγών, ενώ διευκολύνει από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.
Η νωπή γύρη έχει την υψηλότερη περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά. Στις χώρες της κεντρικής και βόρειας Ευρώπης διατίθεται μόνο αποξηραμένη γύρη, η οποία όμως υστερεί σε θρεπτική αξία, καθώς λόγω της υψηλής υγρασίας δεν είναι δυνατή η διάθεση νωπής γύρης. Η Ελλάδα έχει το πλεονέκτημα λόγω του ξυρού κλίματος και της αφθονίας άγριων γυρεοδοτικών φυτών να παράγει φρέσκια νωπή γύρη με αναλλοίωτα τα φυσικοχημικά χαρακτηριστικά.
Μπορείτε να βρείτε τη γύρη μας η οποία διατίθεται νωπή, εδώ.
Ο φράξος, γνωστός και ως μελιά ή μελιάδι (Fraxinus ornus), είναι δασικό είδος. Πρόκειται για φυλλοβόλο δέντρο που φτάνει τα 10 μέτρα ύψος και ζει σε δάση μέσου υψομέτρου.
Είναι είδος ιθαγενές στη νότια Ευρώπη και τη νοτιοδυτική Ασία. Συναντάται σε Ισπανία, Ιταλία, Αυστρία, Τσεχία, Βαλκανική χερσόνησο, Τουρκία, Συρία, Λίβανο, Αρμενία και φυσικά στην Ελλάδα. Έχει γρήγορη ανάπτυξη και φλοιό με τεφρομελανό, ρογμώδη, ξύλο σκληρό και βαρύ. Πλούσιο φύλλωμα με φύλλα πτεροσχιδή περιττόληκτα, με μακρύ μίσχο, με 5-9 φυλλάρια ελλειπτικού σχήματος και μήκους 5-9 εκ. Τα άνθη του είναι μικρά λευκά με λεπτό χαρακτηριστικό άρωμα, τα οποία βγαίνουν σε μπουκέτα κατά πυκνές επάκριες φόβες, συγχρόνως με τα φύλλα. Είναι ερμαφρόδιτα και έχουν τετράλοβο κάλυκα, στεφάνη με 4 μικρά γραμμοειδή πέταλα και 2 στήμονες με βραχέα νήματα.
Ανθίζει Απρίλιο- Μάιο και δίνει στις μέλισσες γύρη χρώματος ανοιχτού μουσταρδί και άφθονο νέκταρ. Η νεκταροέκκριση του φράξου αν και σύντομη είναι αρκετά έντονη. Τις άσχημες χρονιές, όταν μπαίνει ο Μάιος και οι μέλισσες δεν έχουν καταφέρει να σφραγίσουν τα μέλια απ’ τα ρείκια, δεν είναι λίγες οι φορές που ο φράξος σώζει την κατάσταση.
Από τον κορμό του βγαίνει ένα ζαχαρούχο εκχύλισμα, το οποίο κατά το μεσαίωνα ταυτίστηκε με το βιβλικό μάννα. Από εκεί έχει πάρει και την ονομασία του σε κάποιες χώρες όπως στην Ισπανία (fresno del maná) ή την Ιταλία (frassino da manna). Επίσης η μαννόζη, ένα σάκχαρο φυσικής προέλευσης, αλλά και η μαννιτόλη ένας τύπος αλκοόλης σακχάρου που χρησιμοποιείται ως γλυκαντικό και φάρμακο, οφείλουν το όνομά τους σ’ αυτό το εκχύλισμα.
Ποιος είπε ότι το τοστ δε μπορεί να είναι ένα υγιεινό σνακ; Εάν είστε λάτρης του αβοκάντο (όπως και εμείς), τότε αυτό είναι κάτι που πρέπει να δοκιμάσετε οπωσδήποτε!
Για όσους δεν το γνωρίζουν το μαύρο σκόρδο δεν είναι ποικιλία σκόρδου, αλλά ένα προϊόν που προκύπτει από μια φυσική επεξεργασία του λευκού σκόρδου. Δηλαδή από το κλασικό σκόρδο, όταν αυτό ωριμάζει κάτω από ορισμένες συνθήκες, με μια τεχνική που μας έρχεται από την Κορέα. Το αποτέλεσμα έχει διαφορετική υφή και γεύση καθώς με τη διαδικασία ωρίμανσης μετατρέπεται από σκληρό και αψύ σε μαλακό, γλυκό και με μικρή οξύτητα, ενώ διατηρεί ένα ελαφρύ άρωμα σκόρδου.
Χρόνος Εκτέλεσης
5 λεπτά
Μερίδες
1
Δυσκολία
Εύκολο
Συστατικά: 2 Φέτες ψωμιού της επιλογής σας Ταχίνι (ή εναλλακτικά φυστικοβούτυρο)
2 σκελίδες μαύρο σκόρδο 1 Αβοκάντο Μισό λεμόνι Γύρη μελισσών Αλάτι, πιπέρι καγιέν και νιφάδες τσίλι,
Εκτέλεση:
Απλώστε το ταχίνι πάνω στις φέτες ψωμιού και πασπαλίστε με πιπέρι καγιέν. Λιώστε το μαύρο σκόρδο και απλώστε το και αυτό. Κόψτε το αβοκάντο σε κομμάτια και προσθέστε τα στο τοστ. Ρίξτε από πάνω λίγο λεμόνι. Πασπαλίστε με γύρη νιφάδες τσίλι και αλάτι. Απολαύστε!
Η Κίνα ήταν ανέκαθεν μία χώρα που πουλούσε μέλι σε εξευτελιστικά χαμηλές τιμές. Παρά την κακή φήμη όμως που πάντα συνόδευε το Κινέζικο μέλι αρκετοί εισαγωγείς στις ΗΠΑ το επέλεγαν ώστε να το χρησιμοποιήσουν κυρίως ως συστατικό στη βιομηχανία τροφίμων. Οι ΗΠΑ είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής μελιού στον κόσμο. Το 25% του παραγόμενου μελιού της γης καταναλώνεται στις ΗΠΑ. Οι Αμερικανοί είναι ταυτόχρονα ο 3ος μεγαλύτερος παραγωγός του κόσμου και 1η χώρα σε εισαγωγές μελιού παγκοσμίως χωρίς πρακτικά να εξάγουν τίποτα. Είναι δηλαδή μία τεράστια αγορά.
Η παγκόσμια αγορά μελιού μετά την επιβολή δασμών απ’ τις ΗΠΑ
Η τιμή του Κινεζικού μελιού στο μεταίχμιο της χιλιετίας ήταν σχεδόν 50 σεντς το κιλό. Οι Αμερικάνοι μελισσοκόμοι ήταν αδύνατον να ανταγωνιστούν αυτές τις τιμές και έτσι μετά από πιέσεις, το Υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ για να κρατήσει το εγχώριο προϊόν ανταγωνιστικό, αποφασίζει, στα τέλη του 2001, να επιβάλει δασμούς, ύψους 2,80$ ανά κιλό, στις εισαγωγές Κινεζικού μελιού και ένας πόλεμος ξεκινά. Οι Κινέζοι απαντούν άμεσα τελειοποιώντας μια διαδικασία υπερ-φιλτραρίσματος του μελιού, με την οποία, αφαιρούν όλους τους γυρεόκοκκους απ’ το μέλι, καθιστώντας αδύνατο τον καθορισμό της χώρας προέλευσης και στη συνέχεια διακινούν το μέλι μέσω τρίτων χωρών.
Ο κορυφαίος μελλισοπαλυνολόγος και αυθεντία στα θέματα γύρης Vaughn Bryant.
Η Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων στις ΗΠΑ παραδέχεται ότι δεν μπορεί να ελέγξει πάνω από ένα 5% των εισαγωγών λόγω έλλειψης πόρων. Βλέπετε μόλις έχει ξεκινήσει ο πόλεμος στο Αφγανιστάν… Εντούτοις στις ΗΠΑ εντοπίζεται κάποια στιγμή, μέλι χωρίς ίχνος γυρεόκοκκων και οι αρχές ξεκινούν να ερευνούν την υπόθεση. Στις έρευνες συμμετέχει και ο Vaughn Bryant, κορυφαίος μελλισοπαλυνολόγος και διευθυντής του Παλυνολογικού Ερευνητικού Εργαστηρίου του Πανεπιστημίου του Τέξας, ο οποίος θεωρείται αυθεντία στα θέματα γύρης. Ο καθηγητής όμως δε μπορεί να βγάλει κανένα συμπέρασμα, πέρα απ’ το ότι έχουμε να κάνουμε με ένα μέλι που κάποιος του αφαίρεσε την γύρη τεχνητά.
Οι Κινέζοι έχουν καταφέρει με αυτήν την τεχνική να αποκρύψουν όχι μόνο την χώρα προέλευσης αλλά και τη βοτανική προέλευση (δηλαδή δεν φαίνεται ούτε το είδος του μελιού). Μην βγάζοντας άκρη με τις εργαστηριακές αναλύσεις, οι Αμερικάνοι αποφασίζουν να ερευνήσουν την διαδρομή που ακολουθεί το μέλι μέχρι να φτάσει σ’ αυτούς. Όμως και εκεί οι Κινέζοι είναι ένα βήμα μπροστά. Έχουν στήσει ένα δίκτυο συνεργαζόμενων χωρών, μέσω των οποίων διακινούν το μέλι αφού προηγουμένως παραποιούν τα Ναυτιλιακά έγγραφα. Οι Αμερικάνοι καταλήγουν πάντα σε αδιέξοδο. Οι ΗΠΑ εμφανίζονται να εισάγουν μέλι από Ασιατικές χώρες με τις οποίες ουδέποτε είχαν σχέση στο παρελθόν. Ινδία, Μαλαισία, Ταϊβάν, Ταϊλάνδη κ.α. Η σημαντικότερη απ’ αυτές τις χώρες είναι το Βιετνάμ, το οποίο πλέον παρουσιάζεται ως ο μεγαλύτερος προμηθευτής των ΗΠΑ.
Ο Lin Zhao, διευθύνων σύμβουλος της Dewin GmbH, η οποία εισάγει Κινέζικο μέλι στην Ευρώπη μέσω της Γερμανίας. Όπως τονίζει ο ίδιος, οι σχέσεις Κίνας και Γερμανίας είναι εξαιρετικές.
Στην Ευρώπη, το μέλι που παράγουμε επαρκεί για να καλύψει ένα 55% με 60% των αναγκών μας, οπότε και εδώ υπάρχει μεγάλο περιθώριο στην αγορά για το Κινέζικο μέλι. Στις αρχές όμως του 2002 ανιχνεύονται στην Ευρώπη μέλια με υπολείμματα αντιβιοτικών (χλωραμφενικόλη) αλλά και βαρέων μετάλλων (μόλυβδος) τα οποία επίσης δεν περιέχουν και κανένα ίχνος γύρης. Για να καθησυχαστούν οι καταναλωτές η Ευρωπαϊκή Ένωση απαγορεύει εντελώς τις εισαγωγές Κινεζικού μελιού.
Η Κινεζική υγειονομική αρχή (AQSIS) αυστηροποιεί τους ελέγχους για την ποιότητα του μελιού που εξάγουν, ιδίως στην ΕΕ, προκειμένου να περιορίσει τις απώλειες, με αποτέλεσμα το 2004 να αρθεί τελικά η απαγόρευση στις εισαγωγές Κινεζικού μελιού από την Ευρώπη και η διακίνηση να ξεκινήσει και πάλι κανονικά.
Στην άλλη μεριά του Ατλαντικού, μολυσμένο κινεζικό μέλι στέλνεται στον Καναδά και στη συνέχεια μεταφέρεται σε μια αποθήκη στο Χιούστον, απ’ όπου πουλιέται στην εταιρεία κατασκευής μαρμελάδων και γλυκών Smucker’s και στην αλυσίδα αρτοποιείων Sara Lee. Μέχρι η FDA (η Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων των ΗΠΑ) να εντοπίσει ότι διακινείται μέλι με υπολείμματα αντιβιοτικών, στα Smucker’s είχαν ήδη πουληθεί 12.040 συσκευασμένα μέλια αλλά και μισό εκατομμύριο προϊόντα που περιείχαν στα συστατικά τους το συγκεκριμένο μέλι.
Ο τρόπος που λειτουργούσε η Γερμανική Alfred L. Wolff ώστε να εισάγεται το Κινέζικο μέλι στις ΗΠΑ, μέσω τρίτων χωρών αποφεύγοντας τους δασμούς.
Το 2006, μέλη του Υπουργείου Εσωτερικής Ασφάλειας των ΗΠΑ (DHS), εισβάλουν στα γραφεία του υποκαταστήματος της Γερμανικής εταιρείας Alfred L. Wolff στο Σικάγο και διεξάγουν έρευνα. Αυτά που θα ανακαλύψουν θα μείνουν στην ιστορία ως το μεγαλύτερο διατροφικό σκάνδαλο στην ιστορία των ΗΠΑ. Η Susan Berfield έχει γράψει ένα εξαιρετικό χρονικό της υπόθεσης στο Bloomberg. Η Γερμανική εταιρεία, ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές της βιομηχανίας τροφίμων παγκοσμίως, λειτουργούσε ως μεσάζοντας ώστε να φτάνει το Κινέζικο μέλι στις ΗΠΑ, αποφεύγοντας τους δασμούς.
Η Alfred L. Wolff συνεργαζόταν με έναν από τους μεγαλύτερους παραγωγούς και εξαγωγείς της Κίνας, την QHD Sanhai Honey, απ’ την οποία αγόραζε μέλι σε πολύ χαμηλό κόστος. Στη συνέχεια έστελνε το μέλι σε διάφορες χώρες, όπως η Ινδία, η Μογγολία και η Ρωσία, όπου φιλτράρονταν για να αφαιρεθεί η γύρη και να εξαφανιστεί κάθε στοιχείο που το συνέδεε με την Κίνα. Έπειτα το αναμείγνυε με άλλο μέλι και το επανασυσκεύαζε με πλαστές ετικέτες οι οποίες ανέφεραν ότι προέρχεται από άλλες χώρες, ενώ σε κάποιες περιπτώσεις το επεσήμανε ακόμη και ως Βιολογικό και μάλιστα με πιστοποίηση.
Η Stefanie Giesselbach, ανώτατο στέλεχος της Alfred L. Wolff, συνελήφθη τον Μάρτιο του 2008 στο αεροδρόμιο Ο’ Χερ του Σικάγο καθώς προσπαθούσε να διαφύγει στην Γερμανία.
Παρά της ρητές οδηγίες της Alfred L. Wolff προς τους εργαζομένους της, να μην αφήνουν ηλεκτρονικά ίχνη και να συνομιλούν μόνο μέσω τηλεφώνου και μόνο στα Γερμανικά, οι Αμερικανοί εντοπίζουν στους υπολογιστές της εταιρείας, ηλεκτρονική αλληλογραφία που αποκαλύπτει τη σχέση Σικάγου, Αμβούργου, Χονγκ Κονγκ, Πεκίνου και η οποία “καίει” τους Γερμανούς. Ο ομοσπονδιακός εισαγγελέας που ασχολήθηκε με την υπόθεση σχολίασε: «Σε κάποιους τομείς είχαν ελιχθεί πολύ έξυπνα και σε κάποιους άλλους πολύ χαζά. Δηλαδή τι πίστευαν; Ότι κανείς δεν θα μπορούσε να μεταφράσει τα Γερμανικά;»
Όπως αποδείχτηκε αργότερα στο δικαστήριο, σε μία περίπτωση ένας πελάτης της Alfred L. Wolff απέρριψε μια παρτίδα μελιού, καθώς εντόπισε σ’ αυτήν υπολείμματα χλωραμφενικόλης, ενός αντιβιοτικού απαγορευμένου στις ΗΠΑ. Παρ’ όλα αυτά η Alfred L. Wolff αντί να αποσύρει το μολυσμένο μέλι, το πούλησε σε κάποια άλλη εταιρεία από το Τέξας. Μάλιστα στην εσωτερική αλληλογραφία τα στελέχη της Alfred L. Wolff αναφέρονταν στην εταιρεία αυτή ως “ο σκουπιδοτενεκές” για την προθυμία που έδειξε να αγοράσει το μολυσμένο μέλι που οι άλλοι απέρριψαν.
Η εταιρεία “σκουπιδοτενεκές” ήταν η Honey Holding η οποια ασκούσε επιχειρηματικές δραστηριότητες ως Honey Solutions, πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους προμηθευτές μελιού των ΗΠΑ. Φυσικά της ασκήθηκε ποινική δίωξη και κλήθηκε να πληρώσει πρόστιμο 1 εκατομμυρίου δολαρίων, ενώ συμφώνησε να συμμορφωθεί. Το 2008, οι Stefanie Giesselbach και Magnus von Buddenbrock, ανώτατα στελέχη της Alfred L. Wolff, συνελήφθησαν προτού προλάβουν να εγκαταλείψουν τις ΗΠΑ και συνεργάστηκαν στις έρευνες. Άλλα 10 στελέχη της Alfred L. Wolff αλλά και άλλων θυγατρικών εταιρειών του Γερμανικού ομίλου, όλοι τους Γερμανοί υπήκοοι, μεταξύ των οποίων και ο διευθύνων σύμβουλος της εταιρείας Alexander Wolff, αλλά και 5 Κινέζοι της QHD, κατηγορήθηκαν για εμπλοκή στην υπόθεση και τέθηκαν αντιμέτωποι με ποινές φυλάκισης έως και τα 20 χρόνια, αλλά και χρηματικά πρόστιμα ύψους 250.000 δολαρίων.
Από το 2002 εισήχθη παράνομα στις ΗΠΑ, μέσω της Alfred L. Wolff, μέλι αξίας άνω των 40 εκατομμυρίων δολαρίων το οποίο προέρχονταν από την Κίνα, αποφεύγοντας δασμούς συνολικού ύψους σχεδόν 80 εκατομμυρίων δολαρίων. Χαρακτηριστικό είναι ότι Ινδία και Βιετνάμ εμφανίζονται να στέλνουν στις ΗΠΑ περισσότερο μέλι απ’ όσο παράγουν, όταν πριν το 2001 οι εξαγωγές τους ήταν μηδενικές.
Οι διακινητές γίνονται κάθε χρόνο και πιο τολμηροί. Το 2013, πράκτορας της Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Τελωνειακής Επιβολής (ICE), υποδύεται τον συνεργάτη του Κινέζου Jun Yang, ιδιοκτήτη της National Commodities Company από το Χιούστον, που εισάγει παράνομα Κινέζικο μέλι, το οποίο δηλώνει ψευδώς ότι προέρχεται από χώρες όπως η Ινδία ή η Μαλαισία, ώστε να αποφύγει τους δασμούς. Ο πράκτορας δείχνει στον Yang τα αποτελέσματα της ανάλυσης μιας παρτίδας μελιού που μόλις έχουν εισάγει από το Βιετνάμ και η οποία βγαίνει θετική στην χλωραμφενικόλη. Ο Yang λέει στον πράκτορα της ICE ότι θα επανεξετάσει το μέλι και λίγες μέρες μετά εμφανίζεται με μία νέα ανάλυση που δείχνει ότι το μέλι είναι καθαρό και ζητά από τον πράκτορα να καταστρέψει την προηγούμενη που βγήκε θετική στο αντιβιοτικό.
Ο Jun Yang συνελήφθη και δήλωσε ένοχος. Μάλιστα στο δικαστήριο αποδείχτηκε ότι η εταιρεία του δεν περιοριζόταν μόνο στα προϊόντα μελιού, αλλά δραστηριοποιούνταν και στα θαλασσινά (γαρίδες), τα οποία επίσης εισήγαγε στις ΗΠΑ παρανόμως και όταν ελέγχθηκαν, ένα μικρό ποσοστό τους βρέθηκε και αυτό θετικό στην χλωραμφενικόλη. Συνολικά, από το 2004, εισήγαγε μέλι αξίας 23 εκατομμυρίων δολαρίων, αποφεύγοντας δασμούς περίπου 38 εκατομμυρίων δολαρίων.
Αντίστοιχα είναι τα πράγματα και στην Αυστραλία. Εκεί, ενώ οι εισαγωγές από την Σιγκαπούρη, μια χώρα χωρίς μελισσοκομική παράδοση, είναι μηδενικές έως το 2001, ξαφνικά την επόμενη χρονιά φτάνουν τους 1500 τόνους. Ταυτόχρονα οι εξαγωγές της Αυστραλίας προς τις ΗΠΑ ενώ κυμαίνονταν στους 100-150 τόνους τον χρόνο, φτάνουν τους 2500 τόνους το 2002, μια χρονιά που η παραγωγή μελιού αποδεκατίστηκε, από τη χειρότερη ξηρασία που γνώρισε η Αυστραλία από το 1788. Το 2009 το περιοδικό Bee Culture ανέφερε ότι o άνθρωπος που αποκάλυψε ότι η Αυστραλία λειτουργεί ουσιαστικά ως ενδιάμεσος για να περάσει το Κινέζικο μέλι στις ΗΠΑ, δέχτηκε απειλές για τη ζωή του, ενώ λίγες εβδομάδες αργότερα ενεπλάκη σε ένα περίεργο τροχαίο, στο οποίο δεν λειτούργησαν τα φρένα του αυτοκινήτου του. Σύμφωνα με την Αυστραλιανή Υπηρεσία Καραντίνας και Επιθεώρησης Υπηρεσιών (AQIS), το κινεζικό μέλι διέρχεται από την Αυστραλία για να επισημανθεί ως Αυστραλιανό.
Από την παρουσίαση στο Alibaba, μεγάλης Κινεζικής εταιρείας παραγωγής σιροπιού ρυζιού.
Στην Αυστραλία όπως και στις ΗΠΑ, μόνο ένα μικρό ποσοστό των εισαγωγών ελέγχεται δειγματοληπτικά. Μάλιστα, σύμφωνα με τον καθηγητή Mark Taylor απ’ το Πανεπιστήμιο Μακουάιρ, στους ελέγχους χρησιμοποιούν το τεστ C4 για την εξεύρεση νοθείας με πρόσθετα σάκχαρα, ένα απαρχαιωμένο τεστ που δεν μπορεί να ανιχνεύσει σιρόπια όπως αυτό του ρυζιού.
Ο τρόπος παραγωγής σακχάρων στα φυτά διαφέρει και εξαρτάται κυρίως από το είδος της φωτοσύνθεσης. Κάποια φυτά χρησιμοποιούν τον μηχανισμό C4 για την φωτοσύνθεση και κάποια τον C3. Οι μέλισσες συλλέγουν ως επί το πλείστον από άνθη φυτών C3. Ο αραβόσιτος και το ζαχαροκάλαμο είναι C4 φυτά. Οπότε ένα τεστ C4 εντοπίζει τα σιρόπια ζάχαρης και καλαμποκιού, όχι όμως νεότερα υποκατάστατα όπως για παράδειγμα το σιρόπι ρυζιού που προέρχεται από φυτό C3.
Ο καθηγητής Mark Taylor (δεξιά) απ’ το Πανεπιστήμιο Μακουάιρ στην Αυστραλία, καθώς ελέγχει μέλι μεγάλης Ελληνικής εταιρείας.
Το Allowrie, ένα μείγμα μελιού ανθέων, της εταιρείας Capilano, που είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός μελιού της Αυστραλίας, πέρασε επιτυχώς τα Αυστραλιανά τεστ με την μέθοδο C4.Όταν όμως ελέγχθηκε με τη μέθοδο NMR σε ένα εργαστήριο της Γερμανίας, ένα στα δύο δείγματα βρέθηκε νοθευμένο. Ο έλεγχος με τη χρήση πυρηνικού μαγνητικού συντονισμού (ΝΜR), δίνει το «δακτυλικό αποτύπωμα» του μελιού και θεωρείται ότι δεν περιορίζεται μόνο στον εντοπισμό πρόσθετων σακχάρων αλλά μπορεί να εντοπίσει και τη γεωγραφική προέλευση του μελιού. Η εταιρεία υποστήριξε ότι η μέθοδος ελέγχου είναι αναξιόπιστη, καθώς μπορεί να δώσει διαφορετικά αποτελέσματα ανάλογα με το εργαστήριο, τα οποία οφείλονται στο γεγονός ότι χρησιμοποιούνται διαφορετικές βάσεις δεδομένων αναφοράς αλλά και ότι δεν συμπεριλαμβάνεται στις επίσημες Αυστραλιανές αναλυτικές μεθόδους. Έτσι ξεκίνησε μια τεράστια δικαστική διαμάχη που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, ενώ στις έρευνες συμμετέχει και η Ιντερπόλ.
Από αριστερά ο Albert Tse, ιδρυτής της Wattle Hill, μαζί με τον Ben McKee διευθύνων σύμβουλο της Capilano και τον Mike Lukin διευθύνων σύμβουλο της Roc Partners.
Η Capilano τελικά απέσυρε το συγκεκριμένο μέλι. Το 60% του μεριδίου της λιανικής αγοράς μελιού στην Αυστραλία, ελέγχεται απ’ αυτήν την εταιρεία. O Ben McKee διευθύνων σύμβουλος της Capilano, διαβεβαιώνει πως δεν έχουν καμία σχέση με την Κίνα και ότι το μέλι τους προέρχεται 100% από την Αυστραλία. Την ώρα που γράφεται αυτό το άρθρο όμως, η Capilano βρίσκεται σε διαδικασία εξαγοράς από την Wattle Hill, την εταιρεία του Albert Tse, πρώην τραπεζίτη (της επενδυτικής τράπεζας Macquarie) και γαμπρού του πρώην πρωθυπουργού της Αυστραλίας Kevin Rudd. Στην Wattle Hill, που δραστηριοποιείται σε Σίδνεϊ, Χονγκ Κονγκ και Πεκίνο, συμμετέχει και ο Ashok Jacob ο οποίος διαχειρίζεται μεγάλα επενδυτικά κεφάλαια από την Κίνα αλλά και ο Mike Lukin ο οποίος διαχειρίζεται κεφάλαια της τράπεζας Macquarie. Ο Albert Tse έχει δηλώσει ότι έχει ισχυρές σχέσεις στην Ασιατική αγορά και ο στόχος του είναι να επεκτείνει τις εξαγωγικές σχέσεις της Capilano με την Κίνα…
Η πρακτική της Κίνας
Όπως όλες οι χώρες, έτσι και η Κίνα υποφέρει από τη μείωση των μελισσοσμηνών, ως απόρροια των φυτοφαρμάκων, της ρύπανσης και της αστικοποίησης. Καταφέρνει όμως να εκτοξεύσει την παραγωγή της, από 200.000 τόνους το 1999, στους 550.000 τόνους σήμερα, χωρίς τα μελίσσια της να παρουσιάζουν ανάλογη αύξηση . Πως είναι δυνατόν κάτι τέτοιο;
Είναι γενικότερα πρακτική στην Ασία η συγκομιδή ανώριμου (ασφράγιστου) μελιού. Το μέλι κανονικά πρέπει να σφραγιστεί για να τρυγηθεί, γιατί διαφορετικά παρουσιάζει υψηλό ποσοστό υγρασίας (ουσιαστικά μιλάμε για νέκταρ), το οποίο μετά έχει πολλές πιθανότητες να υποστεί ζύμωση και να ξινίσει.
Φίλτρο της Κινεζικής Multi-Sweet-Group το οποίο αφαιρεί την υγρασία από το μέλι. Η περιγραφή του προϊόντος ήταν σε σπαστά αγγλικά και ήταν δύσκολη η κατανόηση της λειτουργίας του.
Αυτό όμως δεν αποτελεί πρόβλημα για τους Κινέζους καθώς το αποξηραίνουν τεχνητά μετά τη συγκομιδή, στα «εργαστήρια μελιού». Γι αυτό το λόγο στην Κίνα επιτρέπεται υγρασία μελιού έως και 26%. Μάλιστα οι Κινέζοι έχουν χωρίσει το μέλι τους σε τρεις κατηγορίες: ποιότητα ΑΑΑ με υγρασία <20%, ποιότητα Α με <22% και το κανονικό (standard το ονομάζουν) με υγρασία <26%. Από εκεί και πέρα η διαδικασία που ακολουθούν διαφέρει ανάλογα με την αγορά στην οποία απευθύνονται. Δεν ισχύουν παντού τα ίδια πρότυπα για το μέλι.
Ταυτοποίηση γυρεόκοκκων στο μικροσκόπιο.
Οι Κινέζοι μελισσοκόμοι είναι γνωστό ότι χρησιμοποιούν αντιβιοτικά για να θεραπεύσουν ασθένειες των μελισσών, κάτι που απαγορεύεται στις περισσότερες χώρες του Δυτικού κόσμου. Ένα από αυτά τα αντιβιοτικά που χρησιμοποιούσαν ήταν η χλωραμφενικόλη, η οποία έχει συσχετιστεί με την εκδήλωση καρκίνου αλλά και με την εμφάνιση απλαστικής αναιμίας, μιας σπάνιας αλλά σοβαρής διαταραχής του αίματος. Η ουσία αυτή αφού βρέθηκε σε υψηλές συγκεντρώσεις στα Κινέζικα μέλια, απαγορεύτηκε και στην Ευρώπη και στις ΗΠΑ. Φυσικά χρησιμοποιούν και άλλα αντιβιοτικά όπως η φουμαγγιλίνη η οποία είναι νόμιμη στις ΗΠΑ αλλά δεν επιτρέπεται στην Ευρώπη.
Απ’ την άλλη, η κυριότερη αιτία που τα Κινέζικα μέλια παρουσιάζουν υπολείμματα βαρέων μετάλλων, βρίσκεται στα δοχεία που τα αποθηκεύουν (τα βαρέλια). Τα βαρέλια που χρησιμοποιούν είναι εντελώς ακατάλληλα για τρόφιμα, μιας και τα τοιχώματα τους, αφήνουν στο μέλι υπολείμματα μολύβδου. Σε αρκετές περιπτώσεις ήταν τόσο έντονη η υπολειμματικότητα που επηρέαζε την οσμή και τη γεύση του μελιού σε τέτοιο βαθμό, που αναγκάζονταν να του προσθέτουν διάφορα σιρόπια και γλυκαντικά ώστε να μη γίνεται αντιληπτή οργανοληπτικά.
Οικονομικό φίλτρο της Ινδικής Leela Pharma Machineries, το οποίο έχει τη δυνατότητα να αφαιρέσει τη γύρη απ’ το μέλι. Το κόστος του είναι γύρω στα 1000€.
Στην Κίνα δεν απαγορεύεται η προσθήκη, ή η αφαίρεση ουσιών από το μέλι. Αυτό τους έδωσε τη δυνατότητα να αναπτύξουν τεχνικές όπως αυτή με την οποία αφαιρούν την γύρη. Μέχρι σήμερα η γύρη είναι το μόνο στοιχείο μέσω του οποίου μπορούμε να προσδιορίσουμε τη βοτανική και κατ’ επέκταση και τη γεωγραφική προέλευση του μελιού. Στην Ελλάδα σε αναλύσεις που είχαμε κάνει, είχαμε βρει ότι κατά μέσο όρο κάθε μέλι προέρχεται από 15-20 διαφορετικές πηγές. Δηλαδή τα ελληνικά μέλια περιέχουν συνήθως γυρεόκοκκους από 15-20 διαφορετικά φυτά. Κάποιες φορές κάποιο απ’ αυτά τα φυτά υπερισχύει, άλλες θεωρούμε το μέλι αυτό πολυανθικό.
Η Hangzhou Tianshan είναι ένας από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές φίλτρων υψηλής ακρίβειας στην Κίνα. Ιδρύθηκε το 2001, την ίδια χρονιά που οι ΗΠΑ επέβαλαν δασμούς στις εισαγωγές μελιού…
Στο εργαστήριο λοιπόν μπορεί να βρεθεί αν ένα μέλι περιέχει πχ γυρεόκοκκους καστανιάς. Επίσης αν συγκρίνουμε ένα μέλι καστανιάς από τα Χανιά και ένα μέλι Καστανιάς από τη Χαλκιδική θα βρούμε διαφορές. Πόσο μάλλον με ένα μέλι καστανιάς πχ από τη Γαλλία. Έτσι οι Κινέζοι για να κάνουν το μέλι τους μη ανιχνεύσιμο, πρέπει να αφαιρέσουν όλους τους γυρεόκοκκους από μέσα.
Υπάρχει μια μυθολογία γύρω απ’ την τεχνική που χρησιμοποιούν, ίσως γιατί ελάχιστα έχουν βγει προς τα έξω. Σε γενικές γραμμές η διαδικασία έχει ως εξής: Οι γυρεόκοκκοι έχουν μέγεθος που κυμαίνεται από 10 έως 100μm ανάλογα το φυτό. Για να αφαιρεθούν όλοι οι γυρεόκοκκοι χρησιμοποιούν κάποια φίλτρα τα οποία είναι γνωστά ως Zero Micron Filtration και με τα οποία καταφέρνουν να περάσουν το μέλι μέσα από οπές των οποίων η διάσταση είναι κάτω από 1μm! Τα ερυθρά αιμοσφαίρια στο αίμα μας έχουν διάσταση 6–8 μm.
Η Κινεζική εταιρεία Hunan Huisheng, ειδικεύεται σε όλων των ειδών τα σιρόπια. Ένα απ’ αυτά είναι σιρόπι ρυζιού με άρωμα μέλι της φωτογραφίας. Η εταιρεία εξάγει σε ΗΠΑ, ΕΕ, Ινδία, Ταϊλάνδη.
Αυτό το κατάφεραν με την τεχνολογία ρητίνης. Στην Κίνα όπως είπαμε το μέλι συλλέγεται ασφράγιστο και άρα αρκετά ρευστό ενώ επίσης επιτρέπεται η προσθήκη ξένης ουσίας. Θερμαίνοντας λοιπόν το μέλι ώστε να μειωθεί επιπλέον το ιξώδες του (να γίνει ακόμα πιο ρευστό) και προσθέτοντας του υγρασία, καταφέρνουν να το περάσουν απ’ το φίλτρο και να αφαιρέσουν όλους τους γυρεόκοκκους. Στη συνέχεια με τεχνητή αφυδάτωση επαναφέρουν το μέλι στο φυσιολογικό. Ανάλογα με την αγορά στην οποία απευθύνονται προσθέτουν ή όχι και διάφορα σιρόπια, όπως πατζαριού, καλαμποκιού ή ρυζιού, είτε για να αυξήσουν την ποσότητα, είτε απλώς για να καλύψουν ξένες οσμές.
Η Γερμανία ως παγκόσμιος ρυθμιστής της αγοράς μελιού
Η υπόθεση της Alfred L. Wolff δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό. Η Γερμανία παίζει έναν σκοτεινό ρόλο όχι μόνο στη διακίνηση του Κινέζικου μελιού προς στις ΗΠΑ άνευ δασμών, αλλά και στην Ευρώπη, πιέζοντας την ΕΕ να υιοθετεί κανονισμούς με τους οποίους “διευκολύνεται” το εμπόριο, εις βάρος της ποιότητας. Μετά το 2005 οι κανονισμοί στην Ευρώπη για την διακίνηση μελιού από τρίτες χώρες είναι περίεργα χαλαροί. Για παράδειγμα, όποιος εισαγωγέας φέρνει μέλι από χώρες εκτός ΕΕ δεν απαιτείται να αναφέρει που το βρήκε. Το μέλι αυτό ονομάζεται απλώς: μέλι από χώρες εκτός ΕΕ. Επίσης όχι μόνο επιτρέπεται να το αναμείξει με ευρωπαϊκό μέλι αλλά δεν απαιτείται να αναφέρει καν τις αναλογίες (2001/110/ΕΚ).
Παρά το γεγονός ότι η Γερμανία έχει το μικρότερο ποσοστό επαγγελματιών μελισσοκόμων στην Ευρώπη (μετά τη Μ. Βρετανία), παρουσιάζει μια απ’ τις μεγαλύτερες παραγωγές ανά κυψέλη παγκοσμίως.
Το ίδιο ισχύει και για το μέλι που προέρχεται από Γενετικά Τροποποιημένες Καλλιέργειες όπως για παράδειγμα αυτό που εισάγουμε από το Μεξικό, παρά τις αντιδράσεις των Ευρωπαίων μελισσοκόμων να σημανθεί ως τέτοιο, δηλαδή μέλι που συλλέχθηκε από Γενετικά Τροποποιημένες Καλλιέργειες και άρα περιέχει γυρεόκοκκους από Γενετικά Τροποποιημένα Φυτά. Το επιχείρημα της ΕΕ ήταν πως η γύρη είναι φυσικό χαρακτηριστικό της σύνθεσης του μελιού και όχι συστατικό του μελιού, οπότε για να φέρει τέτοιου είδους σήμανση θα πρέπει το μέλι στο σύνολό του να περιέχει Γενετικά Τροποποιημένους Οργανισμούς άνω του 0,9%, πράγμα που δεν θα συμβεί ποτέ, οπότε δεν χρειάζεται να επισημανθεί ως τέτοιο. Το Μεξικό είναι στο Top-3 των χωρών απ’ τις οποίες εισάγει η Γερμανία…
Παράλληλα ορίζεται στη Ευρώπη όριο υγρασίας<20% το οποίο είναι περίεργα υψηλό… Πέρα από κάποιες εξαιρέσεις (π.χ. κουμαριά) τα Ευρωπαϊκά μέλια στο σύνολό τους δεν παρουσιάζουν τόσο υψηλή υγρασία. Όλοι αυτοί οι παράγοντες έδωσαν στην Γερμανία την δυνατότητα να μετατραπεί σε παγκόσμια δύναμη για την βιομηχανία μελιού. Η Γερμανία είναι μία χώρα που παράγει γύρω στους 20.000 τόνους μελιού ετησίως και επ΄ ουδενί δε μπορεί να σταθεί δίπλα σε μεγάλους παραγωγούς όπως η Κίνα 500.000 , η Τουρκία 105.000, ή οι ΗΠΑ 75.000. Επίσης είναι μία χώρα χωρίς σπουδαία μελισσοκομική κουλτούρα. Διαθέτει 680.000 κυψέλες όταν η Ισπανία έχει 2,5εκ, η Ελλάδα 1,5εκ και η Γαλλία 1,3εκ.
Η Γερμανία είναι ο 2ος μεγαλύτερος εισαγωγέας μελιού (μετά τις ΗΠΑ) και ταυτόχρονα σταθερά στους Top-5 εξαγωγείς παγκοσμίως. Είναι δηλαδή ο μεγαλύτερος μεταπωλητής του πλανήτη. Οι Top-4 χώρες απ’ τις οποίες εισάγει είναι η Κίνα, το Μεξικό, η Αργεντινή και η Ουκρανία. Αγοράζοντας φτηνό μέλι από τρίτες χώρες η Γερμανία έχει τη δυνατότητα να το αναμείξει με Ευρωπαϊκό και να το πουλήσει στη συνέχεια ακριβότερα, χωρίς να παραβιάσει κανέναν κανονισμό.
Όμως οι Ευρωπαίοι μελισσοκόμοι δεν πουλούν φτηνά για έναν σωρό από λόγους, ο βασικότερος εκ των οποίων είναι γιατί πολύ απλά δεν υπάρχει αρκετό μέλι. Για να μειώσει τις τιμές του Ευρωπαϊκού μελιού η Γερμανία χρησιμοποιεί διάφορα τεχνάσματα ώστε να υποβαθμίσει την αξία του, (ακόμη και με μη νομοθετημένα ποιοτικά κριτήρια) ώστε μετά να διαπραγματευτεί με καλύτερους όρους την τιμή του. Με μια παραγωγή λοιπόν της τάξης των 20.000 τόνων ετησίως, η Γερμανία καταφέρνει να γίνει ρυθμιστής της παγκόσμιας αγοράς μελιού. Φυσικά εξάγει μέλι ακόμα και στην Ελλάδα… Είναι μάλιστα βασικός μας προμηθευτής.
Ενιαία ετικέτα για όλους τους Γερμανούς μελισσοκόμους, ώστε να μπορεί να ξεχωρίζει ο καταναλωτής το ντόπιο απ’ το εισαγόμενο προϊόν.
Βέβαια με όλο αυτό το φτηνό μέλι να ρέει στο εσωτερικό της, η Γερμανία κινδυνεύει να υποβαθμίσει το δικό της προϊόν. Έτσι για να κρατήσει το μέλι της ανταγωνιστικό, βγάζει ΕΝΙΑΙΑ ΕΤΙΚΕΤΑ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΓΕΡΜΑΝΟΥΣ μελισσοκόμους. Οι φιλελεύθεροι Γερμανοί λοιπόν αφού έστησαν ένα εμπορικό όργιο, γίνονται κομμουνιστές όταν πρόκειται να προστατέψουν το δικό τους προϊόν. Έπειτα διαφημίζουν το μέλι αυτό ως καλύτερο από το εισαγόμενο γιατί όπως τονίζουν έχει υγρασία <18%. Μάλιστα για τίτλο γράφει: «ΓΝΗΣΙΟ ΓΕΡΜΑΝΙΚΟ ΜΕΛΙ». Για έναν περίεργο λόγο τέτοιοι χαρακτηρισμοί απαγορεύονται στην Ελλάδα, γιατί, σύμφωνα με την ερμηνεία του κανονισμού, υπονοούν ότι τα άλλα μέλια δεν είναι γνήσια, θέτοντας έτσι θέμα αθέμιτου ανταγωνισμού. Φυσικά οι Γερμανοί καταναλωτές γνωρίζουν και ξεχωρίζουν ποιο μέλι εγγυάται επίσημα η Ομοσπονδία τους, οπότε, όπως είναι λογικό, θα προτιμήσουν αυτό.
Οι επιπτώσεις του 20ετούς πολέμου
Στις ΗΠΑ ολοένα και περισσότεροι μελισσοκόμοι εγκαταλείπουν το μέλι και στρέφονται πλέον στην ενοικίαση μελισσιών σε καλλιεργητές για επικονίαση, καθώς αυτό τους αποφέρει περισσότερα. Ενδεικτικά οι αμυγδαλοπαραγωγοί της Καλιφόρνια πληρώνουν από $165 έως και $200 ανά κυψέλη. Το αμερικάνικο μέλι βυθίζεται.
Οι Κινέζοι με όλες αυτές τις αλχημείες έβγαλαν το 2017 απ’ τις εξαγωγές περίπου 270εκ. δολάρια, με μια παραγωγή που αγγίζει τους 550.000 τόνους, έχοντας όμως αμαυρώσει την εικόνα τους. Η Γερμανία, με μια παραγωγή γύρω στους 20.000 τόνους, έβγαλε 145εκ. δολάρια από εξαγωγές πέρσι, ουσιαστικά μεταπουλώντας μέλι από τρίτες χώρες και με το προϊόν της αλώβητο. Δηλαδή με το 1/25 της παραγωγής της Κίνας, η Γερμανία κατάφερε να κερδίσει από εξαγωγές πάνω απ’ το 1/2 σε σχέση με όσα έβγαλε η Κίνα, πουλώντας ουσιαστικά… μέλι Κίνας..
Είναι αξιοσημείωτο ότι η Γερμανία είναι η μόνη χώρα στην Ευρώπη που εξάγει περισσότερα απ’ όσα παράγει, χαρακτηριστικό των χωρών που συνεργάζονται με την Κίνα (Βιετνάμ, Ινδία, Σιγκαπούρη, Ταϊλάνδη κ.α.). Επίσης ενώ διαθέτει μαζί με τη Μ. Βρετανία, τους λιγότερους επαγγελματίες μελισσοκόμους σε ολόκληρη την Ευρώπη, ο μέσος όρος κυψελών ανά μελισσοκόμο είναι 8, όταν στην Ισπανία είναι 103 και στην Ελλάδα 75, παρουσιάζει απ’ τις μεγαλύτερες παραγωγές ανά κυψέλη στον κόσμο. Οι Γερμανοί μελισσοκόμοι παράγουν 30kg/κυψέλη, όταν οι έμπειροι επαγγελματίες Ισπανοί παράγουν 13kg, οι Έλληνες 10kg, οι Τσέχοι 14kg και οι Αυστριακοί 16kg…
Τι κάνουμε εμείς; Οι ποσότητες μελιού που εξάγει η Ελλάδα είναι μετρημένες στα δάχτυλα. Συνήθως κυμαίνονται από 500 έως 1500 τόνους ετησίως. Τι είδους μέλια είναι αυτά που στέλνουμε; Το 2011 το FSN πραγματοποιει τυχαία ελέγχους σε δείγματα που εισέρχονται στις ΗΠΑ από την Ευρώπη. Όλα τα μέλια που προέρχονταν από την Ελλάδα ήταν Κινέζικα. Επτά χρόνια αργότερα, το 2018, η Καναδική Υπηρεσία Επιθεώρησης Τροφίμων (CFIA) εξετάζει μέλια που προέρχονται από την Ελλάδα και έχουν σκοπό να εισαχθούν στον Καναδά και βρίσκει ότι το 22% ήταν νοθευμένα.
πηγές:
Διεθνής Οργάνωση Τροφίμων και Γεωργίας
Εθνικό Κέντρο Βιοτεχνολογικής Πληροφόρησης των ΗΠΑ
Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών των ΗΠΑ
PLoS One
EurActiv
Bloomberg
The Sydney Morning Herald
Food Safety News
Συστατικά:
60 γρ. θρυμματισμένος πάγος
2 αποφλοιωμένες μπανάνες κομμένες σε ροδέλες
25 γρ. χαρουπάλευρο
1 κουταλιά της σούπας σπόρους τσία
125 ml γάλα αμυγδάλου (χωρίς ζάχαρη)
20 γρ. ψυχα αμυγδαλου
1 κουταλιά της σούπας σουσάμι
1 κουταλιά της σούπας μέλι
Λίγη γύρη μελισσών για πασπάλισμα
Εκτέλεση:
Για να καραμελώσουμε τα αμύγδαλα με το μέλι, τα ζεσταίνουμε μαζί με το σουσάμι σε ένα μικρό τηγάνι και χαμηλή φωτιά για 2-3 λεπτά ή μέχρι να αποκτήσουν ένα χρυσαφί χρώμα. Προσθέτουμε το μέλι και ανακατεύουμε συνεχώς για 2-3 λεπτά ακόμα, μέχρι το μείγμα να ομογενοποιηθεί καλά και το μέλι να αρχίσει να σκουραίνει ελαφρώς στο χρώμα. Το απλώνουμε σε ένα δίσκο στο οποίο έχουμε στρώσει χαρτί ψησίματος και το αφήνουμε να κρυώσει. Έπειτα το σπάμε σε μικρά κομμάτια. Βάζουμε τις μπανάνες για λίγο στην κατάψυξη και μετά τις χτυπάμε σε ένα μπλέντερ μαζί με τον πάγο, το χαρουπάλευρο, τους σπόρους τσία και το γάλα αμυγδάλου. Εάν το μηχάνημα δυσκολεύεται να ανακατέψει το μείγμα προσθέτουμε μια κουταλιά της σούπας ή και δύο νερό ή γάλα αμυγδάλου. Προσοχή μην το παρακάνετε. Δοκιμάστε το μείγμα και προσθέστε μέλι για να ρυθμίσετε τη γλυκύτητα σύμφωνα με τις προτιμήσεις σας. Μοιράζουμε το μείγμα σε δύο παγωμένα μπολ, προσθέτωντας από πάνω τις μπανάνες με τα καραμελωμένα αμύγδαλα και πασπαλίζουμε με λίγη γύρη.
* Το Ορεινό Μέλι συνιστά να μη μαγειρεύετε θερμαίνοντας το μέλι σε θερμοκρασίες μεγαλύτερες των 45-50 °C γιατί έτσι χάνονται όλα του τα θρεπτικά συστατικά. *
