Στην Καλιφόρνια των Ηνωμένων Πολιτειών, παράγεται το 80% των αμυγδάλων παγκοσμίως! Είναι εύλογο ότι μια καλλιέργεια τέτοιας κλίμακας δεν απαιτεί μόνο μεγάλες ποσότητες νερού, αλλά και ένα τεράστιο αριθμό επικονιαστών.

Για να γονιμοποιηθούν οι αμυγδαλιές και να παραγάγουν ποιοτικότερους αλλά και περισσότερους καρπούς, χρειάζονται 2 κυψέλες ανά στρέμμα. Οι ποικιλίες της αμυγδαλιάς στην πλειονότητά τους είναι αυτόστειρες και χρειάζονται σταυρεπικονίαση, πράγμα που σημαίνει ότι οι μέλισσες είναι απολύτως απαραίτητες. Συνολικά κάθε χρόνο μεταφέρονται 1,7 εκατομμύρια μελίσσια, από κάθε πλευρά των Ηνωμένων Πολιτειών, στην μεγαλύτερη μαζική μετακίνηση μελισσοσμηνών παγκοσμίως. Δηλαδή το 70% όλων των διαθέσιμων κυψελών των ΗΠΑ σύμφωνα με τον Gene Brandi, μελισσοκόμο και αντιπρόεδρο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Μελισσοκομίας.

Φυσικά όλος αυτός ο στρατός από μέλισσες δεν παραμένει στην Καλιφόρνια για πολύ. Η ανθοφορία της αμυγδαλιάς διαρκεί 2-3 εβδομάδες και μετά η περιοχή μετατρέπεται σε έρημο, που δε μπορεί να θρέψει όλες αυτές τις μέλισσες. Βέβαια οι μελισσοκόμοι στις ΗΠΑ είναι μαθημένοι καθώς μετακινούνται και για τα μανταρίνια στη Φλόριντα αλλά και για τα κεράσια στην πολιτεία της Ουάσινγκτον. Όμως τίποτα δεν συγκρίνεται με τον πανικό που επικρατεί κατά την ανθοφορία της αμυγδαλιάς.

Τι κάνει όμως τους μελισσοκόμους να διανύουν τόσο μεγάλες αποστάσεις, ξεκινώντας ακόμη και από το Μέιν, στην ανατολική ακτή, για μια ανθοφορία; Η αλήθεια είναι ότι οι αμυγδαλοπαραγωγοί πληρώνουν από $165 έως και $200 ανά κυψέλη! Σύμφωνα με τον Brandi τα έσοδα των μελισσοκόμων από το μέλι δεν είναι σταθερά κάθε έτος, ενώ οι παραγωγές έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια. Το 2012 για παράδειγμα, οι μελισσοκόμοι των ΗΠΑ έβγαλαν 283 εκατομμύρια δολάρια από το μέλι, έναντι περίπου 656 εκατομμυρίων δολαρίων από την επικονίαση.

Ποιος είναι όμως ο αντίκτυπος στην υγεία των μελισσών όταν τρέφονται αποκλειστικά από μονοκαλλιέργειες; Τα φυτοφάρμακα και οι ρυθμιστές ανάπτυξης επιβαρύνουν τις μέλισσες. Κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας της αμυγδαλιάς στην Καλιφόρνια το 2014, ένα ποσοστό μεταξύ του 15 και 25% των μελισσών υπέστη σοβαρές βλάβες. Από ολοκληρωτική κατάρρευση αποικιών, έως την εμφάνιση, στην επόμενη γενιά, παραμορφωμένων μελισσών.

Οι μεγάλες μονοκαλλιέργειες είναι το ιδανικό περιβάλλον για την ανάπτυξη παρασίτων και αυτό έχει ως συνέπεια την αντιμετώπιση με χημικά. Συνάμα όταν συγκεντρώνεται τόσο μεγάλος αριθμός μελισσιών σε μια τόσο στενή γεωγραφική περιοχή διευκολύνεται η διάδοση ιών και άλλων παθογόνων παραγόντων μεταξύ των μελισσών.

Οι μέλισσες επίσης στρεσάρονται αρκετά κατά τις μεταφορές και στη συγκεκριμένη περίπτωση το ταξίδι είναι πολύ μεγάλο. Ο Jeff Pettis, από το USDA, είχε δημοσιεύσει μια έρευνα, σύμφωνα με την οποία οι μέλισσες παρουσίαζαν δυσκολία να αναπτύξουν πλήρως τους αδένες τους, έπειτα από μακροχρόνια ταξίδια και αυτό είχε επίπτωση στην επόμενη γενιά καθώς δεν μπορούσαν να την ταΐσουν σωστά.

Σε αυτό ήρθε να προστεθεί και ο νέος νόμος για τα φορτηγά στις ΗΠΑ, σύμφωνα με τον οποίο για λόγους ασφαλείας θα πρέπει να υπάρχει 10ωρη στάση για κάθε 11 ώρες ταξίδι, με τα φορτηγά να παρακολουθούνται με ηλεκτρονική συσκευή.

Οι μελισσοκόμοι αντέδρασαν καθώς θεώρησαν ότι το να σταματήσουν σε θερμές περιόδους της ημέρας θα έθετε τις μέλισσες σε κίνδυνο καθώς αυτές θα παρέμεναν κλεισμένες. Όμως δεν μπορεί και κάποιος να οδηγεί για 20 ώρες συνεχόμενες.

Πίσω στην Καλιφόρνια οι αμυγδαλιές συνεχίσουν να αυξάνονται. Από το 2005 έχουν αυξηθεί κατά 50% και μην ξεχνάτε πως για κάθε νέο στρέμμα χρειάζονται και 2 νέες κυψέλες ενώ μόνο πέρυσι η αύξηση άγγιξε το 5%. Για το 2018 θα χρειαστούν 1,9 εκατομμύρια μελίσσια.

Όμως φέτος παρατηρείται μείωση της τάξης του 15% του ενδιαφέροντος των μελισσοκόμων για την ανθοφορία της αμυγδαλιάς, είτε λόγω της καλοκαιρινής ξηρασίας σε Ντακότα και Μοντάνα, είτε λόγω των τυφώνων Harvey και Irma που έφεραν ισχυρούς ανέμους, βροχές και σημαντικές πλημμύρες στη Φλόριντα και το Τέξας.  Τα μελίσσια χρειάστηκαν συμπληρωματική σίτιση και όχι τροφή από φυσικές πηγές με αποτέλεσμα να μην είναι “έτοιμα” για μια τέτοια μετακίνηση… Εικόνες μεγάλου συνωστισμού, όπως αυτή παραπάνω δεν αναμένεται να επαναληφθούν και φέτος. Θα μάθουμε σύντομα τι επίπτωση μπορεί να έχει αυτό.

Στράτος Σαραντουλάκης
(με πηγές από: beeculture, motherjones)

Ο γνωστός Ουαλός καλλιτέχνης Ralph Steadman, ο οποίος έχει σχεδιάσει αρκετά πόστερ ταινιών, εξώφυλλα βιβλίων, αλλά και δίσκων, δημιούργησε μια έκθεση για τα πλάσματα που απειλούνται με εξαφάνιση. Μεταξύ αυτών και ένας βομβίνος.

Οι βομβίνοι είναι άγριες μέλισσες και είναι αλήθεια ότι βρίσκονται σε δυσχερή κατάσταση. Οι πληθυσμοί τους παρουσιάζουν ραγδαία μείωση λόγω της κλιματικής αλλαγής, της αύξησης των μονοκαλλιεργειών αλλά και των νεονικοτινοειδών φυτοφαρμάκων που οδήγησαν στην απώλεια των ενδιαιτημάτων τους, στη μείωση των διαθέσιμων τροφών και στην επιδείνωση των ασθενειών τους.

Μπορείτε να δείτε ολόκληρη την έκθεση εδώ.

Δεν είναι μυστικό ότι οι μέλισσες υποφέρουν. Η διαταραχή κατάρρευσης αποικιών (CCD), μαστίζει τους μελισσοκόμους τα τελευταία 10 χρόνια. Ενώ η διαταραχή είναι σε μικρή πτώση, σχεδόν το ένα τέταρτο των κυψελών δεν θα βγάλει το χειμώνα του τρέχοντος έτους. Οι ερευνητές ακόμη δεν έχουν καταλήξει στο τι προκαλεί τη CCD, αλλά γενικά πιστεύεται πως είναι ένας συνδυασμός από θανατηφόρους παράγοντες όπως η αλόγιστη χρήση παρασιτοκτόνων στις καλλιέργειες, ακάρεα που ταλαιπωρούν τις μέλισσες, στρες και απώλεια φυσικού περιβάλλοντος. Αυτό θα πρέπει να μας ανησυχήσει όλους γιατί η επάρκεια τροφής θα μειωθεί δραστικά χωρίς τις μέλισσες να επικονιάζουν τις καλλιέργειες. Ποιες είναι όμως αυτές οι καθημερινές συνήθειες που συμβάλλουν στη μείωση των μελισσών;

Το μέλι που χρησιμοποιούμε δεν είναι ντόπιο
Το να επιλέξουμε το καλύτερο μέλι μοιάζει περίπλοκο. Υπάρχουν δεκάδες μάρκες, χρώματα, γεύσεις αλλά ο μόνος κανόνας που πρέπει πραγματικά να ακολουθήσουμε κατά την αγορά του μελιού είναι να το πάρουμε από ένα αξιόπιστο τοπικό μελισσοκομείο. Εξαιτίας της CCD, οι συγκυρίες είναι σκληρές για να είσαι μελισσοκόμος και τα μελισσοκομεία χρειάζονται τη στήριξη μας προκειμένου να αντικαθιστούν τις χαμένες αποικίες και να διατηρούν τα μελίσσια υγιή. Ακόμη, με την αγορά ντόπιου μελιού στηρίζουμε τους ντόπιους αγρότες που βασίζονται σε αυτές τις μέλισσες για να επικονιάσουν τις καλλιέργειες τους. Ναι, το μέλι από ένα τοπικό μελισσοκομείο μπορεί να είναι πιο ακριβό από κάποιας φίρμας που μπορούμε να βρούμε στο super market αλλά πληρώνουμε για ένα προϊόν ποιότητας και επιπλέον στηρίζουμε έναν ζωτικό κλάδο της περιοχής μας.

Δεν αγοράζουμε βιολογικά προϊόντα
Μέχρι τώρα, δεν είναι μυστικό ότι τα φυτοφάρμακα είναι ο χειρότερος εχθρός μιας μέλισσας. Οι μέλισσες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε μια συγκεκριμένη κατηγορία φυτοφαρμάκων που ονομάζεται νεονικοτινοειδή. Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (EPA) δήλωσε πρόσφατα ότι τα νεονικοτινοειδή είναι μια μακροπρόθεσμη απειλή για τις μέλισσες. Πιο πρόσφατα, ερευνητές στη Γερμανία, διαπίστωσαν επίσης ότι τα νεονικοτινοειδή είναι πιθανόν ένας βασικός παράγοντας για την εκτεταμένη θνησιμότητα των μελισσών. Αυτό είναι ένα μεγάλο πρόβλημα, διότι εξακολουθούμε να βασιζόμαστε στις μέλισσες για την επικονίαση των τροφίμων μας, όπως τα αμύγδαλα, τα ροδάκινα, τις κολοκύθες, για να αναφέρουμε μερικά, καθώς και ορισμένες καλλιέργειες ζωοτροφών για την κτηνοτροφία, όπως η μηδική. Όταν χρησιμοποιούμε εντομοκτόνα, που είναι θανατηφόρα για τις μέλισσες, στις καλλιέργειες που καλούνται να γονιμοποιήσουν, απειλούμε την επάρκεια τροφής. Η αγορά βιολογικών τροφίμων είναι καλή και για τις μέλισσες και τους ανθρώπους, και στέλνει ένα μήνυμα προς τους παραγωγούς για το τι εκτιμούμε ως καταναλωτές.

Αγνοούμε την οικονομική επίπτωση του φαινομένου της μείωσης των μελισσών
Η διαταραχή κατάρρευσης αποικιών (CCD) επηρεάζει το πορτοφόλι μας με πολύ απτούς τρόπους. Όλοι μας βασίζουμε το δείπνο μας στις μέλισσες, καθώς χωρίς αυτές τα αποθέματα τροφίμων κινδυνεύουν και κάθε μπουκιά θα στοιχίζει περισσότερο. Σύμφωνα με την εκτίμηση του Λευκού Οίκου οι μέλισσες συμβάλλουν περίπου 15 δισεκατομμύρια δολάρια στην οικονομία των ΗΠΑ ετησίως. Οι καλλιεργητές νοικιάζουν μελίσσια από μελισσοκόμους για να επικονιάσουν τις καλλιέργειες τους. Πριν την CCD πλήρωναν περίπου 50 δολάρια την κυψέλη, τώρα τους στοιχίζει 175 ή και παραπάνω. Η αύξηση αυτή της τιμής μετακυλίεται στην τιμή των τροφίμων και θα μπορούσε να είναι και χειρότερα. Το BBC News αναφέρει ότι χωρίς τις μέλισσες, ο μόνος τρόπος για να γονιμοποιηθούν αυτές οι βασικές καλλιέργειες θα ήταν να προσλάβουμε ανθρώπους να διαδώσουν τη γύρη των φυτών με ξεσκονιστήρια από φτερά, κάτι που ήδη συμβαίνει σε ορισμένες περιοχές της Κίνας. Οι εκτιμήσεις από το Πανεπιστήμιο του Reading στην Αγγλία δείχνουν πως αυτό θα μπορούσε να υπερδιπλασιάσει την τιμή των τροφίμων, ακόμη και αν αυτοί οι εργαζόμενοι πληρώνονταν με τον κατώτατο μισθό του Ηνωμένου Βασιλείου. Όταν βλέπει κανείς αυτή την πλευρά του προβλήματος, καταλαβαίνει πως συμφέρει να επενδύσουμε στην έρευνα για τους επικονιαστές.

Φυτεύουμε μόνο γκαζόν στην αυλή μας
Οι μέλισσες μπορούν να ταξιδέψουν μέχρι και 4 χιλιόμετρα όταν ψάχνουν για τροφή. Ακόμα και αν δεν έχουμε μια κυψέλη στην αυλή μας, μπορούμε να βοηθήσουμε τις πεινασμένες μέλισσες, δημιουργώντας ένα βιότοπο φιλικό προς τις μέλισσες (οι γηγενείς επικονιαστές θα επωφεληθούν, επίσης!). Συνιστάται λοιπόν η φύτευση πολλών εγχώριων ποικιλιών. Οι μέλισσες προτιμούν ποικιλίες με μονές κορυφές λουλουδιών, όπως οι κατιφέδες, επειδή έχουν ευκολότερη πρόσβαση στη γύρη. Αγαπούν επίσης το τριφύλλι, γι’ αυτό ας δοκιμάσουμε να ρίξουμε στην αυλή μας σπόρους τριφυλλιού· θα αναζωογονήσει και το γκαζόν μας.

Δεν παίρνουμε στα σοβαρά την κλιματική αλλαγή
Σύμφωνα με το Συμβούλιο Άμυνας Φυσικών Πόρων, η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μπορούσε να δημιουργήσει έναν αποσυντονισμό μεταξύ των μελισσών και των ανθοφοριών: Οι μέλισσες δεν θα μπορούν να επιβιώσουν αν βγουν από το χειμώνα πριν τα λουλούδια ξεκινήσουν να ανθίζουν. Η αλλαγή του κλίματος θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει μια αποσύνδεση μεταξύ των ποικιλιών λουλουδιών και μελισσών, που σημαίνει ότι σημαντικές πηγές τροφίμων δεν θα μπορούν πλέον να αναπτυχθούν σε περιοχές όπου ζουν οι μέλισσες. Μπορούμε να βοηθήσουμε πιέζοντας τους νομοθέτες μας να αναλάβουν δράση για την κλιματική αλλαγή και τη διατήρηση των επικονιαστών και παίρνοντας μέτρα για τη μείωση της προσωπικής μας επίδρασης στην κλιματική αλλαγή.

πηγή: rodalesorganiclife.com

Και ξαφνικά, εν μέσω της θλίψης, της απώλειας και του πένθους οι κάτοικοι του Μάντσεστερ σπεύδουν κατά εκατοντάδες για να κάνουν ένα τατουάζ που απεικονίζει μια μέλισσα-εργάτη. Μόνο που η επιλογή τους  αυτή έχει έναν ισχυρό συμβολισμό αλλά και μια πρακτική «συνέπεια», πολύτιμη για τις δύσκολες μέρες που διανύουν η κάτοικοι της πόλης και κυρίως οι 22 οικογένειες που έχασαν τους αγαπημένους τους αλλά και αυτοί που δοκιμάζονται νοσηλευόμενοι.

Η πρωτοβουλία για τα τατουάζ ήρθε από το Alchemy Tattoο Studio στο Μάντσεστερ που «προσφέρει» το συγκεκριμένο τατουάζ για 50 λίρες και το ποσό που θα συγκεντρωθεί θα διατεθεί εξολοκλήρου στις οικογένειες των θυμάτων της βομβιστικής επίθεσης στο Manchester Arena. Το Alchemy θα κάνει μόνο αυτό το τατουάζ αφού η μέλισσα-εργάτης είναι το σύμβολο του Manchester που «θυμίζει» την ιστορία της πόλης όπου κυρίως την περίοδο της Βιομηχανικής Επανάστασης οι κάτοικοί εργάζονταν υπό πολύ σκληρές συνθήκες.

Έτσι όχι μόνο συγκεντρώνονται χρήματα για έναν καλό σκοπό αλλά εκατοντάδες ή και χιλιάδες πολίτες του Μάντσεστερ τιμούν με αυτό τον τρόπο την ιδιαίτερη πατρίδα τους ενώ θα φέρουν πλέον στο σώμα τους μια «ανεξίτηλη» υπενθύμιση των γεγονότων της 22ας Μαϊου αλλά και της γενναίας αντίδρασης των κατοίκων. Μέχρι τώρα έχουν συγκεντρωθεί 4.500 λίρες και ο αριθμός αναμένεται να αυξηθεί κατά πολύ αφού πολίτες έκαναν ουρές έξω από το στούντιο που έχει υπερβεί τις δυνατότητες του να τους εξυπηρετήσει.

Έτσι, tattoο artistists αποφάσισαν να δώσουν ραντεβού στο Μanchester Arena αυτό το Σαββατοκύριακο για να εξυπηρετήσουν όσους θέλουν μια…μέλισσα στο χέρι τους και τα χρήματα θα διατεθούν φυσικά για τον ίδιο σκοπό. Ανάλογη πρωτοβουλία έχουν αναλάβει και άλλα tattoo studio ανά τη χώρα όπως στο Γιορκ, το Μπράιτον ή ακόμη και στο Μπέλφαστ της Ιρλανδίας.

πηγή: huffingtonpost.gr

 

Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί όταν μας τσιμπάει η μέλισσα πρήζεται το χέρι μας; Γνωρίζετε ότι οι μελισσοκόμοι σπάνια πάσχουν από την πάθηση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας; Σήμερα θα μπούμε στον μαγικό κόσμο των μελισσών και θα δώσουμε πληροφορίες για το ενδιαφέρον όπλο που διαθέτουν.

Η  μέλισσα παράγει δηλητήριο από έναν ειδικό αδένα και το αποθηκεύει σε μια κύστη για να το χρησιμοποιήσει εναντίον των εχθρών της μέσω του κεντριού της. Η παραγωγή ξεκινά με  την εκκόλαψη της εργάτριας μέλισσας και η ποσότητα αυξάνει σταδιακά κάθε μέρα μέχρι τη μέγιστη ποσότητα (0,3 mg), όταν γίνει 20 περίπου ημερών. Η ηλικιωμένη μέλισσα δεν μπορεί να ανανεώσει το δηλητήριο, αν τύχει και το χρησιμοποιήσει.

Όταν η εργάτρια κεντρίσει εξαπολύοντας το δηλητήριο της, συνήθως χάνει το κεντρί της και μετά από λίγο πεθαίνει. Το κεντρί παραμένει στον ιστό του θύματος και συνεχίζει να διοχετεύει δηλητήριο για 30-60 δευτερόλεπτα καθώς οι περιβάλλοντες μύες εξακολουθούν να συσπώνται.  Όταν μας τσιμπάει λοιπόν μια μέλισσα, είναι κρίσιμο να αφαιρέσουμε άμεσα το κεντρί για να μειώσουμε την ποσότητα του δηλητηρίου που εισέρχεται στο δέρμα μας. Αν και η θανατηφόρος δόση για τον άνθρωπο είναι εκατοντάδες τσιμπήματα, εντούτοις, οι θάνατοι από ένα ή περισσότερα τσιμπήματα μέλισσας οφείλονται σε αλλεργικές αντιδράσεις που καταλήγουν σε ανακοπή ή πνιγμό εξαιτίας οιδήματος στον λαιμό ή το στόμα.

Το δηλητήριο της μέλισσας είναι μια σύνθετη ουσία με υψηλό ποσοστό υγρασίας (πάνω από 80%), πικρή γεύση, όξινη αντίδραση και χαρακτηριστικό άρωμα. Το κυριότερο συστατικό του δηλητηρίου είναι το πεμπτίδιο μελιτίνη, που όταν εισαχθεί μέσα στο ζωικό ιστό ελευθερώνει ισταμίνη από τα μαστικά κύτταρα  και αιμολύει (σπάζει) τα ερυθρά αιμοσφαίρια, προκαλώντας πόνο και πρήξιμο. Το δηλητήριο περιέχει αρκετές ουσίες που είναι ενδιαφέρουσες από βιοχημικής και φαρμακολογικής σκοπιάς. Οι κυριότερες ουσίες είναι οι: μελιτίνη, απαμίνη, ισταμίνη, ντοπαμίνη, φωσφολιπάση Α, υαλουρπνιδάση.

Μέχρι σήμερα, το δηλητήριο μελισσών είναι αποδεκτό και νόμιμο ιατρικά στον δυτικό κόσμο για την απευαισθητοποίηση ατόμων που είναι υπερευαίσθητα (αλλεργικά) στο τσίμπημα των μελισσών. Όμως το δηλητήριο χρησιμοποιείται και σε διάφορα σκευάσματα για την αντιμετώπιση της ρευματοειδούς αρθρίτιδας και άλλων ασθενειών. Η ιδέα για τη  θεραπεία της ρευματοειδούς  αρθρίτιδας είναι πολύ παλιά και βασίζεται κατά ένα μέρος στο γεγονός ότι οι μελισσοκόμοι οι οποίοι δέχονται αρκετά τσιμπήματα σπάνια πάσχουν από την πάθηση αυτή.

Για την παραγωγή δηλητηρίου από τις μέλισσες αξιοποιείται η χρήση μικρής τάσης ηλεκτρικού ρεύματος καθώς προκαλείται στις εργάτριες μέλισσες η διάθεση να κεντρίσουν. Συγκεκριμένα, σε κυψέλες με βαθύ πυθμένα τοποθετείται ένα συρμάτινο πλέγμα που καλύπτεται με νάιλον και μπορούμε με αυτό να προκαλέσουμε ηλεκτρικό σοκ. Οι ερεθισμένες εργάτριες κεντρίζουν το νάιλον, που επενδύει τη συσκευή και αφήνουν το δηλητήριο τους, χωρίς να χάνουν το κεντρί τους. Το δηλητήριο μαζεύεται σε κρυσταλλική μορφή επάνω σε γυάλινη πλάκα, που βρίσκεται κάτω από το νάιλον. Μέσα σε πέντε λεπτά της ώρας είναι απαραίτητο να μεταφερθεί η συσκευή στο πυθμένα άλλη κυψέλης. Με τη μέθοδο αυτή μπορεί να συλλεχθεί 1 g ξηρού δηλητηρίου από 20 περίπου μελίσσια.

πηγή: bostanistas.gr (του Κώστα Λιονουδάκη)

Οι άγριες μέλισσες μπορούν να εντοπίσουν τις διαφορές στην ποιότητα της γύρης από διάφορα στοιχεία που αντλούν από τα λουλούδια, όπως το χρώμα των πετάλων και να προσγειωθούν μόνο στα άνθη που τους προσφέρουν περισσότερα σύμφωνα με μια νέα έρευνα του Πανεπιστημίου του Έξετερ.

Σε αντίθεση με το νέκταρ, οι μέλισσες δεν καταναλώνουν γύρη ενόσω τη συλλέγουν από τα λουλούδια, και έτσι μέχρι τώρα ήταν ασαφές αν είναι σε θέση να σχηματίσουν συνειρμικές σχέσεις μεταξύ του πως είναι ένα λουλούδι και της ποιότητας της γύρης του. Η μελέτη χρησιμοποίησε συλλέκτριες άγριες μέλισσες που στεγάζονται υπό ελεγχόμενες συνθήκες για να ελέγξει αν μαθαίνουν για τα λουλούδια κατά τη συλλογή γύρης.

Τα αποτελέσματά της δείχνουν ότι οι αγριομέλισσες μπορούν να εκτιμήσουν μεμονωμένα δείγματα γύρης και να τα διακρίνουν μεταξύ τους κατά τη συλλογή, δημιουργώντας γρήγορα τις προτιμήσεις τους για ένα συγκεκριμένο είδος γύρης. Τα ευρήματα, που δημοσιεύτηκαν στο Περιοδικό της Πειραματικής Βιολογίας, δείχνουν ότι η συμπεριφορά κατά τη συλλογή γύρης περιλαμβάνει τη μάθηση και την ατομική λήψη αποφάσεων, και επιτρέπει στις μέλισσες να μάθουν γρήγορα ποια λουλούδια παρέχουν την πιο θρεπτική γύρη για την ανατροφή των μικρών τους.

Η Δρ Natalie Hempel de Ibarra, Ανώτερος Λέκτορας στη Νευροηθολογία στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ, είπε: «Ακόμη είναι πολύ λίγα γνωστά για το πώς οι μέλισσες αποφασίζουν ποια λουλούδια να επισκεφθούν για τη συλλογή γύρης. Η εύκολη κατανόηση των στοιχείων των λουλουδιών με βάση στα οφέλη από την γύρη, χωρίς να χρειάζονται νέκταρ, είναι ένας γρήγορος και αποτελεσματικός τρόπος να αναγνωρίζουν αυτά τα στοιχεία που από προηγούμενες εμπειρίες κατάλαβαν ότι είναι καλύτερα».

Η Δρ Elizabeth Nicholls, πρώην υποψήφιος διδάκτορας στο Πανεπιστήμιο του Έξετερ και τώρα μεταδιδακτορικός Ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Σάσσεξ, δήλωσε: «Οι μέλισσες πρέπει να είναι σε θέση να επιλέξουν τα λουλούδια που παρέχουν την πιο θρεπτική τροφή για την εκτροφή των μικρών τους. Από τη στιγμή που οι μέλισσες δεν τρώνε γύρη κατά την αναζήτηση τροφής, δεν ήταν σαφές αν ή πώς θα μπορούσαν να είναι σε θέση να εκτιμήσουν τις διαφορές στην ποιότητα. Εδώ έχουμε δείξει ότι είναι σε θέση να εντοπίσουν διαφορές στην γύρη, ακόμη και πριν από την προσγείωση, πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να είναι σε θέση να πουν , μόνο από το χρώμα των πετάλων, ποια λουλούδια αξίζει να επισκεφθούν. Γνωρίζουμε ήδη πολλά για το πώς και τι οι μέλισσες μαθαίνουν κατά τη συλλογή νέκταρος από τα λουλούδια, αλλά επειδή οι μέλισσες δεν τρώνε γύρη κατά την αναζήτηση τροφής, μας ενδιαφέρει να δούμε αν θα μπορούσαν ακόμη να μάθουν ποια λουλούδια να επισκεφθούν κατά τη συλλογή αυτού του πόρου».

Τα πειράματα περιλάμβαναν την τροποποίηση της ποιότητας της γύρης που προσέφεραν στις μέλισσες με την αραίωση των δειγμάτων. Οι ερευνητές εξέτασαν τι προτίμησαν να συλλέγουν, αν θα μπορούσαν να ξεχωρίσουν την ποιότητα πριν από την προσγείωση, αφήνοντας τις μέλισσες να μυρίζουν μόνο τη γύρη· και την υποβολή των μελισσών σε τέσσερις διαφορετικά χρωματισμένους δίσκους που περιέχουν ισχυρότερη και αραιωμένη γύρη για να καταγράψουν τις αλλαγές στις προτιμήσεις με την πάροδο του χρόνου.

πηγή: phys.org

Οι λεγόμενοι «κατώτεροι» οργανισμοί επιδεικνύουν συχνά πολύπλοκες μαθησιακές ικανότητες, όταν αυτό βοηθά την επιβίωση και την αναπαραγωγή τους. Οι μέλισσες και οι συγγενείς τους είναι ιδιαίτερα καλές στη μάθηση της τοποθεσίας και της εμφάνισης των ανθέων.

Ο βραβευμένος με Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής, Karl von Frisch, ενώ μελετά μέλισσες.

Τι είναι ο κουνιστός χορός της μέλισσας;

Οι μέλισσες επικοινωνούν πληροφορίες για την τοποθεσία στις συντρόφους τους με το διάσημο κουνιστό χορό που πρωτοπεριγράφηκε από το Von Frisch (1974). Μία μέλισσα που γυρίζει στην κυψέλη της, αν έχει βρει άνθη, κάνει ένα ξεχωριστό κούνημα της κοιλιάς της και χορεύει προς τα πάνω στην πλευρά της κηρήθρας. Η γωνία της μέλισσας από την κάθετο δείχνει τη γωνία του άνθους ως προς τον ήλιο. Ένας χορός 100 μοιρών αριστερά της θέσεις του 12 στο ρολόι σημαίνει ότι τα άνθη μπορούν να βρεθούν 100 μοίρες αριστερά απ’ τον ήλιο, όπως φαίνεται απ’ την κυψέλη.

Αν η τροφή βρίσκεται πετώντας μακριά από τον ήλιο, η μέλισσα χορεύει προς τα κάτω παρά προς τα πάνω. Η διάρκεια του χορού λέει στις άλλες μέλισσες την απόσταση της πηγής γύρεως (ένας γρήγορος χορός σημαίνει ότι η τροφή είναι κοντά). Ο Von Frisch επίσης ταυτοποίησε άλλους παράγοντες που βοηθούν τον προσανατολισμό των μελισσών, όπως σωματίδια οσμής φερόμενων από τη μέλισσα καθώς τρώει που επιστρέφει στην κυψέλη.

Ο Von Frisch κέρδισε ένα Βραβείο Νόμπελ για τη δουλειά του, αλλά πολλοί επιστήμονες την προκάλεσαν με διάφορους τρόπους. Κάποιοι πρότειναν ότι οι μέλισσες αποκρίνονται στους ήχους παρά στο χορό, εντούτοις άλλοι ερευνητές πίστευαν ότι οι μέλισσες είναι κουφές. Κάποιοι πρότειναν ότι οι μέλισσες χρησιμοποιούν μόνο την οσμή για να οδηγήσουν της συντρόφους της κυψέλης τους, κι ότι ο κουνιστός χορός είναι άνευ σημασίας.

Αυτές οι διαφωνίες όπως φαίνεται διευθετήθηκαν από λεπτομερή έρευνα που διενεργήθηκε από την ομάδα του Wolfgang H. Kirchner του Πανεπιστημίου του Wurzburg στη Γερμανία, και του William F. Towne του Πανεπιστημίου του Kutztown στην Πενσιλβανία. Κατασκεύασαν ρομποτικές μέλισσες που παρέδιδαν μηνύματα χρησιμοποιώντας κουνιστούς χορούς, ή παραδίδοντας δείγματα γύρεως, ή παράγοντας ένα δονούμενο ήχο παρόμοιο μ’ αυτόν του χτυπήματος των φτερών. Μεταξύ άλλων, ο kirchner κι ο Towne ανακάλυψαν τα ακόλουθα:

Πώς οι ερευνητές έλεγξαν τη θεωρία του «κουνιστού χορού» με ρομποτικές μέλισσες; Τι άλλες ανακαλύψεις έκαναν;

-Οι μέλισσες μπορούν πράγματι ν’ ακούσουν, «και τα’ αυτιά τους είναι καλά προσαρμοσμένα για την ανίχνευση των ήχων σχετιζόμενων με τους χορούς.»

-«Και ο ήχος και ο χορός χρειάζονται για την επικοινωνία της πληροφορίας για την τοποθεσία και την τροφή.» Μια μέλισσα με κομμένα φτερά, τα οποία ανέβασαν τη συχνότητα του ήχου παραγόμενου από τη χορεύτρια, δε μπόρεσε να προσεταιριστεί άλλες μέλισσες.

Ο χορός των μελισσών, με τον οποίο μεταδίδεται η πληροφορία σχετικά με τη θέση της τροφής.

-Οι μέλισσες του κοινού της κυψέλης μπορεί να τρίβουν τους θώρακές τους πάνω στην κηρήθρα, παράγοντας ένα τρίξιμο που δονεί την κηρήθρα. Αυτό κάνει τη μέλισσα που χορεύει να σταματήσει το χορό και να μοιράσει λίγα δείγματα τροφής, ώστε το κοινό της να γνωρίζει όχι μόνο την κατεύθυνση και την απόσταση για την τοποθεσία της τροφής, αλλά και πώς επίσης η τροφή μυρίζει και τι γεύση έχει.

-Μία ρομποτική μέλισσα, αλειμμένη με μια ελαφριά ευωδία άνθους και («κουνημένη» από έναν τεχνητό κινητήρα, οδηγεί επιτυχώς τις μέλισσες σ’ ένα διάλυμα ζάχαρης τοποθετημένο σ’ ένα μακρινό χωράφι. (Kirchner & Towne, 1994).

Ποιες είναι οι αποδείξεις ότι οι μέλισσες σχηματίζουν γνωστικούς χάρτες;

Ο Gould (1986) έδειξε ότι οι μέλισσες σχηματίζουν λεπτομερείς γνωστικούς χάρτες. Βελτιστοποιούν τους δρόμους τους προς τις τοποθεσίες ανθέων, παίρνοντας το συντομότερο δρόμο όταν επισκέπτονται πολλαπλές τοποθεσίες. Οι μέλισσες αρνούνται ν’ αποκριθούν σ’ έναν κουνιστό χορό που δείχνει στο μέσο μιας λίμνης. Εντούτοις, αποκρίνονται σ’ έναν κουνιστό χορό που δείχνει στην απέναντι όχθη μιας λίμνης.

Φαίνεται μη ρεαλιστικό να προτείνουμε ότι εικόνες και χάρτες θα μπορούσαν να διατηρηθούν στα μικροσκοπικά κεφάλια των εντόμων; Ο εγκέφαλος της μέλισσας είναι μικροσκοπικός συγκριτικά μ’ έναν ανθρώπινο εγκέφαλο, αλλ’ είναι πάραυτα ένα πολύπλοκο σύστημα με πάνω από 200.000 διαφορετικά νευρικά κύτταρα. Άξιο να απορεί κανείς ότι μπορούν να εκτελέσουν κάπως σύνθετη επεξεργασία πληροφοριών.

πηγή και μετάφραση: Το περιπλανώμενο τουατάρα

Τα έντομα που επικονιάζουν τα φυτά, όπως οι μέλισσες, έχουν την ικανότητα να αντιλαμβάνονται και να ξεχωρίζουν τα αόρατα ηλεκτρικά σήματα που εκπέμπουν τα λουλούδια, ώστε να «διαφημίζουν» το νέκταρ τους, ανακάλυψαν για πρώτη φορά βρετανοί επιστήμονες. Με άλλα λόγια, τα φυτά δεν αρκούνται στα ευωδιαστά λουλούδια και τα φανταχτερά σχήματα, αλλά επιπλέον δημιουργούν ηλεκτρικά πεδία γύρω τους, ως μεθόδους επικοινωνίας με τα έντομα, προκειμένου να διευκολύνουν τη διαδικασία της επικονίασης.

Αν επιβεβαιωθεί ότι όντως οι μέλισσες έχουν μια “έκτη” ηλεκτρική αίσθηση, θα είναι το πρώτο ζώο που ανακαλύπτεται να διαθέτει τέτοια ικανότητα στον αέρα. Ήδη ορισμένα ψάρια και αμφίβια έχουν βρεθεί πώς έχουν αυτή την ικανότητα να ανιχνεύουν ηλεκτρικά πεδία στο περιβάλλον τους.

Η Perdita minima είναι η μικρότερη μέλισσα της Βόρειας Αμερικής. Το γένος μελισσών Perdita αριθμεί πάνω από 600 αναγνωρισμένα είδη και υποείδη, ενώ υπολογίζεται ότι υπάρχουν και αρκετά ακόμα που δεν έχουν προσδιοριστεί.

Τα περισσότερα είδη είναι συνήθως μικρά (από 2 έως 10 χιλιοστά) σε σχέση με τις κοινές μελιτοφόρες μέλισσες και τις περισσότερες φορές παρουσιάζουν έντονους χρωματισμούς, όπως με μεταλλικές αντανακλάσεις και λευκά σημάδια. Θεωρούνται ενδημικές μέλισσες στην Βόρεια Αμερική. Ζουν κυρίως στις ερήμους των Ηνωμένων Πολιτειών και του Μεξικού. Είναι εξαιρετικά εκλεκτικά είδη καθώς συλλέγουν και τρέφονται με γύρη μόνο από συγκεκριμένα φυτά.