Μετά τις 26/11/2015 η λιανική πώληση γεωργικών φαρμάκων για επαγγελματική χρήση και η εφαρμογή τους στις καλλιέργειες θα επιτρέπεται μόνο σε πρόσωπα στα οποία έχει χορηγηθεί Πιστοποιητικό Γνώσης Ορθολογικής Χρήσης των Γεωργικών Φαρμάκων (νόμος 4036/ 2012, άρθρο 33, παρ. 4 και Κοινοτική Οδηγία 2009/128/ΕΚ).

Το Πιστοποιητικό Ορθολογικής Χρήσης Γεωργικών Φαρμάκων χορηγείται απ’ ευθείας από το Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Το Υπουργείο έχει οργανώσει σύστημα εξετάσεων από το διαδίκτυο. Κάθε καλλιεργητής παίρνει μέρος σε εξετάσεις που γίνονται μόνο σε εξεταστικά κέντρα τα οποία έχει εγκρίνει το Υπουργείο. Οι καλλιεργητές εξετάζονται σε ομάδες 20 ατόμων περίπου σε αίθουσα του εξεταστικού κέντρου, πάνω σε υπολογιστές. Απαντούν σε ερωτήσεις του Υπουργείου που εμφανίζονται στους υπολογιστές τη στιγμή της εξέτασης.

Το Υπουργείο έχει δημιουργήσει ένα σύστημα με 221 ερωτήσεις για όλες τις γνώσεις που πρέπει να έχει ο καλλιεργητής, για την αποτελεσματικότητα των ψεκασμών και για την προστασία των ψεκαστών, των καταναλωτών και του περιβάλλοντος. Κάθε εξεταζόμενος πρέπει να απαντήσει σε 50 ερωτήσεις που διαλέγει τυχαία ο υπολογιστής από τις 221. Κάθε ερώτηση δίδεται με 4 πιθανές απαντήσεις από τις οποίες ο εξεταζόμενος πρέπει να διαλέξει τη μία που είναι σωστή, μέσα σε ορισμένο χρόνο. Οι απαντήσεις του πρέπει να είναι σωστές σε 35 ερωτήσεις τουλάχιστον από τις 50. Σε κάθε εξεταζόμενο δίδονται διαφορετικές ερωτήσεις και με άλλη σειρά απαντήσεων. Κατά την εξέταση υπάρχουν επιτηρητές. Την ώρα της εξέτασης μπορούν να επισκεφθούν το Κέντρο Εξέτασης οι Επιθεωρητές του Υπουργείου που βρίσκονται σε κάθε πόλη για να διαπιστώσουν ότι όλα γίνονται σωστά.

Το κόστος του παραβόλου για την εξέταση είναι 25 ευρώ μέχρι τις 31 Αυγούστου 2015 και 50 ευρώ μετά την 1 Σεπτεμβρίου 2015. Για να έχει τις απαραίτητες γνώσεις ένας καλλιεργητής δεν επαρκεί μόνο η εμπειρία των ψεκασμών που έχει, ακόμα και για πολλά χρόνια.Είναι απαραίτητο να έχει μελετήσει πολλά σχετικά θέματα. Αν ο καλλιεργητής δεν έχει αυτές τις γνώσεις πρέπει να κάνει μαθήματα κατάρτισης από ειδικούς Γεωπόνους. Πολλοί γεωργοί και ψεκαστές έχουν πραγματικά μακρόχρονη εμπειρία στην εφαρμογή των γεωργικών φαρμάκων στις καλλιέργειες, ίσως και ευρύτερη μόρφωση. Όμως οι κοινοτικές και οι νομοθετικές απαιτήσεις έχουν αυξηθεί πολύ τα τελευταία χρόνια. Τώρα πλέον, πέρα από την αποτελεσματικότητα των ψεκασμών για την καταπολέμηση εντόμων, ασθενειών και ζιζανίων, η νομοθεσία δίνει πολύ μεγάλη σημασία στην ασφάλεια της χρήσης των γεωργικών φαρμάκων, για τον ίδιο τον καλλιεργητή και για τον καταναλωτή των γεωργικών προϊόντων, αλλά και για το περιβάλλον. Στις περισσότερες περιπτώσεις λοιπόν η εμπειρία των ψεκασμών, ίσως και κάποιες επιπλέον πληροφορίες που έχουν μερικοί καλλιεργητές, δεν επαρκούν για επιτυχία στις εξετάσεις.

πηγή: dikaiologitika.gr

Δεν υπάρχει πλέον αμφιβολία ότι τα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα έχουν πολλές εξαιρετικά αρνητικές επιπτώσεις στο περιβάλλον. Νέα μελέτη πιστοποιεί τις αρνητικές τους επιπτώσεις όχι μόνο στις μέλισσες αλλά σε πολλά είδη.

Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η απειλή είναι παρόμοια με εκείνη που κάποτε αποτελούσε το σήμερα απαγορευμένο DDT

Τα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα, τα οποία είναι νευροτοξικά, προξενούν σημαντικές ζημιές όχι μόνο στις μέλισσες, αλλά σε πολλά άλλα είδη απαραίτητα για την υγεία των οικοσυστημάτων, όπως σε πουλιά, έντομα, σκουλήκια και ψάρια, σύμφωνα με μια νέα επιστημονική έρευνα, που ζητά τον περιορισμό της χρήσης αυτών των χημικών ουσιών. Οι 29 συνεργαζόμενοι επιστήμονες, που ανέλυσαν όλες τις σχετικές μελέτες των τελευταίων δύο δεκαετιών (πάνω από 800), κατέληξαν στο «οριστικό» πλέον συμπέρασμα για τις βλάβες που τα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα προκαλούν στη φύση. Οι επιστήμονες τονίζουν ότι η απειλή είναι παρόμοια με εκείνη που κάποτε αποτελούσε το σήμερα απαγορευμένο DDT. πό την πλευρά τους όμως, οι παραγωγοί αυτών των φυτοφαρμάκων αρνούνται ότι τα προϊόντα τους βλάπτουν τις μέλισσες ή άλλα είδη.

Ο «κατηγορούμενος»
Τα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα, τα οποία περιέχουν χημικές ουσίες σαν τη νικοτίνη που στοχεύουν στο νευρικό σύστημα, εμφανίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του ’90, για να αντικαταστήσουν άλλα πιο βλαβερά εντομοκτόνα και παρασιτοκτόνα. Σχεδόν εξ αρχής, εκφράστηκαν επιστημονικοί ενδοιασμοί για τις δυνητικές επιπτώσεις αυτών των ουσιών, που μειώνουν τη γονιμότητα μερικών ειδών, τις αισθήσεις τους όπως η οσμή, τη μνήμη τους, τις άμυνες του ανοσοποιητικού τους συστήματος, την ικανότητά τους να πετάνε κ.α.

Η μελέτη
Το 2011 η Διεθνής Ένωση Προστασίας της Φύσης (IUCN) δημιούργησε μια διεθνή επιστημονική επιτροπή (Task Force on Systemic Pesticides) για να μελετήσει τα εν λόγω φυτοφάρμακα. Τα φυτοφάρμακα αυτά συσσωρεύονται στο χώμα και διαρρέουν στα ύδατα, προκαλώντας σημαντικά προβλήματα σε μια ευρεία γκάμα οργανισμών πέρα από τις μέλισσες (σε σαλιγκάρια, πεταλούδες, αμφίβια, σκουλήκια, πουλιά, υδρόβιους οργανισμούς κ.α.). Η επιτροπή μελέτησε 800 μελέτες που έχουν για τη χρήση φυτοφαρμάκων τα τελευταία 20 χρόνια και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα είναι πολύ επικίνδυνα για τη πανίδα και τη χλωρίδα του πλανήτη.

«Υπάρχουν πια τόσα στοιχεία που δεν αφορούν μόνο τις μέλισσες. Είναι πια αδύνατο να αρνείται κανείς ότι αυτά τα πράγματα έχουν σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις», εξηγεί ο καθηγητής Ντέιβ Γκούλσον του Πανεπιστημίου του Σάσεξ στη Βρετανία. «Η χρησιμοποίηση αυτών των φυτοφαρμάκων για προληπτικούς λόγους είναι η απόλυτη τρέλα, καθώς όσο περισσότερο χρησιμοποιούνται, τόσο πιο ανθεκτικά σε αυτά γίνονται τα έντομα και τα παράσιτα», προσθέτει.
Η έκθεση (Worldwide Integrated Assessment), που επίσημα θα δημοσιοποιηθεί τον επόμενο μήνα στην επιθεώρηση «Environment Science and Pollution Research» καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα τα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα και μια ακόμη χημική ουσία, η fipronil, δηλητηριάζουν διάφορα είδη αλλά και τη γη, τον αέρα και το νερό.

Παραμένει ερωτηματικό σε ποιο βαθμό δημιουργούν προβλήματα στους ανθρώπους και σε άλλα θηλαστικά, καθώς δεν υπάρχουν επαρκή στοιχεία, αλλά η νέα μελέτη δεν το αποκλείει. Όμως εκπρόσωποι εταιρειών που παράγουν αυτά τα φυτοφάρμακα, αντιτείνουν ότι «υπάρχουν πολύ λίγα αξιόπιστα στοιχεία πως αυτά τα πράγματα όντως προκαλούν ανεπιθύμητη βλάβη, γιατί θα το είχαμε δει μετά από τη χρήση τους επί πάνω από 20 χρόνια». Η Ευρωπαϊκή Ένωση Προστασίας των Καλλιεργειών δήλωσε ότι η νέα μελέτη κάνει επιλεκτική χρήση των διαθέσιμων στοιχείων και υπερβάλλει για τις επιπτώσεις στις μέλισσες. Η Ευρώπη έχει ήδη σε ισχύ ένα διετές μορατόριουμ, που απαγορεύει τη χρήση νεονικοτινοειδών σε ανθοφόρες καλλιέργειες. Τα εν λόγω χημικά επιτρέπονται μόνο σε φυτά χωρίς λουλούδια, τα οποία δεν προσελκύουν μέλισσες και άλλα έντομα που κάνουν επικονίαση.

πηγές από: Το Βήμα, Ναυτεμπορική

Η επικονίαση, δηλαδή η γονιμοποίηση των φυτών με τη μεταφορά γύρης μέσω του αέρα και τον εντόμων, είναι απαραίτητη για την καλλιέργεια τροφίμων. Ολόκληρες αποικίες μελισσών καταρρέουν λόγω ασθενειών, παρασιτοκτόνων, μόλυνσης στην ατμόσφαιρα, αλλά και λόγω της κλιματικής αλλαγής. Οι συνέπειες είναι δραματικές, καθώς οι μέλισσες και οι άλλοι επικονιαστές προστατεύουν ολόκληρα οικοσυστήματα. Οι καλλιέργειες που χρειάζονται επικονίαση αναπτύσσονται με πολύ βραδύτερους ρυθμούς σε σχέση με αυτές που δεν εξαρτώνται από τους επικονιαστές. Από την επικονίαση εξαρτάται απόλυτα το 1/3 των καλλιεργειών που καταλήγουν στο πιάτο μας.

Αυτό το τόσο πολύτιμο και ωφέλιμο έντομο (η μέλισσα) απειλείται με αφανισμό εξαιτίας της χρήσης βλαβερών φυτοφαρμάκων, που χρησιμοποιούνται ευρέως και στη χώρα μας.

«Αυτή είναι μία φράουλα που έχει γονιμοποιηθεί πολύ καλά. Έχει ωραίο χρώμα, καλό μέγεθος και είναι πολύ συμμετρική. Μπορούμε να τη συγκρίνουμε με άλλες φράουλες με ελλειπή επικονίαση. Βλέπουμε ότι είναι μικρότερες, κάπως παραμορφωμένες και λιγότερο ελκυστικές. Κατά πάσα πιθανότητα έχουν λιγότερη ζάχαρη. Διαπιστώνουμε λοιπόν, ότι οι επικονιαστές είναι πολύ σημαντικό κομμάτι της γεωργίας. Αν συνεχίσουμε να έχουμε λιγότερους επικονιαστές στην Ευρώπη, τότε θα αντιμετωπίσουμε προβλήματα αναφορικά με την αυξανόμενη καλή ποιότητα των τροφίμων», επισημαίνει ο Σάιμον Ποτς, βιολόγος επικονιαστών στο πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ.

Επιστήμονες που εργάζονται σε ευρωπαϊκό ερευνητικό πρόγραμμα αξιολογούν το πρόβλημα για εξεύρεση λύσεων. Μία ενδεχόμενη επιλογή άμβλυνσης του προβλήματος, θα ήταν η δημιουργία μιας έκτασης με διάφορα λουλούδια δίπλα σε γεωργικές καλλιέργειες για προσέλκυση επικονιαστών που θα αποικίσουν σε νέους χώρους.

«Σκεφτήκαμε το εξής: αν μπορούμε να βάλουμε στην περιοχή του Ρέντινγκ πλούσια λουλούδια, τότε θα είχαμε τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα από αυτή τη γη. Μπορούμε να προσελκύσουμε επικονιαστές αξιοποιώντας ένα συγκεκριμένο μείγμα λουλουδιών. Τα άνθη αυτά θα προσελκύσουν διαφορετικά είδη επικονιαστών, που μπορούν να γονιμοποιήσουν τις καλλιέργειες. Οι πιο σημαντικοί επικονιαστές είναι οι άγριες μέλισσες, οι πεταλούδες και τα σκαθάρια. Θα έρθουν μέσα στο προστατευμένο πλαίσιο των λουλουδιών, θα πολλαπλασιαστούν και θα γονιμοποιήσουν τις γειτονικές καλλιέργειες», εξηγεί η Βικτόρια Γουίκενς, που ειδικεύεται σε θέματα γεωργικής οικολογίας στο πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ. Όλα τα ερευνητικά προγράμματα που εστιάζουν στις καλλιέργειες και στο εργαστήριο δείχνουν, σύμφωνα με τους επιστήμονες, ότι το μέτρο αυτό μπορεί να είναι αποτελεσματικό.

«Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν, ότι τα συγκεκριμένα λουλούδια βελτιώνουν την επικονίαση κατά 500%, από άποψη αφθονίας. Από άποψη πολυμορφίας βρίσκουμε σπάνια είδη που βγαίνουν στις γεωργικές εκτάσεις. Αυτό είναι πραγματικά συναρπαστικό, γιατί σημαίνει ότι οι επικονιαστές βγαίνουν έξω από την προστατευμένη περιοχή και σπεύδουν στις γειτονικές καλλιέργειες», τονίζει η Τζένιφερ Γουίκενς, που εργάζεται στο τμήμα γεωργικής οικολογίας του πανεπιστημίου του Ρέντινγκ.

Για να δώσουν μία δεύτερη ευκαιρία στους επικονιαστές, οι ερευνητές ασχολούνται με ακόμη πιο πρωτότυπες πρωτοβουλίες σε απροσδόκητα μέρη. «Έχουμε εδώ δύο καλάθια. Το ένα περιέχει προϊόντα που δεν χρειάζονται επικονίαση και στο άλλο έχουμε προϊόντα που χρειάζονται ένα είδος επικονίασης. Αυτά είναι για παράδειγμα το πορτοκάλι, ο μηλίτης, το αχλάδι, το σαπούνι και κάποια είδη καφέ και αμυγδάλων. Επομένως χωρίς καφέ ή σοκολάτα το πρωινό μας αρχίζει να φαίνεται λίγο βαρετό», εξηγεί ο Ντάνκαν Κόστον, βιολόγος στο πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ.

Οι ειδικοί στην επικονίαση διοργανώνουν τακτικά εκστρατείες ευαισθητοποίησης σε σχολεία και σούπερ μάρκετ όπως αυτό το κοντά στο Ρέντινγκ, στη Μεγάλη Βρετανία. Είναι ένα πρακτικό παράδειγμα για να κατανοήσει ο κόσμος το ρόλο κλειδί που παίζουν οι επικονιαστές στη φύση και την ευεργετική επίδραση που έχουν στη ζωή μας. «Είναι ένα είδος εντόμου που επικονιάζει το κακάο. Χωρίς την επικονίαση δεν υπάρχει σοκολάτα. Υπάρχουν συγκεκριμένα είδη μελισσών που γονιμοποιούν τον καφέ. Χωρίς αυτές δεν θα είχαμε καφέ. Το βαμβάκι απαιτεί επικονίαση. Χωρίς αυτά τα έντομα, η ποσότητα και η απόδοση όλων αυτών των προϊόντων θα μειωθεί δραματικά.  Ως εκ τούτου το κόστος θα ανεβεί στα ύψη», δηλώνει ο Ντάνκαν Κόστον. Με τη μείωση των επικονιαστών τα ανθοφόρα φυτά δέχονται λιγότερες επισκέψεις από τα έντομα αυτά, με αποτέλεσμα να περιορίζεται και η παραγωγή σημαντικών καλλιεργειών, όπως είναι οι ντομάτες, ο καφές και το πεπόνι. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η χρήση «εξημερωμένων» μελισσών δεν αντισταθμίζει την απώλεια των άγριων.

πηγή: Euronews / European Commission

Οι άγριες μέλισσες είναι έως και δύο φορές αποτελεσματικότεροι επικονιαστές σε σχέση με τις «εξημερωμένες», καταδεικνύουν τα αποτελέσματα νέας μελέτης, που άντλησε δεδομένα από εκατοντάδες χωράφια σε 20 χώρες. Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι η συνεχιζόμενη απώλεια άγριων εντόμων σε αγροτικές περιοχές επηρεάζει αρνητικά τη φυτική παραγωγή.

Διεθνής ομάδα αποτελούμενη από σχεδόν 50 επιστήμονες ανέλυσε δεδομένα από 600 χωράφια και περισσότερες από 40 καλλιέργειες, σε ολόκληρο τον κόσμο. Σε έκθεσή τους, στην επιθεώρηση Science, αναφέρουν ότι η υπερεκμετάλλευση των εκτάσεων σε συνδυασμό με τις σύγχρονες γεωργικές τεχνικές οδηγούν σε συρρίκνωση σημαντικών επικονιαστών, όπως είναι οι άγριες μέλισσες, οι πεταλούδες ή τα σκαθάρια.

Με τη μείωσή τους, τα ανθοφόρα φυτά δέχονται λιγότερες επισκέψεις από τα έντομα αυτά, με αποτέλεσμα να περιορίζεται και η παραγωγή σημαντικών καλλιεργειών, όπως είναι οι ντομάτες, ο καφές και το πεπόνι. Σύμφωνα με τους ερευνητές, η χρήση «εξημερωμένων» μελισσών δεν αντισταθμίζει την απώλεια των άγριων.

«Ήταν εκπληκτικό: το αποτέλεσμα ήταν τόσο σταθερό και ξεκάθαρο», λέει ο Λούκας Γκαριμπάλντι από το κρατικό πανεπιστήμιο του Ρίο Νέγκρο, στην Αργεντινή, επικεφαλής της ερευνητικής ομάδας. «Γνωρίζουμε ότι τα άγρια έντομα μειώνονται, οπότε πρέπει να αρχίσουμε να επικεντρωνόμαστε σε αυτά. Χωρίς αλλαγές, η συνεχιζόμενη απώλεια είναι βέβαιο ότι θα πλήξει τις γεωργικές σοδειές παγκοσμίως.»

Η επικονίαση, δηλαδή η γονιμοποίηση των φυτών με τη μεταφορά γύρης μέσω του αέρα και τον εντόμων, είναι απαραίτητη για περίπου τα δύο τρίτα των καλλιεργειών τροφίμων. Ολόκληρες αποικίες μελισσών, ωστόσο, καταρρέουν λόγω ασθενειών, παρασιτοκτόνων και άλλων παραγόντων, γεγονός που προκαλεί έντονη ανησυχία.

«Η παγκόσμια υποβάθμιση των φυσικών υπηρεσιών μπορεί να υπονομεύσει την ικανότητα της γεωργίας να ανταποκριθεί στις ανάγκες του αυξανόμενου ανθρώπινου πληθυσμού», προειδοποιούν οι επιστήμονες. «Χωρίς την άγρια επικονίαση, η απόδοση δεν θα είναι η καλύτερη δυνατή», λέει με τη σειρά του ο Γκαριμπάλντι, τονίζοντας ότι οι καλλιέργειες που χρειάζονται επικονίαση αναπτύσσονται με πολύ βραδύτερους ρυθμούς σε σχέση με αυτές που δεν εξαρτώνται από τους επικονιαστές.

πηγή: Ναυτεμπορική